Οι 23 χώρες που δεν έχουν στρατό

Το Βατικανό είναι μια από τις λίγες χώρες που δεν έχουν ένοπλες δυνάμεις. Δεν είναι όμως και η μόνη. Οι χώρες που δεν έχουν στρατό είναι πάνω από 20, αν και το μέγεθος της λίστας διαφέρει ανάλογα με το τι θεωρείται στρατός και τι χώρα (και μεγαλώνει πολύ αν συμπεριληφθούν αυτόνομες περιοχές, όπως το Πουέρτο Ρίκο και τα νησιά Κέυμαν).

Σύμφωνα με τη CIA ο αριθμός χωρών που δεν έχουν στρατό είναι 23, συμπεριλαμβανομένου του Βατικανού, παρά την ύπαρξη της Ελβετικής Φρουράς.

1. Ανδόρα
2. Κόστα Ρίκα
3. Κοινοπολιτεία της Δομινίκας
4. Γρενάδα
5. Αϊτή
6. Ισλανδία
7. Κιριμπάτι
8. Λιχτεστάιν
9. Νήσοι Μάρσαλ
10. Μαυρίκιος
11. Μικρονησία
12. Μονακό
13. Ναουρού
14. Παλάου
15. Παναμάς
16. Αγία Λουκία
17. Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες
18. Σαμόα
19. Σαν Μαρίνο
20. Νήσοι Σολωμόντα
21. Τουβαλού
22. Βανουάτου
23. Βατικανό

Στη λίστα αυτή υπάρχουν και χώρες που είχαν στρατό και τον κατάργησαν. Οι χώρες αυτές είναι στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, η οποία δεν είναι επιρρεπής σε πολέμους, με την έννοια ότι οι χώρες εκεί δεν εισβάλλουν η μία στην άλλη (αν και υπάρχει ιστορικό δικτατοριών και εμφυλίων πολέμων).

Η διαδικασία αποστρατικοποίησης τους διαφέρει από τη μία χώρα στην άλλη. Η Κόστα Ρίκα, για παράδειγμα, κατάργησε το στρατό της το 1948, με πρωτοβουλία του τότε προέδρου Χοσέ Φιγκέρες Φερέρ, ο οποίος βέβαια ήρθε στην εξουσία μέσα από ένοπλη εξέγερση και πιθανολογείται ότι η κατάργηση του στρατού μπορεί να αποφασίστηκε για να αποφευχθεί στρατιωτική ανατροπή του. Οι στρατοί της Γρενάδας και του Παναμά καταργήθηκαν μετά από εισβολή των ΗΠΑ, το 1983 και το 1989 αντίστοιχα. Η λίστα αυτή περιλαμβάνει 7 από τις 10 μικρότερες σε έκταση χώρες του κόσμου, όπως είναι το Τουβαλού και το Ναουρού αλλά και το Σαν Μαρίνο.

Σύμφωνα με τον Πήτερ Στέρνς (Peter Stearns), καθηγητή του Πανεπιστημίου Τζορτζ Μέησον, οι χώρες αυτές, όπως τα νησιά Μάρσαλ και το Παλάου δεν ενδιαφέρθηκαν για τη δημιουργία στρατού μετά την ανεξαρτητοποίηση τους, αλλά βασίστηκαν στις ΗΠΑ για την άμυνά τους.

Η Κόστα Ρίκα βρίσκεται σε μια επικίνδυνη γειτονιά, κατά μήκος της διαδρομής του λαθρεμπόριου ναρκωτικών, ενώ έχει επίσης μια μακροχρόνια συνοριακή διαφωνία με τη βόρεια γείτονά της Νικαράγουα.

Ο δημοσιογράφος Ρόμπερτ Μπέκχουσεν (Robert Beckhusen) υποστήριξε ότι η 70μελής ειδική μονάδα επέμβασης της Κόστα Ρίκα, μια ομάδα κομάντο που ειδικεύονται στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών, καθώς και στην απελευθέρωση ομήρων αλλά και την αντιτρομοκρατική δράση, είναι στην πραγματικότητα μια στρατιωτική δύναμη.

Το 2010, αφού 7.000 Αμερικανοί στρατιώτες είχαν αναπτυχθεί στη χώρα για να βοηθήσουν σε επιχειρήσεις εναντίων του καρτέλ ναρκωτικών, ο πρόεδρος της Βολιβίας, Έβο Μοράλες είπε ότι η Κόστα Ρίκα έχει στρατό. Τον στρατό των ΗΠΑ.

Οι χώρες της λίστας της CIA δεν έχουν στρατό, έχουν όμως κάποιες υπηρεσίας ασφαλείας. Η Ισλανδία, για παράδειγμα, είναι μέλος του ΝΑΤΟ και συμμετέχει σε ειρηνευτικές αποστολές με την “μη στρατιωτική ομάδα αντιμετώπισης κρίσεων”.

Η κατάργηση του στρατού είναι και ένα οικονομικά αποδοτικό μέτρο. Σύμφωνα με τη CIA, οι στρατιωτικές δαπάνες απορροφούν το 2,42% του παγκόσμιου ΑΕΠ, το οποίο έφτασε το 2012 τα 2 τρισ. δολάρια.