Το Αζερμπαϊτζάν προσφέρει στη Ρωσία και το Ιράν μια κερκόπορτα στην ενεργειακή αγορά της Ευρώπης

Μετά από χρόνια διπλωματικού λήθαργου, οι ΗΠΑ έχουν επιταχύνει τις προσπάθειές τους να διευκολύνουν μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν.

Ωστόσο, εκτός από τη διασφάλιση μιας δίκαιης ειρήνης, το μόνο πράγμα που φαίνεται να παρήγαγαν οι συνομιλίες που υποστηρίζονται από την Ουάσιγκτον είναι η τόλμη της επιθετικότητας του Αζερμπαϊτζάν κατά της Αρμενίας και του Ναγκόρνο-Καραμπάχ (γνωστό ως Αρτσάχ στα αρμενικά).

Αφού το Αζερμπαϊτζάν εγκατέλειψε δεκαετίες πολυμερούς διπλωματίας για να εξαπολύσει μια καταστροφική στρατιωτική επίθεση στο Αρτσάχ το 2020, υπογράφηκε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που φαινομενικά έβαλε τέλος στις ενεργές εχθροπραξίες.

Παρόλα αυτά, το Αζερμπαϊτζάν έχει πιέσει το στρατιωτικό του πλεονέκτημα έναντι της Αρμενίας μέσω της εισβολής και της κατοχής του κυρίαρχου εδάφους του και της επιβολής ανθρωπιστικού αποκλεισμού στον Διάδρομο Λατσίν – τη μόνη ανθρωπιστική γραμμή σωτηρίας που συνδέει το Αρτσάχ με την Αρμενία.

Για περισσότερους από οκτώ μήνες, οι 120.000 αυτόχθονες Αρμένιοι της περιοχής -οι οποίοι διακήρυξαν την ανεξαρτησία τους στις αρχές της δεκαετίας του 1990 μετά την κλιμάκωση της βίας και της εθνοκάθαρσης από το Αζερμπαϊτζάν- δεν έχουν πρόσβαση σε τρόφιμα, φάρμακα, καύσιμα, ηλεκτρισμό και νερό, κάτι που δεν είναι τίποτα λιγότερο από γενοκτονία φθοράς.

Στο πλαίσιο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι η επεκτατική επίθεση (σ.σ. του Αζερμπαϊτζάν) σε μια νεοσύστατη δημοκρατία από ένα διεφθαρμένο αυταρχικό καθεστώς (σ.σ. του Αζερμπαϊτζάν) που ασχολείται με την οπλοποίηση (εργαλειοποίηση) των τροφίμων θα είχε προκαλέσει μια ισχυρή απάντηση από τη διεθνή κοινότητα.

Ωστόσο, η επιθυμία να διατηρηθούν ευνοϊκές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν, δεδομένου του ρόλου του ως ενεργειακού εταίρου της Ευρώπης έχει υπερβεί κάθε υποτιθέμενη δέσμευση για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – ενισχύοντας την επιθετικότητα του Αζερμπαϊτζάν.

Την ίδια εβδομάδα που ξεκίνησαν οι ειρηνευτικές συνομιλίες στην Ουάσιγκτον, το Μπακού έσφιξε τον αποκλεισμό του εγκαθιστώντας ένα στρατιωτικό σημείο ελέγχου στο Διάδρομο του Λατσίν.

Και όταν οι συνομιλίες με έδρα την Ουάσιγκτον ξεκίνησαν ξανά τον Ιούνιο, το Αζερμπαϊτζάν άρχισε να βομβαρδίζει την περιοχή.

Στους μήνες που πέρασαν, η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού δεν έλαβε πρόσβαση στο Καραμπάχ – και αργότερα ανέφερε ότι ένας Αρμένιος ασθενής που τη φρόντιζε είχε απαχθεί από τις δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν καθοδόν προς την Αρμενία για θεραπεία.

Αυτή είναι η προβλέψιμη συνέπεια της επιμονής της Ουάσιγκτον στις διαπραγματεύσεις εν μέσω αποκλεισμού του Αρτσάχ από το Αζερμπαϊτζάν και κατοχής αρμενικού εδάφους.

Αυτό έδωσε σήμα στο Μπακού [Αζερμπαϊτζάν] ότι η στρατηγική του για καταναγκαστική διπλωματία λειτουργεί, αποθαρρύνοντας την αποκλιμάκωση και αναγκάζοντας την Αρμενία να διαπραγματευτεί με το όπλο στον κρόταφό της.

Η προσέγγιση της κυβέρνησης Μπάιντεν στο Αζερμπαϊτζάν δεν θα μπορούσε να σταθεί πιο διαμετρικά αντίθετη με τη στρατηγική της απέναντι στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν έχει υποστηρίξει σθεναρά ότι δεν θα υπάρξει «τίποτα για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία» – η Ουάσιγκτον έχει αναγκάσει τις διαπραγματεύσεις για την Αρμενία με τέτοια απερισκεψία που οι Αρμένιοι στο Αρτσάχ δεν έχουν θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Η Ουάσιγκτον ενίσχυσε επίσης ενεργά τη θέση του Αζερμπαϊτζάν δηλώνοντας υποστήριξη για την ενσωμάτωση της Αρτσάχ στο Αζερμπαϊτζάν.

Είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς ότι οι Αρμένιοι θα μπορούσαν ποτέ να ζήσουν ελεύθερα υπό την κυριαρχία του Αζερμπαϊτζάν.

Για το Αζερμπαϊτζάν, αυτή η ανειλικρινής συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις του επέτρεψε να διατηρήσει τον καπλαμά της συνεργασίας, ενώ επιδόθηκε σε συμπεριφορές που έχουν καθυστερήσει αμέτρητα τις προοπτικές μιας διαρκούς ειρήνης.

Και ενώ ο υπουργός Μπλίνκεν και η διαχειρίστρια της USAID Σαμάνθα Πάουερ έχουν εκφράσει τη «βαθιά τους ανησυχία για την επιδείνωση των ανθρωπιστικών συνθηκών στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ», η Ουάσιγκτον αρνήθηκε να επιβάλει κόστος στο Αζερμπαϊτζάν για τις προσπάθειές του να υποτάξει τον αρμενικό λαό μέσω της πείνας και της βίας.

Η διαχειρίστρια Πάουερ, ο οποία κάποτε εξέφρασε τη λύπη της που δεν έκανε περισσότερα για να αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Αρμενίων ενώ ήταν στην εξουσία, τώρα κινδυνεύει να είναι θεατής καθώς ξετυλίγεται μια δεύτερη γενοκτονία των Αρμενίων.

Η Ουάσιγκτον δεν είναι αδύναμη να αποτρέψει την εθνοκάθαρση.

Για να αποτρέψει την επιθετικότητα του Αζερμπαϊτζάν, θα μπορούσε να επιβάλει περιορισμούς στη βοήθεια ασφαλείας προς το Αζερμπαϊτζάν, σύμφωνα με το Άρθρο 907 του Νόμου για την Υποστήριξη της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ — όπως δεσμεύτηκε να κάνει ο τότε υποψήφιος Τζο Μπάιντεν ενώ βρισκόταν στην εκστρατεία.

Παρόλα αυτά, η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει παραιτηθεί δύο φορές από αυτούς τους περιορισμούς -όπως έχουν κάνει διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ τα τελευταία 20 χρόνια- με το σκεπτικό ότι η περικοπή της στρατιωτικής βοήθειας προς το Μπακού θα υπονόμευε τις προσπάθειες περιορισμού της Ρωσίας και του Ιράν.

Η προσέγγιση της Ουάσιγκτον στον Νότιο Καύκασο συνδέεται εδώ και καιρό με την πολιτική για τη Ρωσία και το Ιράν.

Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες μιας ειρήνης που εγκαταλείπει μια ευάλωτη κοινότητα στις ιδιοτροπίες των επίδοξων καταπιεστών της εξισορροπούνται με την απατηλή αντίληψη της υποστήριξης του Αζερμπαϊτζάν για τον περιορισμό της Ρωσίας και του Ιράν.

Σε αυτόν τον υπολογισμό, οι Αρμένιοι του Αρτσάχ αντιμετωπίζονται ως παράπλευρες απώλειες.

Όμως, όπως έχει επανειλημμένα αποδείξει το Μπακού, δεν διστάζει να εμπλακεί με τη Μόσχα και την Τεχεράνη σε βάρος της Δύσης.

Το Αζερμπαϊτζάν επέτρεψε σε ιρανικές και ρωσικές οντότητες να αγοράσουν μεγάλα μερίδια στα κοιτάσματα φυσικού αερίου που προμηθεύει την Ευρώπη – και πρόσφατα [το Αζερμπαϊτζάν] αγόρασε σημαντικές ποσότητες ρωσικού φυσικού αερίου για να καλύψει την εγχώρια ζήτηση εξαιτίας των μη ρεαλιστικών εξαγωγικών δεσμεύσεων.

Το Αζερμπαϊτζάν έχει ουσιαστικά προσφέρει στη Ρωσία και το Ιράν μια κερκόπορτα στην ενεργειακή αγορά της Ευρώπης – προϊόν της λανθασμένης πεποίθησης ότι μπορείς να περιορίσεις ένα διεφθαρμένο αυταρχικό καθεστώς κατευνάζοντας άλλους.

Καθώς ο αποκλεισμός του Αρτσάχ από το Αζερμπαϊτζάν απειλεί την ίδια την ύπαρξη των αυτόχθονων Αρμενίων της περιοχής, είναι σαφές ότι η φαουστιανή συμφωνία της Δύσης με ένα από τα πιο καταπιεστικά καθεστώτα του κόσμου έχει δώσει τα ίδια αποτελέσματα που προσπάθησε να αποφύγει.

Τώρα είναι η ώρα για τον υπουργό Μπλίνκεν και την Πάουερ να ανταποκριθούν στην υποτιθέμενη δέσμευσή τους να θέσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα στην πρώτη γραμμή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ και να καταστήσουν σαφές ότι ο αυταρχισμός θα αντιμετωπιστεί με συνέπεια – όχι μόνο όταν βολεύει.

Πηγή: NewsWeek – Άρθρο του Alex Galitsky, διευθυντή προγράμματος της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής της Αμερικής (ANCA), της μεγαλύτερης αρμενικής αμερικανικής οργάνωσης υπεράσπισης στις Ηνωμένες Πολιτείες και του Gev Iskajyan, εκτελεστικού διευθυντή της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής του Αρτσάχ, που επί του παρόντος εδρεύει στο Αρτσάχ και ζει υπό τον αποκλεισμό του Αζερμπαϊτζάν.