Εκλογές ΗΠΑ: Η «πολιτική ορθότητα» και η «woke ατζέντα» έφεραν την ήττα στους Δημοκρατικούς

Την έντονη αντίθεσή τους στην πολυσυζητημένη «woke κουλτούρα» έδειξαν ο Ντόναλντ Τραμπ και ο φανατικός υποστηρικτής του, Έλον Μασκ, με τον όρο να βρίσκεται ψηλά στη θεματολογία των εκλογών στις ΗΠΑ.

Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για ένα κοινωνικό και πολιτικό κίνημα που προέρχεται από τη συνειδητοποίηση και την εγρήγορση απέναντι στις αδικίες και τις ανισότητες που υφίστανται οι μειονότητες σε πολλές κοινωνίες.

Ο συγκεκριμένος όρος (προέρχεται από την αγγλική έκφραση «stay woke», δηλαδή «μείνε ξύπνιος») αρχικά χρησιμοποιήθηκε στις αφροαμερικανικές κοινότητες, ούτως ώστε να υπογραμμίσει την ανάγκη για εγρήγορση απέναντι στον ρατσισμό και τις φυλετικές ανισότητες.

Ωστόσο σήμερα ο όρος έχει εξελιχθεί και χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα ευρύτερο σύνολο κοινωνικών και πολιτικών κινημάτων που αναφέρονται στη διεκδίκηση δικαιωμάτων για διάφορες κοινωνικές ομάδες, όπως οι γυναίκες, τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, οι άνθρωποι με αναπηρίες, καθώς και οι άνθρωποι που πλήττονται από την κλιματική κρίση και τις οικονομικές ανισότητες.

Υπάρχουν διάφορες ερμηνείες, σημείωσε ο Άδωνις Γεωργιάδης Υπουργός Υγείας, ερωτηθείς απότον Βασίλη Αδαμόπουλο και την Μαρία Γεωργίου στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Πρωινές Διαδρομές στο Πρώτο» ως προς την εξήγηση του φαινομένου, λίγες ώρες μετά από την εκλογή Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ.

«Η woke κουλτούρα στην Αμερική είχε καταντήσει την αμερικανική αξιοθρήνητη, να το πω απλά.

»Ο κόσμος σε αυτό αντέδρασε.

»Και δεν μπορώ να τον κατηγορήσω γι’ αυτό, διότι πραγματικά έχουν γίνει πράγματα τα οποία είναι τελείως ακραία.

»Είναι άλλο πράγμα το ευγενές συναίσθημα του σεβασμού των δικαιωμάτων των άλλων ανθρώπων που είμαι απολύτως υπέρ και άλλο πράγμα η επιβολή σε όλη την υπόλοιπη κοινωνία μιας συγκεκριμένης άποψης.

»Νομίζω ότι αυτό το πλήρωσε πολύ το Δημοκρατικό Κόμμα στην Αμερική και εύχομαι να μην το πληρώσει ο πλανήτης.

»Ο δυτικός κόσμος περνάει μια μεγάλη κρίση ταυτότητας. Και η woke κουλτούρα και η παράνομη μετανάστευση ενισχύουν πολύ έντονα αυτή την κρίση ταυτότητας» προσέθεσε ο υπουργός.

Πέρα από τα ζητήματα οικονομίας που έπαιξαν κύριο ρόλο στην επιλογή ψήφου στις εκλογές της Αμερικής, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο κ. Συρίγος, είναι και τα ταυτοτικά ζητήματα που καθόρισαν το αποτέλεσμα.

«Το θέμα της woke ιδεολογίας, το οποίο στην Αμερική έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις, δεν είναι κάτι απλό.

»Δηλαδή όταν ο άλλος βγάζει προκήρυξη για θέσεις και σου βγάζει 14 διαφορετικά φύλα να διαλέξεις, ο μέσος Αμερικανός ξαφνιάζεται και αντιδρά» ανέφερε ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Παντείου και βουλευτής της ΝΔ, Άγγελος Συρίγος, ερμηνεύοντας επιγραμματικά το εκλογικό αποτέλεσμα των ΗΠΑ, στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Πρωινές Διαδρομές στο Πρώτο» με τον Βασίλη Αδαμόπουλο και την Μαρία Γεωργίου..

Ενώ πρόσθεσε:

«Και στα ταυτοτικά ζητήματα δεν χωρεί λογική.

»Δηλαδή ο άλλος αισθάνεται ότι απειλείται αυτό το οποίο κάνει, αυτό το οποίο ξέρει.

»Η νίκη του Τραμπ είναι πολλά πράγματα. Είναι η προσωπικότητά του.

»Είναι η δυσαρέσκεια της χώρας απέναντι στις επιλογές Μπάιντεν, ο οποίος έστειλε και άλλες εταιρείες να δουλέψουν στο Μεξικό ή στον Καναδά.

»Είναι η δυσαρέσκεια απέναντι στην αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις και το Δημοκρατικό Κόμμα εν γένει. Δεν τράβαγε.

»Είναι τα ταυτοτικά ζητήματα για την woke ιδεολογία για τα οποία κάποιος δεν μιλάει.

»Είναι το γεγονός ότι πολλοί Αμερικανοί αισθάνονται ότι δεν μπορούν να ζουν από το πρωί ως το βράδυ για να μπορέσουν να πληρώσουν τα δάνειά τους και τους λογαριασμούς που οφείλουν».

Ενόσω μαινόταν η σκληρή εκλογική αναμέτρηση ανάμεσα στον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών, Ντόναλντ Τραμπ και την υποψήφια των Δημοκρατικών, Κάμαλα Χάρις ο Δρ. Στράτος Σαφιολέας, Σύμβουλος Στρατηγικής Επικοινωνίας, μιλώντας στο ertnews.gr και στη Νικόλ Παπαδοπούλου, αναφερόμενος στην ιδιότυπη αυτή μάχη ανάμεσα στη woke και anti-woke culture, εκτιμώντας τότε το ποια πλευρά δείχνει να παίρνει το προβάδισμα και πώς αυτό θα αποτυπωνώταν, ενδεχομέωνς, στο τελικό αποτέλεσμα, ανέφερε:

«Προσωπικά βλέπω διαφορετικά αυτή τη σύγκρουση.

»Αυτού του είδους ο χαρακτηρισμός ανήκει στην πλευρά που επιθυμεί την επιστροφή σε μια Αμερική που εξαιρούσε πολύ κόσμο, είτε λόγω φύλου, είτε λόγω χρώματος, είτε λόγω σεξουαλικής προτίμησης.

»Η σύγκρουση είναι ακριβώς αυτή: θα οπισθοδρομήσουμε σε μια Αμερική των διακρίσεων, ή θα προχωρήσουμε σε μια συμπεριληπτική Αμερική, αυτή που περιγράφεται στο προΐμιο του Αμερικανικού Συντάγματος, το οποίο επιδιώκει μια “πιο τέλεια συνύπαρξη” (A more perfect union).

»Αυτό είναι το διακύβευμα των εκλογών της Τρίτης».

Σε ό,τι αφορά τον λεγόμενο politically correct λόγο και το κατά πόσο συνιστά λογοκρισία τελικά, ο Βασίλης Βαμβακάς, καθηγητής Κοινωνιολογίας της Επικοινωνίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, σε συνέντευξή του στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Το GPS της Επικαιρότητας» με τον Θάνο Σιαφάκα, είχε αναφέρει τα εξής:

«Από τη μία πλευρά, βλέπουμε αυτό που είναι λίγο και υποκριτικό, έχω την εντύπωση, τον καθωσπρεπισμό στη γλώσσα την καθημερινή.

»Από την άλλη πλευρά, βλέπουμε ότι οι νέοι της σημερινής εποχής και ειδικά οι έφηβοι και οι μικρότεροι ακούν και επιδίδονται σε ένα λεξιλόγιο το οποίο είναι στον πλήρη αντίποδα.

»Αν ακούσουμε μόνο μερικά από τα τραγούδια που είναι δημοφιλή αυτά τα χρόνια και θα δούμε ότι εκεί υπάρχει αυτό που λέμε η αντι-woke στιχουργική.

»Υπάρχει ένα λόγος βίαιος και θα λέγαμε, πολιτικά μη ορθός.

»Αυτή είναι η αντίφαση που υπάρχει.

»Δηλαδή, από τη μία, ενώ υπάρχει αυτή η ευαισθητοποίηση για το τι θα πούμε και πώς θα το πούμε, από την άλλη πλευρά βλέπουμε ότι επειδή ζούμε σε ελεύθερες κοινωνίες ευτυχώς, αναπτύσσεται και μια αντίπαλη τάση η οποία δεν ξέρω αν το κάνει σχεδιασμένα και συνειδητά, καταπατά κάθε μορφή πολιτικής ορθότητας, ακόμη και αυτές που πρέπει να σεβαστούμε».

Η «πολιτική ορθότητα» ήταν εργαλείο των τυράννων

Στις αρχές έως τα μέσα του 20ου αιώνα, η φράση «πολιτικά ορθή» χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την αυστηρή τήρηση μιας σειράς ιδεολογικών ορθοδοξιών εντός της πολιτικής.

Το 1934, οι New York Times ανέφεραν ότι η ναζιστική Γερμανία χορηγούσε άδειες αναφοράς «μόνο σε καθαρούς “Άριους” των οποίων οι απόψεις είναι πολιτικά ορθές».

Ο όρος πολιτική ορθότητα εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο μαρξιστικό-λενινιστικό λεξιλόγιο μετά τη Ρωσική Επανάσταση του 1917.

Εκείνη την εποχή, χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την αυστηρή τήρηση των πολιτικών και των αρχών του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, δηλαδή της κομματικής γραμμής.

Αργότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, η φράση συνδέθηκε με κατηγορίες για δογματισμό σε αντιπαραθέσεις μεταξύ κομμουνιστών και σοσιαλιστών.

Στη δεκαετία του 1970, η αμερικανική Νέα Αριστερά άρχισε να χρησιμοποιεί τον όρο πολιτικά ορθό.

Στο δοκίμιο The Black Woman: Anthology (1970), ο Toni Cade Bambara είπε ότι «ένας άντρας δεν μπορεί να είναι πολιτικά ορθός και [αρσενικός] σοβινιστής επίσης».

Ο William Safire το καταγράφει ως την πρώτη χρήση με την τυπική σύγχρονη έννοια.

Ο όρος «πολιτική ορθότητα» πιστεύεται ότι είχε αναβιώσει από τη Νέα Αριστερά μέσω της εξοικείωσης στη Δύση με το Μικρό Κόκκινο Βιβλίο του Μάο, στο οποίο ο Μάο τόνισε την τήρηση της σωστής κομματικής γραμμής.

Ο όρος άρχισε γρήγορα να χρησιμοποιείται από τη Νέα Αριστερά με μια ειρωνική ή αυτοκαταφρονητική έννοια.

Στη συνέχεια, ο όρος χρησιμοποιήθηκε συχνά ως αυτοκριτική σάτιρα.

Η Debra L. Shultz είπε ότι «καθ’ όλη τη διάρκεια των δεκαετιών του 1970 και του 1980, η Νέα Αριστερά, οι φεμινίστριες και οι προοδευτικοί… χρησιμοποιούσαν τον όρο «politically correct» ειρωνικά, ως ενάντια στις προσπάθειες κοινωνικής αλλαγής.