Το επίσημο τέλος του συριακού πολέμου θα έρθει μόνο με την αποχώρηση της Τουρκίας

Με την επιστροφή της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο αυτή την εβδομάδα μετά από περισσότερο από μια δεκαετία αναστολής, μπορούμε να πούμε ότι η νίκη του Μπασάρ αλ Άσαντ έχει σχεδόν επισφραγιστεί.

Ο μακροχρόνιος και αιματηρός εμφύλιος πόλεμος, που έχει παγώσει σχεδόν εξ ολοκλήρου, πρόκειται σύντομα να φτάσει στην επίσημη κατάληξή του.

Αλλά όχι ακριβώς: το επίσημο τέλος του συριακού πολέμου θα έρθει μόνο με την αποχώρηση της Τουρκίας από τη σύγκρουση.

Στην αρχή του πολέμου, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κάποτε σύμμαχος του Άσαντ, εξοργίστηκε τόσο πολύ από τη σφαγή αμάχων κυρίως Σουνιτών από τον Σύρο Πρόεδρο που μετέτρεψε τη χώρα του σε έναν από τους κύριους εξωτερικούς χορηγούς του πολέμου.

Εξοπλίζοντας και φιλοξενώντας τόσο τους σουνίτες αντάρτες όσο και την αναποτελεσματική πολιτική ηγεσία τους, και την υποδοχή 3,6 εκατομμυρίων προσφύγων, ο πόλεμος θα είχε πολύ διαφορετική μορφή χωρίς τη συμμετοχή της Τουρκίας.

Μεγάλες εκτάσεις της βόρειας Συρίας βρίσκονται τώρα υπό τουρκικό έλεγχο, είτε σε μια κυριαρχία που αφήνει την καθημερινή διαχείριση σε ομάδες τζιχαντιστών, όπως στην Ιντλίμπ, είτε σε μια ήπια προσάρτηση για να αποτρέψει ή να ανατρέψει την κουρδική αυτονομία, όπως σε άλλες κατακτημένες περιοχές βόρεια και βορειοανατολικά.

Οι τουρκικές προεδρικές εκλογές, των οποίων ο πρώτος γύρος είναι σήμερα [14/5], φαίνεται ότι θα ανατρέψουν αυτή τη δυναμική.

Ο κοσμικός-εθνικιστής αντίπαλος του Ερντογάν Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, έχει δεσμευτεί να «στρέψει την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας 180 μοίρες».

Περαιτέρω, δήλωσε ότι «μέσα σε δύο χρόνια το πολύ, θα συμφιλιωθούμε με τη Συρία και θα αποκαταστήσουμε πλήρως τις κανονικές μας σχέσεις μαζί της, και θα ανοίξουμε ξανά πρεσβείες μεταξύ των δύο χωρών και θα επιστρέψουμε τους Σύρους που διαμένουν στην Τουρκία, που αριθμούν περισσότερα από 3 εκατομμύρια άτομα, στη χώρα τους».

Πόσο διαφορετική όμως θα είναι στην πραγματικότητα η τουρκική εξωτερική πολιτική, στη Συρία και αλλού;

Το κόμμα CHP του Κιλιτσντάρογλου, που εξισορροπεί άβολα την υποστήριξη από το φιλοκουρδικό HDP και τα εθνικιστικό κόμμα IYI [Μεράλ Ακσενέρ], μπορεί να είναι φιλελεύθερο σε κοινωνικά ζητήματα σε σύγκριση με το ισλαμιστικό AKP του Έδρογκαν, αλλά εξακολουθεί να είναι, όπως συνηθίζεται στην τουρκική πολιτική, βαθιά εθνικιστικό και με το αντιαμερικανικό αίσθημα να κυλάει στις φλέβες του.

Όπως παρατηρεί ο Τούρκος αναλυτής Γκιουνέι Γιλντίζ, «η εξισορρόπηση μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ ήταν μια μακροχρόνια στρατηγική στην τουρκική πολιτική.

»Ο εθνικισμός υπήρξε σταθερός καθοριστικός παράγοντας της εξωτερικής πολιτικής της χώρας».

Για τον Γιλντίζ, ενώ «μια νέα κυβέρνηση υπό τον Κιλιτσντάρογλου θα μπορούσε να φέρει μεγαλύτερη θεσμοθέτηση και συνεργασία με τη Δύση… εδραιωμένοι παράγοντες όπως το κουρδικό ζήτημα και το αντιδυτικό αίσθημα θα διασφαλίσουν ότι η συνέχεια θα παραμείνει κυρίαρχη».

Ομοίως, ο Κιλιτσντάρογλου ακολούθησε τον Ερντογάν σε εξαγριωμένες αντιθέσεις εναντίον του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας, καθώς και απειλώντας την Ελλάδα για τα νησιά του Αιγαίου.

Με την Τουρκία, τη Ρωσία, τη Συρία και το Ιράν να συναντώνται στη Μόσχα νωρίτερα αυτή την εβδομάδα για να διερευνήσουν μια δοκιμαστική προσέγγιση μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού, η προτεινόμενη πολιτική εξομάλυνσης του Κιλιτσντάρογλου μπορεί να μην απομακρυνθεί σημαντικά από τη νέα ρεαλιστική πορεία του Ερντογάν.

Σε κάθε περίπτωση, η νίκη σε εκλογές και η πραγματική ανάληψη της εξουσίας είναι, στην Τουρκία του Ερντογάν, δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα.

Ό,τι κι αν συμβεί αυτό το Σαββατοκύριακο, φαίνεται πιθανό ότι για την Τουρκία, ο συριακός πόλεμος που καθορίζει τη δεκαετία έχει σχεδόν τελειώσει.

Πηγή: UnHerd