FT: Ευρωπαϊκό μεσομακροπρόθεσμο σχέδιο για αντικατάσταση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ

Διαπραγματεύσεις για σταδιακή μεταβίβαση της ευρωπαϊκής άμυνας μόνο στις χώρες της Ευρώπης χωρίς τις ΗΠΑ, μέσα στα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια, αποκαλύπτουν οι Financial Times.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις της Ευρώπης καταρτίζουν σχέδια για να αναλάβουν μεγαλύτερες ευθύνες από τις ΗΠΑ σε ό,τι αφορά την άμυνα της ηπείρου, συμπεριλαμβανομένης μιας πρότασης στην κυβέρνηση Τραμπ για μια ελεγχόμενη μεταφορά της αρμοδιότητας μέσα στα επόμενα πέντε έως δέκα χρόνια, γράφουν οι Financial Times.

Οι συζητήσεις είναι μια προσπάθεια αποφυγής του χάους μιας μονομερούς αποχώρησης των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, ένας φόβος που πυροδοτήθηκε από τις επανειλημμένες απειλές του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποδυναμώσει ή να αποχωρήσει από τη διατλαντική συμμαχία που προστατεύει την Ευρώπη για σχεδόν οκτώ δεκαετίες.

Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία και σκανδιναβικές χώρες είναι μεταξύ των χωρών που συμμετέχουν στις ανεπίσημες αλλά δομημένες συζητήσεις, σύμφωνα με τέσσερις Ευρωπαίους αξιωματούχους που συμμετείχαν. Στόχος τους είναι να καταλήξουν σε ένα σχέδιο για να μεταφέρουν το οικονομικό και στρατιωτικό βάρος στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και να το παρουσιάσουν στις ΗΠΑ ενόψει της ετήσιας συνόδου κορυφής των ηγετών του ΝΑΤΟ στη Χάγη τον Ιούνιο.

Η πρόταση θα περιλαμβάνει σταθερές δεσμεύσεις για την αύξηση των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών και τη δημιουργία στρατιωτικών δυνατοτήτων, σε μια προσπάθεια να πειστεί ο Τραμπ να συμφωνήσει σε μια σταδιακή αλλαγή που θα επιτρέψει στις ΗΠΑ να επικεντρωθούν περισσότερο στην Ασία.

Οι ΗΠΑ, οι οποίες ξοδεύουν περισσότερα για την άμυνα από όλους τους άλλους συμμάχους του ΝΑΤΟ μαζί, είναι απαραίτητες για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Εκτός από την πυρηνική αποτροπή, παρέχει στρατιωτικές δυνατότητες που δεν διαθέτουν οι σύμμαχοι της ηπειρωτικής Ευρώπης, διευθύνει αεροπορικές, ναυτικές και στρατιωτικές βάσεις και έχει 80.000 άνδρες στην Ευρώπη.

Χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο κινήθηκαν για να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες ή να επιταχύνουν τις ήδη προγραμματισμένες κινήσεις μετά την εκλογή Τραμπ, ενώ η ΕΕ έχει αναπτύξει πρωτοβουλίες ώστε τα κράτη-μέλη της να επιταχύνουν τις επενδύσεις στην άμυνα.

Εκτιμάται ότι θα χρειαστούν πέντε έως δέκα χρόνια για να αυξηθούν οι ευρωπαϊκές ικανότητες σε ένα επίπεδο όπου θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τις περισσότερες αρμοδιότητες των ΗΠΑ, είπαν οι αξιωματούχοι, χωρίς να περιλαμβάνεται η πυρηνική αποτροπή των ΗΠΑ.

Ενώ οι Αμερικανοί διπλωμάτες έχουν διαβεβαιώσει τους Ευρωπαίους ομολόγους τους ότι ο Τραμπ παραμένει προσηλωμένος στην ένταξη στο ΝΑΤΟ και στη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του Άρθρου 5, πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ανησυχούν ότι ο Λευκός Οίκος μπορεί να αποφασίσει να περιορίσει γρήγορα τις αναπτύξεις στρατευμάτων ή εξοπλισμού του ή να απεμπλακεί από τα κοινά καθήκοντα του ΝΑΤΟ.

Ορισμένες πρωτεύουσες δεν ήταν πρόθυμες να συμμετάσχουν στις συνομιλίες για τη μετατόπιση των βαρών, φοβούμενες μήπως ενθαρρύνουν τις ΗΠΑ να προχωρήσουν γρηγορότερα, δήλωσαν αξιωματούχοι, με την πεποίθηση ότι -παρά τη ρητορική- ο Τραμπ δεν σκοπεύει να κάνει σημαντικές αλλαγές στην παρουσία της χώρας στην Ευρώπη. Άλλοι είναι δύσπιστοι ακόμα και για το ότι η κυβέρνησή του θα συμφωνούσε σε μια δομημένη διαδικασία, δεδομένου του απρόβλεπτου χαρακτήρα της.

«Χρειάζεστε μια συμφωνία με τους Αμερικανούς και δεν είναι σαφές αν θα είναι διατεθειμένοι να το κάνουν», είπε ένας άλλος από τους αξιωματούχους. «Μπορείς να τους εμπιστευτείς;».

Ερωτηθείς τι σημαίνει ευρωπαϊκός πυλώνας εντός του ΝΑΤΟ και αν ήταν δυνατός, ένας τρίτος ανώτερος δυτικός αξιωματούχος απάντησε: «Το βλέπουμε τώρα: το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία αναλαμβάνουν την πρωτοβουλία [για μια ειρηνευτική δύναμη για την Ουκρανία] χωρίς τους Αμερικανούς».

Αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ υποστηρίζουν ότι η διατήρηση της συμμαχίας με λιγότερη ή καθόλου εμπλοκή των ΗΠΑ είναι πολύ πιο απλή από τη δημιουργία μιας νέας δομής, δεδομένης της δυσκολίας αναδημιουργίας ή επαναδιαπραγμάτευσης των υπαρχόντων στρατιωτικών σχεδίων για την άμυνα της ηπείρου, των στόχων και κανόνων δυνατοτήτων της, της δομής διοίκησης και του άρθρου 5.

Η βασική άμυνα της Ευρώπης θα απαιτούσε πάντα το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες ναυτικές δυνάμεις του Ατλαντικού, τους Σκανδιναβούς για τον βορρά της ηπείρου και την Τουρκία για τη νοτιοανατολική άμυνα, είπαν αξιωματούχοι: μέλη που έχει ήδη το ΝΑΤΟ.

«Ακόμη και χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ παρέχει μια δομή για τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας στην Ευρώπη», δήλωσε η Marion Messmer, ανώτερη ερευνήτρια για τη διεθνή ασφάλεια στο Chatham House.