Νέος αρχηγός της Αλ Κάιντα ο συνταγματάρχης Σαΐφ αλ Αντέλ

Ο Σαΐφ Αλ Αντέλ, άλλοτε αξιωματικός των ειδικών δυνάμεων της Αιγύπτου, με έδρα το Ιράν, είναι ο αρχηγός της Αλ Κάιντα, σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

O τζιχαντιστής αλ Αντέλ αναλαμβάνει μετά τον θάνατο του Αϊμάν αλ Ζαουάχρι το καλοκαίρι του 2022 σε αμερικανικό πλήγμα στο Αφγανιστάν.

«Η εκτίμησή μας ευθυγραμμίζεται με αυτήν του ΟΗΕ — δηλαδή ότι ο νέος de facto ηγέτης της Αλ Κάιντα Σαΐφ Αλ Αντέλ έχει τη βάση του στο Ιράν», είπε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Νεντ Πράις, ερωτηθείς σχετικά με έκθεση των Ηνωμένων Εθνών που είδε το φως της δημοσιότητας την Τρίτη.

Η έκθεση αυτή αναφέρει πως κατά την «κυρίαρχη» άποψη των κρατών-μελών, ο Σαΐφ Αλ Αντέλ είναι «τώρα ο de facto ηγέτης της Αλ Κάιντα» και αντιπροσωπεύει τη «συνέχεια» στις τάξεις της τρομοκρατικής οργάνωσης.

Ωστόσο, σύμφωνα με το ίδιο κείμενο, η οργάνωση δεν τον έχει ανακηρύξει επίσημα «εμίρη» για δύο λόγους.

Ο πρώτος είναι πως πρόκειται για λεπτό ζήτημα για το καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, το οποίο δεν θέλει να αναγνωρίσει πως ο Αϊμάν αλ Ζαουάχρι σκοτώθηκε από τους Αμερικανούς σε σπίτι στην Καμπούλ το καλοκαίρι του 2022.

Ο δεύτερος είναι πως ο Σαΐφ Αλ Αντέλ ζει στο Ιράν, χώρα με κατά πλειονότητα σιιτικό πληθυσμό, ενώ η Αλ Κάιντα είναι φονταμενταλιστική σουνιτική οργάνωση.

«Η τοποθεσία όπου έχει τη βάση του εγείρει ερωτήματα για τις φιλοδοξίες της Αλ Κάιντα να επαναβεβαιώσει την ηγεσία της στο παγκόσμιο (σ.σ. τζιχαντιστικό) κίνημα μπροστά στις προκλήσεις που εγείρει το Ισλαμικό Κράτος», κατά το κείμενο του ΟΗΕ.

Ο Σαΐφ Αλ Αντέλ, 60 ετών, ήταν άλλοτε αντισυνταγματάρχης των αιγυπτιακών ειδικών δυνάμεων.

Θεωρείται μορφή της παλιάς φρουράς της Αλ Κάιντα.

Φέρεται να ενίσχυσε τις επιχειρησιακές δυνατότητες της οργάνωσης και να εκπαίδευσε κάποιους από τους αεροπειρατές που είχαν πάρει μέρος στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, σύμφωνα με το Counter Extremism Project.

Βρίσκεται στο Ιράν από το 2002 ή το 2003 και μολονότι στην αρχή βρισκόταν υπό αυστηρή παρακολούθηση, αργότερα μπόρεσε να κάνει ταξίδια στο Πακιστάν, σύμφωνα με τον Αλί Σούφαν, πρώην ερευνητή του FBI.

Πρόκειται για «έναν από τους πιο επαγγελματίες και πιο πεπειραμένους στρατιώτες του παγκόσμιου τζιχαντιστικού κινήματος και το σώμα του φέρει σημάδια μαχών», τόνιζε το 2021 ο κ. Σούφαν σε άρθρο στο CTC Journal.

Παλιά φρουρά της Αλ Κάιντα

Ο Σαΐφ Αλ Αντέλ, του οποίου το πραγματικό όνομα είναι Μοχάμεντ Σαλαχουντίν Ζεϊντάν, είναι μια εξέχουσα προσωπικότητα στην παλιά φρουρά της Αλ Κάιντα.

Συνέβαλε καθοριστικά στην οικοδόμηση της επιχειρησιακής ικανότητας της οργάνωσης.

Το στρατιωτικό υπόβαθρο και η εμπειρία του Αντέλ τον έχουν κάνει σεβαστό πρόσωπο στην Αλ Κάιντα και οι ενέργειές του έχουν περιγραφεί ως αδίστακτες και αποτελεσματικές.

Ωστόσο, κάποιοι από τους γνωρίζοντες υποστηρίζουν ότι δεν είναι ικανός για την ανώτατη ηγεσία ενός παγκόσμιου δικτύου.

Είναι πιο κατάλληλος, λένε, για την οργάνωση ένοπλων επιχειρήσεων.

Ο Αντέλ, σε αντίθεση με τους προκατόχους του, διατηρεί χαμηλό προφίλ και σχεδιάζει επιθέσεις από τις σκιές, μετατρέποντας την Αλ Κάιντα στην πιο θανατηφόρα μαχητική οργάνωση στον κόσμο.

Κατηγορήθηκε για τη συμμετοχή του στις βομβιστικές επιθέσεις στις πρεσβείες των ΗΠΑ στην Τανζανία και την Κένυα to 1998, που σκότωσαν 224 πολίτες και τραυμάτισαν περισσότερους από 5.000.

Επικηρυγμένος με 10 εκατ. δολάρια

Η έκθεση των Ηνωμένων Εθνών που αξιολογεί τους κινδύνους που εγκυμονεί η Αλ Κάιντα υποδηλώνει ότι ο Άντελ είναι ο «αδιαμφισβήτητος» ηγέτης της οργάνωσης. Είναι επικηρυγμένος με 10 εκατομμύρια δολάρια.

Οι προκλήσεις της ηγεσίας του Αντέλ

Υπό την ηγεσία του Σαΐφ αλ Αντέλ, η Αλ Κάιντα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις και κινδύνους.

Πρώτον, η ομάδα έχει χάσει σημαντικό έδαφος έναντι της «αδελφής» της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος τα τελευταία χρόνια.

Ο Αντέλ θα χρειαστεί να εργαστεί σκληρά για να αποκαταστήσει τη φήμη της Αλ Κάιντα ως της ηγετικής τζιχαντιστικής οργάνωσης.

Δεύτερον, η διαμονή του Αντέλ στο Ιράν εγείρει ερωτήματα σχετικά με τις σχέσεις της Αλ Κάιντα με άλλα κράτη, ιδιαίτερα δεδομένου του κυρίως σιιτικού πληθυσμού του Ιράν και του παραδοσιακού ανταγωνισμού του με τα σουνιτικά κράτη.

Τέλος, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους αναμφίβολα θα αυξήσουν τις προσπάθειές τους να στοχοποιήσουν την Αλ Κάιντα υπό την ηγεσία του Αντέλ.

Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα νέο κύμα επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και άλλες στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον της ομάδας, αποδυναμώνοντας περαιτέρω την επιχειρησιακή της ικανότητα να εξαπολύει επιθέσεις.