Μακελειό Ρωσία – Γιατί το Ισλαμικό Κράτος Επαρχία Χορασάν επιτίθεται στους Ρώσους

Το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) ανέλαβε την ευθύνη για το πολύνεκρο μακελειό στο συναυλιακό χώρο στη Ρωσία, επαινώντας τους «ισλαμιστές μαχητές» που την πραγματοποίησαν.

Σύμφωνα με τον Guardian, πολλοί σχολιαστές και Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν επισημάνει ως κύριο ύποπτο τη θυγατρική του Ισλαμικού Κράτους που ονομάζεται Επαρχία Χορασάν του Ισλαμικού Κράτους (ISKP) – αν και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι αυτό συμβαίνει.

Το ISKP είναι παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους στο Αφγανιστάν.

Το όνομα Χορασάν προέρχεται από την ονομασία που δόθηκε σε μια περιοχή από ορισμένους τοπικούς ισλαμιστές ηγεμόνες και έτσι απορρίπτει ρητά τα σύγχρονα εθνικά σύνορα και παραπέμπει σε αυτό που τα μέλη του θεωρούν τη χαμένη δόξα και δύναμη των μουσουλμανικών αυτοκρατοριών.

Δημιουργήθηκε στην κορύφωση της επέκτασης του Ισλαμικού Κράτους το 2015, όταν η τζιχαντιστική οργάνωση με έδρα το Ιράκ και τη Συρία προσπαθούσε να επεκταθεί δημιουργώντας ένα δίκτυο θυγατρικών στη Μέση Ανατολή, το Μαγκρέμπ, τη δυτική Ασία και άλλα μέρη της Αφρικής.

Αυτές οι προσπάθειες έφεραν ανάμεικτα αποτελέσματα.

Ωστόσο, εκατοντάδες απογοητευμένοι μουτζαχεντίν των Ταλιμπάν και ορισμένοι από φατρίες στο Πακιστάν προσελκύθηκαν από τον εξτρεμισμό και τους πόρους του Ισλαμικού Κράτους.

Αυτά αποτέλεσαν τον πυρήνα του ISKP – και η ομάδα παραμένει συνδεδεμένη με το Ισλαμικό Κράτος μέχρι σήμερα.

Το ISKP επιτίθεται πάντα σε αυτό το είδος διεθνούς στόχου;

Όχι, γι’ αυτό είναι σημαντικό ότι ο ISKP δεν έχει αναλάβει το ίδιο την ευθύνη για την επίθεση στη Μόσχα.

Η ανάληψη προήλθε από κεντρικά κανάλια επικοινωνίας του Ισλαμικού Κράτους, όχι από τα δικά τους.

Επίσης, το ISKP είχε επικεντρωθεί κυρίως σε μια τοπική καμπάνια μέχρι σχετικά πρόσφατα.

Έχει εξαπολύσει εκατοντάδες επιθέσεις τόσο σε στόχους αμάχων όσο και σε δυνάμεις ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων των δυτικών δυνάμεων, στο Αφγανιστάν.

Δύο επιθέσεις το 2020 είχαν στόχο ένα μαιευτήριο και το Πανεπιστήμιο της Καμπούλ.

Άλλοι έχουν χτυπήσει τζαμιά και εθνοτικές ή θρησκευτικές μειονότητες στο Αφγανιστάν.

Η οργάνωση ήταν επίσης υπεύθυνη για μια τεράστια καταστροφική επίθεση στο διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ το 2021 που σκότωσε 13 Αμερικανούς στρατιώτες και περισσότερους από 150 πολίτες κατά τη χαοτική εκκένωση των ΗΠΑ από τη χώρα.

Αυτός ήταν ένας διεθνής στόχος, αλλά εντός του Αφγανιστάν.

Το ISKP χτυπά διεθνείς στόχους τώρα;

Σε ένα βαθμό. Η ομάδα έχει πλήξει στόχους στο Τατζικιστάν και το Πακιστάν, γείτονες του Αφγανιστάν, και ένα ξενοδοχείο στο Αφγανιστάν που ευνοείται από Κινέζους υπηκόους.

Νωρίτερα αυτό το έτος, οι ΗΠΑ υπέκλεψαν επικοινωνίες που επιβεβαίωσαν ότι η ομάδα είχε πραγματοποιήσει δύο βομβιστικές επιθέσεις στο Ιράν που σκότωσαν σχεδόν 100 ανθρώπους – αν και το ISKP δεν ανέλαβε την ευθύνη.

Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο ανώτερος στρατηγός των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή είπε ότι το ISKP θα μπορούσε να επιτεθεί σε αμερικανικά και δυτικά συμφέροντα εκτός Αφγανιστάν «σε μόλις έξι μήνες και με ελάχιστη έως καθόλου προειδοποίηση».

Γιατί το ISKP εξαπέλυσε αυτού του είδους την επίθεση;

Τις τελευταίες δεκαετίες, πολλές εξτρεμιστικές ισλαμιστικές φατρίες έχουν μετακινήσει την εστίασή τους από καθαρά τοπικούς στόχους σε διεθνείς.

Οι λόγοι μπορεί να διαφέρουν από οργάνωση σε οργάνωση.

Μερικές φορές ένας νέος ηγέτης φέρνει μια προσωπική ατζέντα, άλλες φορές η εκτόξευση διεθνών επιθέσεων μεγάλης εμβέλειας θεωρείται ως ένας τρόπος για να προσελκύσουν νέους νεοσυλλέκτους, να κερδίσουν νέους πόρους από χορηγούς ή να κινητοποιήσουν οπαδούς που αλλιώς απογοητεύονται από τις τοπικές αποτυχίες.

Είναι επίσης συχνά ένας τρόπος για να διακρίνει κανείς μια ομάδα από τους ανταγωνιστές –στην περίπτωση του ISKP, των Ταλιμπάν, που απέφευγαν πάντα μια τέτοια στρατηγική– και της Αλ Κάιντα, η οποία πρωτοστάτησε στη στρατηγική, αλλά είχε μια τοπική εστίαση από το 2011.

Είναι επίσης απολύτως πιθανό το ISKP να ενεργεί με άμεσες εντολές των ηγετών του Ισλαμικού Κράτους.

Παρά την κατάρρευση του χαλιφάτου του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και το Ιράκ, εξακολουθούν να υπάρχουν δεσμοί μεταξύ του ISKP και ανώτερων στελεχών εκεί.

Το 2022, μια έκθεση του ΟΗΕ που βασιζόταν σε πληροφορίες από κράτη μέλη ανέφερε ότι το ISKP ήταν αποδέκτης κεφαλαίων από την ηγεσία «μέσω αξιόπιστων ταχυμεταφορών» και δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην αποστέλλονται και οι παραγγελίες.

Το Ισλαμικό Κράτος προφανώς εξακολουθεί να αναζητά ευκαιρίες για τέτοιου είδους χτυπήματα.

Ένα δίκτυο που σχεδίαζε να επιτεθεί σε αίθουσα συναυλιών στις Βρυξέλλες, που πρόσφατα διαλύθηκε από τη γαλλική και τη βελγική Αστυνομία, φέρεται να εμπνεύστηκε, τουλάχιστον, από το Ισλαμικό Κράτος.

Αλλά αυτό εγείρει επίσης την πιθανότητα ότι μια διαφορετική θυγατρική ή φατρία του Ισλαμικού Κράτους ήταν υπεύθυνη ή ακόμη και μια ημιαυτόνομη ομάδα εμπνευσμένη από το Ισλαμικό Κράτος.

Γιατί να στοχοποιήσουν τη Ρωσία οι ηγέτες του ISKP ή του ISIS;

Οι ηγέτες του Ισλαμικού Κράτους (ISIS), όπως πολλοί ισλαμιστές μουτζαχεντίν, έχουν επίγνωση της ρωσικής υποστήριξης στο καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία και βλέπουν τη Μόσχα ως μέρος του ευρύτερου συνασπισμού χριστιανικών ή δυτικών δυνάμεων κατά του Ισλάμ.

Αυτό είναι ένα βασικό σημείο που διατυπώνει η προπαγάνδα του Ισλαμικού Κράτους από το Πακιστάν έως τη Νιγηρία.

Τον Σεπτέμβριο του 2022, μαχητές του ISKP ανέλαβαν την ευθύνη για μια φονική βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας στη ρωσική πρεσβεία στην Καμπούλ και ορισμένοι ειδικοί λένε ότι η ομάδα αντιτάχθηκε στον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, τα τελευταία χρόνια.

Ο Μάικλ Κούγκελμαν, του Κέντρου Wilson που εδρεύει στην Ουάσιγκτον, είπε ότι το ISKP «βλέπει τη Ρωσία ως συνένοχο σε δραστηριότητες που καταπιέζουν τακτικά τους μουσουλμάνους» και μετράει ως μέλη έναν αριθμό μουτζαχεντίν της Κεντρικής Ασίας με τα δικά τους παράπονα κατά της Μόσχας.

Οι ηγέτες του ISKP μπορεί επίσης να βλέπουν τη Ρωσία, μαζί με την Κίνα και άλλους, ως σημαντικές για τη συνέχιση της κυριαρχίας των Ταλιμπάν και επιδιώκουν να τους υπονομεύσουν. Μια επίθεση στη Μόσχα θα συνδύαζε έτσι τοπικές και πιο παγκόσμιες ατζέντες.