Economist: Πόσο ελεύθερες και δίκαιες θα είναι οι εκλογές στην Τουρκία;

Από τότε που ο Ταγίπ Ερντογάν (Erdogan) κέρδισε την εξουσία στην Τουρκία πριν από 20 χρόνια, δεν κινδύνευσε ποτέ πριν να την χάσει, σημειώνει σε άρθρο του το περιοδικό Economist.

Ο Τούρκος Πρόεδρος και το κόμμα του Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης έχουν κερδίσει όλες τις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές, συνήθως με άνετη διαφορά.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έγινε ολοένα και πιο αυταρχικός, ασκώντας αδικαιολόγητη επιρροή στη Δικαιοσύνη, την κεντρική τράπεζα και άλλους κρατικούς θεσμούς και εκφοβίζοντας την αντιπολίτευση και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης.

Οι δημοσκοπήσεις, ωστόσο, δείχνουν ότι οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 14 Μαΐου είναι πολύ κοντά στο να μην ανακηρύξουν νικητή και ένας δεύτερος γύρος θα διεξαχθεί στις 28 Μαΐου εάν κανένας προεδρικός υποψήφιος δεν κερδίσει περισσότερες από τις μισές ψήφους.

Τα υψηλά διακυβεύματα και η πολύ μικρή διαφορά μεταξύ των δύο βασικών υποψηφίων έχουν οδηγήσει σε εικασίες ότι ο Ερντογάν μπορεί να παρέμβει στις εκλογές, να αμφισβητήσει τα αποτελέσματα εάν χάσει ή ακόμη και να αρνηθεί να τα τηρήσει.

Ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας δεν έχει κατευνάσει αυτές τις ανησυχίες.

«Ο λαός μου δεν θα παραδώσει αυτή τη χώρα σε έναν πρόεδρο που υποστηρίζεται από [τρομοκράτες]», είπε την 1η Μαΐου.

Ο υπουργός Εσωτερικών, Σουλεϊμάν Σοϊλού, ισχυρίστηκε ότι οι εκλογές θα μπορούσαν να αποτελέσουν «μια απόπειρα πολιτικού πραξικοπήματος που υποστηρίζεται από τη Δύση».

Το πρώτο ερώτημα είναι εάν οι ψήφοι θα μετρηθούν με ακρίβεια.

Οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης λένε ότι έχουν τα μέσα για να διασφαλίσουν ότι αυτό θα γίνει.

Η αντιπολίτευση σχεδιάζει να τοποθετήσει τουλάχιστον δύο παρατηρητές σε καθεμία από τις 192.000 κάλπες, να πραγματοποιήσει τη δική της καταμέτρηση ψήφων και να συγκρίνει τους αριθμούς της με αυτούς που θα εκδώσει κατά τη διάρκεια της νύχτας το εκλογικό συμβούλιο της Τουρκίας (το οποίο υποστηρίζει τον Erdogan, αλλά δεν ελέγχεται πλήρως από αυτόν).

Επιπλέον, η Oy ve Otesi, μια ΜΚΟ, σχεδιάζει να τοποθετήσει τουλάχιστον 70.000 μη κομματικούς παρατηρητές.

Τόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν προσφερθεί εθελοντικά που η ομάδα ολοκλήρωσε τις εγγραφές στις τρεις μεγαλύτερες πόλεις της Τουρκίας, την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και την Άγκυρα.

Το υψηλό επίπεδο ελέγχου σημαίνει ότι ο κίνδυνος νοθείας ψήφου σε μεγάλη κλίμακα είναι αμελητέος.

Η κατάσταση σε περιοχές της χώρας που καταστράφηκαν από τους σεισμούς τον Φεβρουάριο μπορεί να είναι μεγαλύτερο πρόβλημα.

Από τα 3 εκατομμύρια άτομα που εκτοπίστηκαν λόγω της καταστροφής, μόνο τα μισά έχουν εγγραφεί για να ψηφίσουν στα μέρη στα οποία έχουν μετακομίσει.

Ο αριθμός που θα πρέπει να επιστρέψει στις κατεστραμμένες πόλεις τους για να ψηφίσουν, αντιπροσωπεύει περίπου το 2% των 64 εκατομμυρίων ψηφοφόρων της Τουρκίας.

Τα πολιτικά κόμματα προσφέρθηκαν να τους μεταφέρουν με λεωφορείο, αλλά πολλοί μπορεί να μην κάνουν το μακρύ ταξίδι.

Δεν είναι σαφές ποιος θα ωφεληθεί εάν η προσέλευση μεταξύ αυτών των ψηφοφόρων είναι χαμηλή.

Τι θα κάνει ο Ερντογάν εάν χάσει τις εκλογές;

Στη συνέχεια, υπάρχει το ερώτημα τι θα κάνει ο Ερντογάν εάν χάσει τις εκλογές.

Ανώτεροι αξιωματούχοι του ΑΚ απορρίπτουν οποιαδήποτε πρόταση ότι ο πρόεδρος θα αρνηθεί να παραδώσει την εξουσία.

Όμως, δεκάδες άνθρωποι με πολλά να χάσουν, συμπεριλαμβανομένων διεφθαρμένων αξιωματούχων και κολλητών επιχειρηματιών που βασίζονται σε κρατικές συμβάσεις, μπορεί να προσπαθήσουν να τον πείσουν να κρατηθεί στην εξουσία, ειδικά σε περίπτωση μικρής ήττας.

Για να γίνει αυτό, ο Ερμτογάν θα χρειαζόταν την υποστήριξη της γραφειοκρατίας και των δυνάμεων ασφαλείας, λέει ο Γκονούλ Τολ, αναλυτής στο Middle East Institute, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσιγκτον.

«Αλλά αυτό είναι ένα επικίνδυνο σενάριο για αυτόν», λέει.

«Δεν νομίζω ότι οι θεσμοί θα στηρίξουν έναν Ερντογάν που μόλις έχασε τις εκλογές, επειδή δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν νομικές επιπτώσεις [σε περίπτωση που επικρατήσει η αντιπολίτευση]».

Πολλοί παρατηρητές εκτός Τουρκίας πιστεύουν ότι ο Ερντογάν δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει τις εκλογές.

Η πιο κοινή άποψη στο εσωτερικό της χώρας είναι ότι δεν έχει ούτε την πολυτέλεια να εξαπατήσει.

Οι Τούρκοι είναι πεπεισμένοι ότι οι ψήφοι τους έχουν σημασία.

Η συμμετοχή ανήλθε κατά μέσο όρο στο 85% στις τελευταίες τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις, αριθμός που ντροπιάζει τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.

Οι προηγούμενες εκλογές είχαν προβλήματα, αλλά ποτέ δεν έχουν νοθευτεί ευθέως.

Οποιαδήποτε απόπειρα εκλογικής νοθείας ή πραξικοπήματος θα μπορούσε να προκαλέσει μαζικές διαμαρτυρίες, βία και οικονομική αναταραχή.

Η κάλπη έχει γίνει ίσως η τελευταία δικλείδα της Τουρκίας για έκφραση διαφωνίας.

Η χώρα κινδυνεύει να ανατιναχτεί στον αέρα σε περίπτωση που αυτό πάψει να ισχύει.

ΠΗΓΗ: Economist: – How free and fair will Turkey’s election be?