Η Τουρκία εκμεταλλεύεται τους σεισμούς για να ξεφορτωθεί Σύρους πρόσφυγες

Ο Μουσταφά κάθεται απέναντι από έναν ομαδικό τάφο κλαίγοντας και θρηνώντας για την απώλεια της μητέρας του και των δύο μικρότερων αδερφών του που σκοτώθηκαν στον φονικό σεισμό που έπληξε τη Συρία στις αρχές Φεβρουαρίου.

Τα ξημερώματα της 6ης Φεβρουαρίου, ένας σεισμός 7,8 Ρίχτερ έπληξε τη νότια Τουρκία και τη Συρία, σκοτώνοντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Προκάλεσε επίσης την καταστροφή εκατοντάδων κτιρίων, αφήνοντας πολλούς άστεγους.

Ο Μουσταφά αλ Μπάσα, 31 ετών, από τη Χομς, είπε ότι ζει με τη γυναίκα και τα παιδιά του στην τουρκική πόλη Μερσίνα και εργάζεται εκεί για επτά χρόνια.

Έχασε τη μητέρα του και δύο μικρά αδέρφια μετά την κατάρρευση του σπιτιού τους στο Χαρέμ, στα βόρεια της συριακής περιφέρειας της Ιντλίμπ που ελέγχεται από τους τζιχαντιστές και τον τουρκικό στρατό.

«Αφού έμαθα τα νέα, ήμουν ανήσυχος. Προσπάθησα να βρω έναν τρόπο να επιστρέψω στη Συρία, να αποχαιρετήσω τη μητέρα και τα αδέρφια μου πριν τα θάψω», πρόσθεσε.

Την επόμενη μέρα, «ευτυχώς για μένα», λέει, οι τουρκικές Αρχές επέτρεψαν σε Σύρους που κρατούσαν τουρκικές κάρτες προσωρινής προστασίας (Kimlik) να εισέλθουν στη Συρία για έως και έξι μήνες για να επισκεφθούν συγγενείς σε κατεστραμμένες περιοχές της χώρας.

«Έτρεξα στο συνοριακό πέρασμα Μπαμπ αλ Χάουα και έφτασα στην Ιντλίμπ, αφήνοντας τη γυναίκα και τα παιδιά μου στην Τουρκία με τον κουνιάδο μου», είπε.

«Δεν μπόρεσα να αποχαιρετήσω τη μητέρα και τα αδέρφια μου, αλλά τουλάχιστον κατάφερα να φτάσω στον χώρο του ομαδικού τάφου, στον οποίο θάφτηκαν μαζί με άλλους», είπε με μεγάλη λύπη.

Ο Αλ Μπάσα αυτή τη στιγμή μένει με συγγενείς στην πόλη Μπινίς, στα ανατολικά της Ιντλίμπ.

Εξέφρασε τις ανησυχίες του καθώς ανακάλυψε έκπληκτος ότι είχε υπογράψει μια τρίμηνη άδεια στο πέρασμα Μπαμπ αλ Χάουα. «Δεν το γνώριζα εκείνη τη στιγμή», είπε.

Τότε, συνειδητοποίησε ότι άφησε τη γυναίκα και τα παιδιά του πίσω στην Τουρκία.

«Νόμιζα ότι θα ήμουν στη Συρία για λίγες μέρες. Τώρα που συνειδητοποιώ την άδεια που υπέγραψα και τις τελευταίες τουρκικές δηλώσεις, πιστεύω ότι η επιστροφή στην οικογένειά μου μπορεί να είναι σχεδόν αδύνατη», είπε.

Οι φόβοι στοιχειώνουν τους Σύρους

Οι τελευταίες τουρκικές δηλώσεις σχετικά με την οικειοθελή επιστροφή χιλιάδων Σύρων πίσω στα συριακά εδάφη μετά τον σεισμό προκάλεσαν ανησυχίες, καθώς επέστρεψαν με βάση τις άδειες που είχαν χορηγήσει οι τουρκικές Αρχές.

Στις 19 Φεβρουαρίου, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, ανακοίνωσε ότι «10.633 Σύροι επέστρεψαν οικειοθελώς στη χώρα τους μετά τον σεισμό».

Ο Ζιγιάντ αλ Σάφι, 38, εκτοπισμένος από την ύπαιθρο της Χάμα, είπε ότι ζει στην Τουρκία από το 2013, εργάζεται από τότε σε μια επιχείρηση γλυκών και ζει κοντά στον χώρο εργασίας του.

Μετά από χρόνια έχτισε ισχυρές σχέσεις στην περιοχή και εγκαταστάθηκε εκεί.

«Η Αντιόχεια έγινε η νέα μου πόλη. Επισκεπτόμουν συγγενείς στη Συρία αλλά όχι τα τελευταία χρόνια.

»Τώρα βλέπουμε ο ένας τον άλλον μόνο διαδικτυακά», είπε.

«Μετά τον σεισμό, το σπίτι μου υπέστη μερική ζημιά και η ζωή σταμάτησε εντελώς στην Αντιόχεια», πρόσθεσε ο αλ Σάφι.

Δεν δίστασε να επισκεφτεί τους συγγενείς του στην Ιντλίμπ, όταν οι τουρκικές Αρχές επέτρεψαν σε Σύρους να τους επισκεφθούν.

«Σήμερα, ωστόσο, με εξέπληξε αρκετά η δήλωση του Τούρκου υπουργού Άμυνας για την οικειοθελή επιστροφή Σύρων τις τελευταίες ημέρες, η οποία με ανησύχησε», είπε.

Άφησε τη δουλειά και τα λεφτά του στον ιδιοκτήτη της εγκατάστασης που εργάζεται, αλλά και τα είδη του σπιτιού του.

Όλα όσα έχτισε τα τελευταία δέκα χρόνια θα πάνε χαμένα αν δεν καταφέρει να επιστρέψει στην Τουρκία τις επόμενες μέρες.

Εξαπατήθηκαν οι Σύροι;

Η διαμάχη γύρω από την τρίμηνη άδεια που επιτρέπει στους Σύρους σε κατεστραμμένες τουρκικές περιοχές να επιστρέψουν στη Συρία μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Κάποιοι υπέθεσαν ότι «η Τουρκία εξέδωσε αυτή την άδεια για να μειώσει την πίεση στο έδαφός της, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ειδικά επειδή η άδεια διαρκεί τουλάχιστον τρεις μήνες».

Εν τω μεταξύ, άλλοι τόνισαν ότι «όλοι όσοι εισήλθαν στη Συρία δεν θα μπορέσουν να επιστρέψουν στην Τουρκία αφού η Τουρκία εξέδωσε αυτήν την άδεια εθελοντικής επιστροφής για να απαλλαγεί από όσο το δυνατόν περισσότερους Σύρους πρόσφυγες χωρίς να χρειάζεται να τους συλλάβει μεμονωμένα και να τους απελάσει πίσω στη Συρία».

Από την πρώτη μέρα, αρκετοί Σύροι ακτιβιστές, συμπεριλαμβανομένου του Φαθί αλ Σάμι που ζει στην Τουρκία, προειδοποίησαν τους Σύρους πρόσφυγες στην Τουρκία να μην ξεγελαστούν από την «ενέδρα» (άδειες) των τουρκικών Αρχών.

Είπε στην ιστοσελίδα North Press, «είναι επικίνδυνο από πολλές απόψεις. Το πιο σημαντικό είναι το χρονοδιάγραμμα, καθώς τους επιτρέπεται να επιστρέψουν μόνο μετά τις προεδρικές εκλογές στην Τουρκία, ενώ όλοι γνωρίζουν ότι το κόμμα AKP του Ερντογάν κινδυνεύει να χάσει τώρα περισσότερο από ποτέ από το κόμμα της αντιπολίτευσης».

«Εάν το κόμμα της αντιπολίτευσης, το οποίο έχει δείξει δημόσια δυσαρέσκεια για τους Σύρους πρόσφυγες για πολλά χρόνια, κερδίσει τις εκλογές, όσοι επέστρεψαν για να επισκεφθούν συγγενείς θα θεωρηθούν ότι οικειοθελώς πήγαν στη Συρία και δεν θα μπορούν να εισέλθουν ξανά στην Τουρκία», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τον αλ Σάμι, είναι επίσης πιθανό ότι «η νικήτρια πλευρά θα εκδιώξει Σύρους πρόσφυγες ή θα τους καταστείλει, κάτι που φοβόμαστε».