Οι ΗΠΑ εξοργίστηκαν με το Ισραήλ για την αποκάλυψη της συνάντησης με την υπ. Εξωτερικών της Λιβύης

Η αμερικανική κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν φέρεται να είναι έξαλλη με την Ιερουσαλήμ για την αποκάλυψη της συνάντησης της περασμένης εβδομάδας μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών του Ισραήλ και της Λιβύης, υποστηρίζει η The Times of Israel.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Έλι Κοέν, ανακοίνωσε την Κυριακή 27/8 τη συνάντηση με τη Λίβυα ομόλογό του Νάτζλα Μανγκούς, προκαλώντας οργή στη Λιβύη για την άνευ προηγουμένου συνάντηση και θύελλα επικρίσεων στο εσωτερικό του Ισραήλ για την αποκάλυψή της.

Η Μανγκούς απολύθηκε τη Δευτέρα λόγω της συνάντησής με τον Κοέν, εν μέσω πολιτικών συνεπειών τόσο στην Ιερουσαλήμ όσο και στην Τρίπολη, λόγω της απόφασης του κορυφαίου διπλωμάτη του Ισραήλ να αποκαλύψει ότι οι δύο υπουργοί πραγματοποίησαν μια «ιστορική» συνάντηση στη Ρώμη.

Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν στο Ισραήλ ότι το επεισόδιο θα αποτρέψει άλλες χώρες από το να ξεκινήσουν μια διαδικασία εξομάλυνσης με το Ισραήλ, ανέφεραν πολλά εβραϊκά μέσα ενημέρωσης τη Δευτέρα 28/8.

Αμερικανός αξιωματούχος είπε επίσης ότι η αποκάλυψη «σκότωσε» το κανάλι συνομιλίας με τη Λιβύη για την αναγνώριση του Ισραήλ.

Η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Ισραήλ αρνήθηκε να σχολιάσει τα δημοσιεύματα. Το υπουργείο Εξωτερικών επίσης δεν έδωσε απάντηση.

Ο πρόεδρος Μπάιντεν γνώριζε τη συνάντηση, ανέφερε ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Walla, και ενθάρρυνε την Τρίπολη να συμμετάσχει, αλλά είχε την εντύπωση ότι η συνάντηση ήταν μυστική και θα παρέμενε έτσι.

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν πείστηκαν επίσης από την εξήγηση του υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ ότι ανακοίνωσε τη συνάντηση ως αντίδραση σε μια διαρροή, λέγοντας ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να επιλέξει να μην σχολιάσει τη διαρροή και να ελαχιστοποιήσει τη ζημιά.

Walla και Channel 12 επικαλέστηκαν αξιωματούχους του γραφείου του Κοέν ότι η Ουάσιγκτον δεν ήταν θυμωμένη με το Ισραήλ και απλώς είχε ζητήσει από την Ιερουσαλήμ να «ηρεμήσει» την κατάσταση.

Και τα δύο Μέσα ανέφεραν αξιωματούχους των ΗΠΑ που αντικρούουν αυτόν τον ισχυρισμό και λένε ότι ο Λευκός Οίκος είναι έξαλλος με το Ισραήλ.

Το Channel 12 επικαλέστηκε μια ανώνυμη πηγή της ισραηλινής υπηρεσίας πληροφοριών, της Μοσάντ, ότι η συμπεριφορά του Κοέν «έχει προκαλέσει τεράστια ζημιά στους δεσμούς που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια», προσθέτοντας: «Έκοψε τη γέφυρα. Είναι ανεπανόρθωτο».

Μετά την ανακοίνωση του Κοέν για τη συνάντηση, η οποία αντιμετωπίστηκε με οργή στη Λιβύη, ο μεταβατικός πρωθυπουργός της Λιβύης Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά έθεσε σε διαθεσιμότητα τη Μανγκούς και είπε ότι θα σχηματιστεί μια ερευνητική επιτροπή για να εξετάσει τη συνάντηση.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Λιβύης αρνήθηκε ότι έγιναν επίσημες συνομιλίες με τον Κοέν, καθώς ξέσπασαν διαδηλώσεις στην Τρίπολη και σε άλλες πόλεις της δυτικής Λιβύης.

Τη Δευτέρα 28/8, ο Ντμπεϊμπά απέλυσε τη Μανγκούς κι ένας αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών της Λιβύης επιβεβαίωσε ότι είχε διαφύγει στην Τουρκία ανησυχώντας για την ασφάλειά της.

Μετά την απόλυση της Μαγνκούς, ο Ντμπεϊμπά επισκέφθηκε την παλαιστινιακή πρεσβεία στην Τρίπολη και υποσχέθηκε ότι δεν θα υπάρξει ομαλοποίηση με το Ισραήλ, ανέφερε ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Libya Observer.

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, ο Ντμπεϊμπά επανέλαβε ότι δεν γνώριζε τη συνάντηση της Μανγκούς με τον Κοέν και επιβεβαίωσε ότι την απέλυσε.

Ο Ντμπεϊμπά είπε ότι «επιβεβαιώνει την άρνηση της Λιβύης να εξομαλύνει τις σχέσεις με τη Σιωνιστική οντότητα», ανέφερε το δημοσίευμα.

Η απόφαση του Ντμπεϊμπά να απολύσει τη Μανγκούς υποδηλώνει ότι δεν γνώριζε τη συνάντηση.

Ωστόσο, δύο ανώτεροι αξιωματούχοι της λιβυκής κυβέρνησης είπαν στο Associated Press ότι ο μεταβατικός πρωθυπουργός Ντμπεϊμπά γνώριζε για τις συνομιλίες μεταξύ της υπουργού Εξωτερικών του και του Ισραηλινού επικεφαλής διπλωμάτη.

Ένας από τους αξιωματούχους είπε ότι ο Ντμπεϊμπά έδωσε το πράσινο φως για τη συνάντηση τον περασμένο μήνα, όταν βρισκόταν σε επίσκεψη στη Ρώμη. Το γραφείο του πρωθυπουργού κανόνισε τη συνάντηση σε συντονισμό με τη Μανγκούς, είπε.

Ο δεύτερος αξιωματούχος είπε ότι η συνάντηση Μανγκούς-Κόεν διήρκεσε περίπου δύο ώρες και η Μανγκούς ενημέρωσε την πρωθυπουργό αμέσως μετά την επιστροφή της στην Τρίπολη.

Ο αξιωματούχος είπε ότι η συνάντηση συνδέεται με τις προσπάθειες με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ να ενταχθεί η Λιβύη σε μια σειρά αραβικών χωρών που συνάπτουν διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ.

Ο αξιωματούχος είπε ότι η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ της Λιβύης και του Ισραήλ συζητήθηκε για πρώτη φορά σε μια συνάντηση μεταξύ του Ντμπεϊμπά και του διευθυντή της CIA, Ουίλιαμ Μπερνς, ο οποίος επισκέφθηκε τη λιβυκή πρωτεύουσα τον Ιανουάριο.

Ο Λίβυος πρωθυπουργός έδωσε την αρχική έγκριση για την ένταξη στις Συμφωνίες του Αβραάμ με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, αλλά ανησυχούσε για τις αντιδράσεις του κοινού σε μια χώρα γνωστή για την υποστήριξή της στον παλαιστινιακό σκοπό, είπε ο αξιωματούχος.

Και οι δύο Λίβυοι αξιωματούχοι μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας για την ασφάλειά τους.

Την Δευτέρα, το υπουργείο Εξωτερικών στην Ιερουσαλήμ εξέδωσε την πρώτη του επίσημη αντίδραση μετά την ευρεία αποδοκιμασία του Κοέν για την επίσημη δημοσιοποίηση της συνάντησής του με τη Μανγκούς, σε μια φαινομενική προσπάθεια να μεταθέσει την ευθύνη για την ανακοίνωσή του υποστηρίζοντας ότι την εξέδωσε μόνο μετά τη «διαρροή» λεπτομερειών σχετικά με τη μυστική συνάντηση.

«Ο υπουργός Εξωτερικών και το υπουργείο Εξωτερικών έχουν δεσμευτεί να επεκτείνουν τις εξωτερικές σχέσεις του Ισραήλ…

»Η διαρροή για τη συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών της Λιβύης δεν προήλθε από το υπουργείο Εξωτερικών ή το γραφείο του υπουργού Εξωτερικών», ανέφερε μια δήλωση του υπουργείου.

Νωρίτερα, ένας Ισραηλινός διπλωμάτης είπε στους Times of Israel ότι η Ιερουσαλήμ αποκάλυψε τη συνάντηση αρκετές ημέρες νωρίτερα από ό,τι είχε προβλεφθεί, επειδή είχε ήδη διαρρεύσει στα μέσα ενημέρωσης.

Ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι που επικαλούνται τα εβραϊκά μέσα ενημέρωσης είπαν ότι ο Κοέν προκάλεσε σοβαρή ζημιά στις εξωτερικές σχέσεις του Ισραήλ και προειδοποίησαν ότι οι Άραβες ηγέτες θα αποθαρρυνθούν από τη σφυρηλάτηση στενότερων δεσμών με το Ισραήλ.

Διπλωματικές πηγές της Ιερουσαλήμ ανέφεραν ότι η ανακοίνωση προχώρησε επειδή οι δημοσιογράφοι ρωτούσαν σχετικά.

Πηγή του υπουργείου Εξωτερικών είπε στο Channel 12 ότι το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ κάλεσε το γραφείο της Μανγκούς για να τους ενημερώσει για την επικείμενη ανακοίνωση.

Ανώτεροι Ισραηλινοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι, που τους επικαλούνται τα εβραϊκά μέσα ενημέρωσης, είπαν ότι ο Κοέν προκάλεσε σοβαρή ζημιά στις εξωτερικές σχέσεις του Ισραήλ και προειδοποίησαν ότι οι Άραβες ηγέτες θα αποθαρρυνθούν από τη σφυρηλάτηση στενότερων δεσμών.

Ο ηγέτης της ισραηλινής αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ είπε:

«Οι χώρες εξετάζουν την ανεύθυνη διαρροή σήμερα το πρωί των υπουργών Εξωτερικών Ισραήλ και Λιβύης και αναρωτιούνται:

»Είναι αυτή μια χώρα με την οποία είναι δυνατόν να διαχειριστούμε τις εξωτερικές σχέσεις; Είναι μια χώρα που μπορείς να εμπιστευτείς;»

«Το περιστατικό με τον υπουργό Εξωτερικών της Λιβύης ήταν ερασιτεχνικό, ανεύθυνο και μια σοβαρή αποτυχία κρίσης», πρόσθεσε ο Λάπιντ.

«Αυτό είναι ένα πρωινό εθνικής ντροπής και θέτοντας μια ζωή σε κίνδυνο για πρωτοσέλιδο».

Ο αρχηγός του Εργατικού Κόμματος Merav Michaeli είπε ότι ο Κοέν «πρέπει να παραιτηθεί», προσθέτοντας:

«Η ζημιά που έχει κάνει είναι άνευ προηγουμένου.

»Μια απροσδόκητη δημοσίευση κατέστρεψε τη ζωή της Λίβυας υπουργού που αναγκάστηκε να καταφύγει στην Τουρκία και προκάλεσε διεθνή ζημιά στο Ισραήλ».

«Κανένας σοβαρός, διακριτικός διεθνής παίκτης δεν θα θέλει τώρα να συναντήσει έναν υπουργό Εξωτερικών του οποίου ο μοναδικός σκοπός είναι να κερδίσει πολιτικό κεφάλαιο και like στο Twitter», πρόσθεσε.

Στην ανακοίνωσή του την Κυριακή, το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ είπε ότι ο Κοέν και η Μανγκούς συζήτησαν στην Ιταλία την περασμένη εβδομάδα, στην πρώτη επίσημη συνάντηση μεταξύ των κορυφαίων διπλωματών των δύο χωρών, για να συζητήσουν τη δυνατότητα συνεργασίας και τη διατήρηση της εβραϊκής κληρονομιάς στη Λιβύη.

»Η ισραηλινή ανθρωπιστική βοήθεια και βοήθεια για τη γεωργία, τη διαχείριση των υδάτων και άλλα θέματα συζητήθηκαν επίσης στη συνάντηση, ανέφερε το ισραηλινό υπουργείο.

Ο Κοέν χαρακτήρισε τη συνάντηση «ιστορική» και «πρώτο βήμα» για τη δημιουργία δεσμών μεταξύ των χωρών.

Αλλά σε μια ταχεία τροπή των γεγονότων, που φάνηκε να καταργεί την έννοια της ουσιαστικής προόδου στις σχέσεις μεταξύ των χωρών, όπως υπονοούσε ο Κοέν, η κυβέρνηση της Λιβύης αρνήθηκε ότι η συνάντηση είχε προγραμματιστεί εκ των προτέρων και προσπάθησε να υποβαθμίσει τη σημασία της.

«Αυτό που συνέβη στη Ρώμη ήταν μια ανεπίσημη και απροετοίμαστη περιστασιακή συνάντηση, κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον Ιταλό υπουργό Εξωτερικών, και δεν περιελάμβανε συζητήσεις, συμφωνίες ή διαβουλεύσεις», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών της Λιβύης.

Αντίθετα, είπε, «η υπουργός επιβεβαίωσε τις σταθερές της Λιβύης στο παλαιστινιακό ζήτημα με σαφή και ξεκάθαρο τρόπο».

Επιπλέον, τόνισε ότι «αρνείται κατηγορηματικά την εκμετάλλευση από τον εβραϊκό και διεθνή Τύπο και την προσπάθειά τους να προσδώσουν στο περιστατικό τον χαρακτήρα συναντήσεων, συνομιλιών ή ακόμη και τη διενέργεια ή απλώς το ενδεχόμενο διεξαγωγής τέτοιων συναντήσεων».

Δήλωσε την «πλήρη και απόλυτη απόρριψη της εξομάλυνσης με τη Σιωνιστική οντότητα» και επιβεβαίωσε την «πλήρη δέσμευσή της στις εθνικές σταθερές στα ζητήματα των αραβικών και ισλαμικών εθνών, πρωτίστως των οποίων είναι η παλαιστινιακή υπόθεση», ενώ τηρεί τη θέση της ότι η Ιερουσαλήμ είναι «η αιώνια πρωτεύουσα της Παλαιστίνης».

Η Λιβύη βυθίστηκε στο χάος μετά την εξέγερση που υποστηριζόταν από το ΝΑΤΟ, η οποία ανέτρεψε και σκότωσε τον μακροχρόνιο δικτάτορα Μουαμάρ Καντάφι το 2011.

Η χώρα διασπάστηκε στο χάος που ακολούθησε, με αντίπαλες διοικήσεις στα ανατολικά και δυτικά να υποστηρίζονται από πολιτοφυλακές και ξένες κυβερνήσεις.

Η Μανγκούς εκπροσωπούσε την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ [μεταβατική] κυβέρνηση με έδρα την Τρίπολη.

Ενώ το Ισραήλ και η Λιβύη δεν είχαν ποτέ δεσμούς, έχουν αναφερθεί εδώ και καιρό επαφές μεταξύ του γιου του Καντάφι, Σαΐφ αλ Ισλάμ με Ισραηλινούς αξιωματούχους.

Ο ίδιος ο Καντάφι προφανώς προσέγγισε το Ισραήλ σε πολλές περιπτώσεις, μεταξύ άλλων για να προωθήσει την πρότασή του για μια ενωμένη Ισραηλινο-Παλαιστινιακή χώρα, με το όνομα Ισρατίν.

Το 2021, ο γιος του Λιβύου στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ φέρεται να επισκέφτηκε το Ισραήλ για μια μυστική συνάντηση με Ισραηλινούς αξιωματούχους, στην οποία προσφέρθηκε να δημιουργήσει διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών με αντάλλαγμα την ισραηλινή υποστήριξη.

Για τη λιβυκή νομοθεσία είναι παράνομη η εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ βάσει νόμου του 1957 στη Λιβύη.