Ελλείψεις, blackout και κοινωνικές εκρήξεις: Τι θα φέρει η ενεργειακή κρίση της Ευρώπης στους φτωχούς του κόσμου

Οι λογαριασμοί ρεύματος θα είναι στα ύψη, αλλά η Ευρώπη θα επιβιώσει, αφού αγόρασε αρκετό πετρέλαιο και φυσικό αέριο για τις κρύες νύχτες του χειμώνα.

Και ενώ μερίδα ειδικών και ηγετών προειδοποιεί για 5 -10 δύσκολους ενεργειακά χειμώνες, για τις φτωχότερες οικονομίες του πλανήτη, τα πράγματα ίσως να είναι πολύ πιο άσχημα.

Το Bloomberg σε ανάλυσή του προβλέπει πιο συχνά και μεγαλύτερης διάρκειας blackout και κατά συνέπεια λουκέτα σε εργοστάσια σε χώρες όπως η Ινδία, το Πακιστάν, οι Φιλιππίνες εξαιτίας της ευρωπαϊκής ενεργειακής κρίσης.

Πρόκειται για συνθήκες που λειτουργούν ως «φυτίλι» έτοιμο να ανάψει κοινωνικές εκρήξεις.

Εκρήξεις, που θα μπορούσαν να διαρκέσουν ακόμη και μία δεκαετία.

«Οι ανησυχίες για την ενεργειακή επάρκεια στην Ευρώπη θα φέρουν ενεργειακή φτώχεια στον αναδυόμενο κόσμο» προειδοποιεί ο Σαούλ Κάβονιτς, ενεργειακός αναλυτής στην Credit Suisse.

«Η Ευρώπη “ρουφάει” το φυσικό αέριο από άλλες χώρες με κάθε κόστος» συμπληρώνει.

Για χώρες όπως το Πακιστάν το ισχυρό δολάριο και ο αυξανόμενος ανταγωνισμός από την Ευρώπη στις αγορές φυσικού αερίου, καθιστούν σχεδόν αδύνατη την ενεργειακή επάρκεια.

Ύστερα από ένα καλοκαίρι με κυλιόμενα blackout και πολιτική αναταραχή, ο πιο δροσερός καιρός και οι ισχυρές βροχοπτώσεις απέτρεψαν μία μεγάλη ενεργειακή κρίση στο Πακιστάν, την Ινδία, το Μπαγκλαντές και τις Φιλιππίνες.

Αλλά η όποια ανακούφιση ίσως να είναι προσωρινή.

Έρχονται πιο χαμηλές θερμοκρασίες (κάποια μέρη της Νοτιανατολικής Ασίας μπορούν να δουν θερμοκρασίες ακόμη και χαμηλότερες από του Λονδίνου) και οι πιθανότητες να διασφαλιστούν μακροπρόθεσμες προμήθειες είναι ισχνές.

Η ραγδαία ανατίμηση του αμερικανικού δολαρίου έρχεται να επιδεινώσει την κατάσταση, αφού αναγκάζει ορισμένα κράτη να διαλέξουν ανάμεσα στο εάν θα πληρώσουν τον λογαριασμό των καυσίμων ή τα κρατικά ομόλογα που λήγουν.

Υπό τις συνθήκες αυτοί διεθνείς προμηθευτές καυσίμων καθίστανται ολοένα και πιο επιφυλακτικοί στο να πουλήσουν σε χώρες που κινδυνεύουν με στάση πληρωμής.

Το Πακιστάν είναι μεταξύ των χωρών που αναμένεται να υποφέρουν.

Στην καρδιά του προβλήματος βρίσκεται η απάντηση της Ευρώπης στον πόλεμο της Ουκρανίας και την ενεργειακή κρίση, σχολιάζει το Bloomberg.

Θέλοντας να απεξαρτηθούν πλήρως από το ρωσικό αέριο, οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν στραφεί στην αγορά σποτ, όπου η ενέργεια που δεν έχει δεσμευθεί είναι έτοιμη για παράδοση σε όποιον πληρώσει τα περισσότερα.

Με τις τιμές να εκτινάσσονται στα ύψη, ορισμένοι προμηθευτές ακυρώνουν συμβόλαια παραδόσεων της Νοτιοανατολικής Ασίας, επιζητώντας υψηλότερο κέρδος σε άλλες αγορές.

«Οι προμηθευτές δεν έχουν ανάγκη στο να διασφαλίσουν προσιτές τιμές LNG» λέει ο Ράγκαβ Ματούρ, αναλυτής της Wood Mackenzie Ltd.

Οι υψηλότερες τιμές στην σποτ αγορά υπερκαλύπτουν ό,τι τίμημα πληρώνουν για τη μείωση των σχεδιαζόμενων παραδόσεων, εξηγεί, προσθέτοντας ότι η δυναμική αυτή πιθανότατα θα διατηρηθεί για χρόνια.

Η ζήτηση από την Ευρώπη

Η Ευρώπη επιταχύνει την ίδια ώρα την κατασκευή πλωτών τερματικών σταθμών προκειμένου να έχει τη δυνατότητα να εισάγει μεγαλύτερες ποσότητες στο μέλλον.

Η Γερμανία, η Ιταλία και η Φινλανδία έχουν ασφαλίσει τους σταθμούς τους.

Η Ολλανδία άρχισε να εισάγει LNG από πλωτούς σταθμούς τον Σεπτέμβριο.

Η ευρωπαϊκή ζήτηση για φυσικό αέριο αναμένεται να εκτιναχθεί κατά σχεδόν 60% έως το 2026, σύμφωνα με το BloombergNEF.

Οι εξαγωγείς στο Κατάρ και τις ΗΠΑ δέχονται τώρα προσφορές από εισαγωγείς της Ευρώπης που θέλουν να αγοράσουν καύσιμο για να γεμίσουν τις νέες εγκαταστάσεις.

Για πρώτη φορά, αναδυόμενες οικονομίες, όπως το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και η Ταϋλάνδη αναγκάζονται να ανταγωνιστούν στις τιμές με τη Γερμανία και άλλες οικονομίες πολύ πιο ισχυρές από τις ίδιες.

«Δανειζόμαστε τις ενεργειακές προμήθειες άλλων εθνών.

»Δεν είναι και πολύ ωραίο αυτό» σχολιάζει στο Bloomberg ο διευθύνων σύμβουλος της Vitol, Ράσελ Χάρντι.

Και η πίεση στον αναδυόμενο κόσμο

Η Ινδία απέτυχε στην τελευταία προσπάθειά της να κλειδώσει προμήθειες για το 2025.

Το Μπαγκλαντές και η Ταϊλάνδη ουσιαστικά εγκαταλείπουν τις προσπάθειες να κλείσουν το όποιο συμβόλαιο αρχίζει πριν από το 2026 – όταν και αναμένεται σημαντική αύξηση των εξαγωγών από τις ΗΠΑ και το Κατάρ.

Το Πακιστάν τον περασμένο μήνα απέτυχε να ολοκληρώσει 6ετή συμφωνία, που θα εκκινούσε από το 2023, ενώ πληθώρα προσπαθειών του για βραχυπρόθεσμες προμήθειες επίσης ναυάγησαν.

Τα αποθέματα ξένου συναλλάγματος της χώρας διολίσθησαν τον περασμένο μήνα στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων τριών ετών, γεγονός που έφερε την υποβάθμιση του αξιόχρεού της από τον οίκο Moody’s.

Τα συναλλαγματικά αποθέματα του Μπαγκλαντές, της Ινδίας και των Φιλιππίνων είναι σε χαμηλά δύο ετών.

Στην Ταϊλάνδη ο πληθωρισμός είναι ήδη σε υψηλά 14 ετών και τα συναλλαγματικά αποθέματα σε χαμηλά 5 ετών, με την κεντρική τράπεζα να προειδοποιεί ότι τα χειρότερα έρχονται.