Στις 11 Σεπτεμβρίου 2024, το SkyNews δημοσίευσε δορυφορικές εικόνες που αποκαλύπτουν την παρουσία ενός ρωσικού φορτηγού πλοίου που είναι ύποπτο ότι μετέφερε βαλλιστικούς πυραύλους από το Ιράν.
Αυτή η μεταφορά σηματοδοτεί την ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ Μόσχας και Τεχεράνης.
Η εξέλιξη επιβεβαιώθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και αρκετούς Ευρωπαίους συμμάχους, αντιπροσωπεύοντας μια νέα φάση ανάμειξης του Ιράν στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Το πλοίο, που ταυτοποιήθηκε ως Port Olya-3, φέρεται να μετέφερε βαλλιστικούς πυραύλους μικρού βεληνεκούς, συγκεκριμένα Fath-360, οι οποίοι αναμένεται να χρησιμοποιηθούν κατά της Ουκρανίας τις επόμενες εβδομάδες.
Κεντρική φωτογραφία: Μια δορυφορική εικόνα δείχνει το σκάφος Port Olya 3 στη νότια Ρωσία στις 4 Σεπτεμβρίου 2024 (Πηγή εικόνας: Maxar).
Το Port Olya-3, ένα σκάφος υπό ρωσική σημαία, εντοπίστηκε στις 4 Σεπτεμβρίου σε λιμάνι στην περιοχή Αστραχάν της Ρωσίας μετά την αναχώρησή του από το λιμάνι Amirabad του Ιράν έξι ημέρες νωρίτερα, στις 29 Αυγούστου.
Η διαδρομή του πλοίου στην Κασπία Θάλασσα.
Αυτό το πλοίο μεταφέρει τακτικά φορτίο μεταξύ Ιράν και Ρωσίας και αυτή τη φορά πιστεύεται ότι μετέφερε 225 βαλλιστικούς πυραύλους, σύμφωνα με ουκρανικές πηγές που επικαλείται το Sky News.
Αυτοί οι πύραυλοι Fath-360 είναι όπλα μικρής εμβέλειας εξοπλισμένα με τεχνολογία δορυφορικής καθοδήγησης.
Έχουν μέγιστη εμβέλεια 120 χιλιομέτρων και μπορούν να φέρουν κεφαλή 150 κιλών.
Σχεδιασμένοι για χτυπήματα υψηλής ακρίβειας, αυτοί οι πύραυλοι αποτελούν σημαντική απειλή για τη στρατιωτική και πολιτική υποδομή της Ουκρανίας.
Η παράδοσή τους στη Ρωσία, σε συνδυασμό με την εκπαίδευση του ρωσικού στρατιωτικού προσωπικού στο Ιράν σχετικά με τη χρήση τους, σηματοδοτεί μια σημαντική κλιμάκωση στη σύγκρουση στην Ουκρανία.
Το Fath-360 αναπτύχθηκε ως μέρος του προγράμματος στρατιωτικού εκσυγχρονισμού του Ιράν.
Ο πύραυλος έχει αποδείξει την ικανότητά του να χτυπά μακρινούς στόχους με ακρίβεια, σε μεγάλο βαθμό λόγω του προηγμένου συστήματος καθοδήγησής του.
Η κεφαλή του βάρους 150 κιλών το καθιστά ένα τρομερό όπλο, ικανό να καταστρέψει οχυρωμένες θέσεις ή στρατηγικές υποδομές.
Αν και ο ακριβής αριθμός των πυραύλων που παραδόθηκαν στη Μόσχα είναι ασαφής, οι συμφωνίες που υπογράφηκαν μεταξύ Ρωσίας και Ιράν στα τέλη του 2023 υποδηλώνουν ότι εκατοντάδες από αυτούς τους πυραύλους θα μπορούσαν να έχουν παραδοθεί.
Η εμπλοκή του Ιράν στον πόλεμο της Ουκρανίας δεν είναι νέα.
Εκτός από αυτούς τους βαλλιστικούς πυραύλους, η Τεχεράνη έχει προμηθεύσει τη Ρωσία με drones «καμικάζι» που χρησιμοποιούνται σε στοχευμένες επιθέσεις σε ουκρανικές υποδομές.
Αυτή η στρατιωτική υποστήριξη εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ Μόσχας και Τεχεράνης, καθώς και οι δύο χώρες αντιμετωπίζουν αυξανόμενες διεθνείς κυρώσεις.
Αναζητώντας ενισχύσεις για να διατηρήσει την πολεμική της προσπάθεια, η Ρωσία βασίζεται όλο και περισσότερο σε εταίρους όπως το Ιράν και η Βόρεια Κορέα, η οποία έχει πρόσφατα παραδώσει βαλλιστικούς πυραύλους και πυρομαχικά στη Μόσχα.
Η στρατιωτική σχέση μεταξύ Ρωσίας και Ιράν δεν περιορίζεται στις μεταφορές πυραύλων.
Τα τελευταία χρόνια, οι δύο χώρες έχουν εμβαθύνει τη συνεργασία τους σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών όπλων, των κοινών ασκήσεων και των ανταλλαγών στρατιωτικής τεχνολογίας.
Η Τεχεράνη έχει εκφράσει ενδιαφέρον για την απόκτηση ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών Su-35 και συστημάτων αεράμυνας S-400, αν και η Μόσχα δεν έχει ακόμη εκπληρώσει αυτά τα αιτήματα.
Εάν αυτά τα συστήματα εμφανίζονταν στο Ιράν, θα ενίσχυε περαιτέρω την ιδέα ότι η μεταφορά βαλλιστικών πυραύλων έδωσε στην Τεχεράνη κάποιο βαθμό μόχλευσης έναντι της Μόσχας.
Ωστόσο, η Ρωσία βρίσκεται σε λεπτή θέση.
Εάν μεταφέρει εξαιρετικά προηγμένα όπλα στο Ιράν, κινδυνεύει να επιδεινώσει τις σχέσεις του με περιφερειακές δυνάμεις όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι οποίες θα μπορούσαν στη συνέχεια να στραφούν στις Ηνωμένες Πολιτείες ή το Ισραήλ για να αντισταθμίσουν τη ρωσο-ιρανική συμμαχία.
Η Σαουδική Αραβία, ειδικότερα, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στο πλαίσιο του ΟΠΕΚ+, μια συμμαχία που βοηθά στη διατήρηση σχετικά υψηλών τιμών του πετρελαίου.
Μια κατάρρευση αυτής της συνεργασίας θα μπορούσε να οδηγήσει τη Σαουδική Αραβία σε αύξηση της παραγωγής πετρελαίου, με αποτέλεσμα χαμηλότερες τιμές που θα επηρεάσουν αρνητικά τόσο τη Ρωσία όσο και το Ιράν, που ήδη πωλούν το πετρέλαιο τους σε μειωμένες τιμές λόγω των δυτικών κυρώσεων.
Η ανακοίνωση αυτής της παράδοσης πυραύλων έχει προκαλέσει κύμα διεθνών αντιδράσεων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία, επέβαλαν αμέσως νέες κυρώσεις στο Ιράν.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Λονδίνο, τόνισε ότι αυτές οι παραδόσεις αντιπροσωπεύουν μια επικίνδυνη κλιμάκωση, ζητώντας ισχυρή απάντηση από τη διεθνή κοινότητα.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εξέφρασαν παρόμοιες ανησυχίες, περιγράφοντας αυτή τη στρατιωτική συνεργασία ως «άμεση κλιμάκωση» και υπογραμμίζοντας ότι αποτελεί απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Αν και ο ακριβής αριθμός των Fath-360 που παραδόθηκαν στη Μόσχα είναι ασαφής, οι συμφωνίες που υπογράφηκαν μεταξύ Ρωσίας και Ιράν στα τέλη του 2023 υποδηλώνουν ότι εκατοντάδες από αυτούς τους πυραύλους θα μπορούσαν να έχουν μεταφερθεί. (Πηγή εικόνας: Wikimedia)
Ο αυξανόμενος ρόλος του Ιράν στην προμήθεια όπλων στη Ρωσία εγείρει πολλά ερωτήματα.
Από τη μια πλευρά, αυτό υπογραμμίζει την αυξανόμενη εξάρτηση της Μόσχας από ξένους εταίρους για να διατηρήσει την πολεμική της προσπάθεια στην Ουκρανία, σηματοδοτώντας μια σταδιακή αποδυνάμωση των εσωτερικών της δυνατοτήτων.
Από την άλλη πλευρά, ενισχύει τη θέση της Τεχεράνης στη διεθνή σκηνή, επιτρέποντάς της να ασκεί αυξανόμενη επιρροή στη Ρωσία, αποφεύγοντας την άμεση ανάμειξη στη σύγκρουση.
Αυτή η στρατηγική ευθυγραμμίζεται με την τυπική προσέγγιση του Ιράν να ενεργεί μέσω πληρεξουσίων, χρησιμοποιώντας άλλες δυνάμεις για να πολεμήσει τους εχθρούς του, διατηρώντας παράλληλα τους δικούς του πόρους.
Τέλος, οι παραδόσεις πυραύλων από το Ιράν στη Ρωσία εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων.
Η Ρωσία, ολοένα και πιο απομονωμένη από τις δυτικές κυρώσεις, στρέφεται σε πιο περιθωριακούς εταίρους για να διατηρήσει την πολεμική της προσπάθεια, ενώ το Ιράν αξιοποιεί αυτή τη σχέση για να ενισχύσει την επιρροή του στην περιοχή.
Η απάντηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους, ιδίως μέσω κυρώσεων, υπογραμμίζει τη σοβαρότητα της κατάστασης και τη σημασία των θεμάτων που διακυβεύονται.
Τις επόμενες εβδομάδες, η διεθνής κοινότητα θα παρακολουθεί στενά τη χρήση αυτών των βαλλιστικών πυραύλων από τη Ρωσία και την εξέλιξη της στρατιωτικής της συνεργασίας με το Ιράν.
Οι συνέπειες αυτών των μεταβιβάσεων όπλων θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά την έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ θα αναδιαμορφώσουν τις συμμαχίες και τη δυναμική ισχύος στην περιοχή.