North Press: Ο Ερντογάν δεν θα παραδώσει την εξουσία – Θα κρατηθεί με «νύχια» και με όπλα

Ονομαστικά, τουλάχιστον, η Τουρκία είναι δημοκρατία – η μεγαλύτερη μεταξύ Γερμανίας και Πακιστάν. Στην πραγματικότητα, κανείς δεν είναι σίγουρος.

Κατά τη διάρκεια δύο δεκαετιών στην εξουσία, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φίμωσε τον Τύπο, φυλάκισε εκλεγμένους ηγέτες και υπονόμευσε τους ελέγχους και τις ισορροπίες της χώρας.

Εάν το εκλογικό σώμα της Τουρκίας όντως δώσει στον Ερντογάν «κλωτσιά», όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, δεν είναι ξεκάθαρο ότι θα αναγνωρίσει το αποτέλεσμα ή ότι θα υπάρξει ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας.

Ο Ερντογάν έχει επιβιώσει από σχεδόν δώδεκα εκλογές, δημοψηφίσματα και προεδρικές εκλογές.

Τα περισσότερα από αυτά έγιναν ελεύθερα, αν και τα έχουν κερδίσει η λαϊκίστικη ρητορική, οι κατασκευασμένες κρίσεις, ο έλεγχος των μέσων ενημέρωσης.

Το 2019, ωστόσο, το κόμμα του προέδρου, το AKP, έπρεπε να υπομείνει τη σκληρότερη ήττα του μέχρι σήμερα.

Κατά τη διάρκεια των δημοτικών εκλογών εκείνο το έτος, τέσσερις από τις πέντε μεγαλύτερες πόλεις καταψήφισαν τους υποψηφίους AKP υπέρ του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του CHP.

Στην Κωνσταντινούπολη, το AKP ανάγκασε την εκλογική επιτροπή να διεξαγάγει εκ νέου την εκλογική διαδικασία, η οποία έφερε ακόμη μεγαλύτερη διαφορά υπέρ του υποψηφίου του CHP, Ιμάμ Ιμάμογλου, στον οποίο αργότερα ασκήθηκε δίωξη από την τουρκική κυβέρνηση.

Η κυβέρνηση του ΑΚΡ έχει επίσης κινήσει δικαστική υπόθεση κατά του φιλοκουρδικού σοσιαλιστικού κόμματος HDP, το οποίο ενδέχεται να κλείσει ημέρες πριν από τις εκλογές.

Αυτή η κίνηση ακολουθεί τη φυλάκιση πολλών εκλεγμένων δημάρχων του HDP στα νοτιοανατολικά της χώρας και την αντικατάστασή τους με διορισμένους.

Τέτοιες κινήσεις δεν αυξάνουν την εμπιστοσύνη ότι το AKP είναι έτοιμο να παίξει με τους κανόνες της δημοκρατίας.

Όπως έχει υπογραμμίσει η POMED, μια ερευνητική ομάδα με επίκεντρο τη Μέση Ανατολή, ο Ερντογάν χρησιμοποιεί σταθερά τον έλεγχό του σε μεγάλο μέρος των τουρκικών μέσων ενημέρωσης και των δικαστηρίων για να παρουσιαστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, να λογοκρίνει τις επικριτικές φωνές και περιστασιακά να απαγορεύει την πρόσβαση σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης όπως το Twitter.

Ο Ερντογάν επίσης δεν απέφυγε να χρησιμοποιήσει βία για να αλλοιώσει τις εκλογές.

Οι προεκλογικές εκστρατείες έχουν συχνά δεχτεί επιθέσεις, ιδίως κατά των κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Στις 8 Μαΐου, υποστηρικτές του ακροδεξιού κόμματος MHP που συνεργάζεται με τον Ερντογάν, λιθοβόλησαν το λεωφορείο του υποψηφίου για την προεδρία του CHP στην ανατολική πόλη Ερζερούμ.

Βίαια επεισόδια έχουν καταγραφεί και στην Ευρώπη, όπου οι ομογενείς Τούρκοι έχουν αρχίσει να προσφεύγουν στις κάλπες.

Η χρήση βίας ήταν επίσης πιο συστηματική. Όπως δείχνει μια αναφορά του Κέντρου Πληροφοριών της Ροζάβα (συριακό Κουρδιστάν), οι τουρκικές επιθέσεις κατά της βόρειας Συρίας έχουν προγραμματιστεί να συμπέσουν με εκλογές και δημοψηφίσματα στην Τουρκία.

Οι εισβολές που στοχεύουν τις κουρδικές δυνάμεις, ειδικότερα, έχουν χρησιμοποιηθεί συχνά για να συγκεντρώσουν εθνικιστική υποστήριξη.

Από το 2016, οι εισβολές στη Συρία αυξάνονται κάθε φορά που το ποσοστό αποδοχής του Ερντογάν έπεφτε κάτω από το 50%.

Μια νέα τουρκική εισβολή το 2022 σταμάτησε μόνο ύστερα τις διαμαρτυρίες Ρωσίας και ΗΠΑ.

Μια πρόσθετη περιπλοκή είναι το γεγονός ότι, όπως διατυπώθηκε σε πρόσφατο άρθρο της Foreign Policy, κανένας Τούρκος πρόεδρος δεν αποκλείστηκε ποτέ ειρηνικά.

Αυτό δεν είναι απλώς μια ιστορική πραγματικότητα, αλλά ένα σύμπτωμα για την έλλειψη μηχανισμών για την ειρηνική παράδοση της εξουσίας και την κουλτούρα των πραξικοπημάτων και της βίας που έχουν διαμορφώσει την ιστορία της Τουρκικής Δημοκρατίας.

Μακριά από μια τάση προς τον εκδημοκρατισμό, ο Ερντογάν έχει στην πραγματικότητα συγκεντρώσει περισσότερη δύναμη από οποιονδήποτε άλλο μετά τον Ατατούρκ, τον ιδρυτή της χώρας.

Μετά από μια απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του το 2016, ο Ερντογάν έχει εκκαθαρίσει τις ένοπλες δυνάμεις από τους αντιπάλους και αντικατέστησε τους ηγέτες των περισσότερων πολιτικών θεσμών με «yes-men».

Η απομάκρυνση τόσο του ίδιου όσο και του κυβερνητικού μηχανισμού του δεν θα είναι εύκολο κατόρθωμα.

Στις 14 Μαΐου (ή στις 28 Μαΐου, εάν η προεδρική κούρσα χρειαστεί δεύτερο γύρο), ο Ερντογάν ενδέχεται να διατάξει την εκλογική επιτροπή να ακυρώσει τα αποτελέσματα και να διατάξει νέες εκλογές.

θα μπορούσε ακόμα να εξαπολύσει μια εισβολή στη Συρία και να διεκδικήσει εξαιρετικές δυνάμεις, ενδεχομένως να απωθήσει έναν δεύτερο γύρο, ή θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις ένοπλες δυνάμεις ή τις προσωπικές του παραστρατιωτικές ομάδες για να πάρει την εξουσία εντελώς.

Οι πρόσφατες δηλώσεις του Ερντογάν θα πρέπει να ανησυχήσουν τους παρατηρητές.

Την περασμένη εβδομάδα, είπε στους υποστηρικτές του ότι δεν θα άφηνε τη χώρα να πέσει σε έναν πρόεδρο που υποστηρίζεται από το Καντίλ, αναφερόμενος στην έδρα των κεντρικών γραφείων του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (PKK), το οποίο, λέει ο πρόεδρος, υποστηρίζει το κεμαλικό CHP.

Άλλοι αξιωματούχοι του AKP έχουν κάνει παρόμοια σχόλια.

Σε ποιο βαθμό αυτό είναι απειλή και όχι μόνο ρητορική ο καθένας μπορεί να εικάσει.

Ο ίδιος ο Ερντογάν δεν εκδιώχθηκε ποτέ δημοκρατικά. Εκθρονίστηκε, ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης το 1998, όταν φυλακίστηκε και το κόμμα του τέθηκε εκτός νόμου.

Με πληροφορίες από North Press