Η εδαφική επέκταση της Ταχρίρ Αλ Σαμ (Αλ Κάιντα) στη βόρεια Συρία και οι ανησυχίες του ΟΗΕ

Στις 11 Οκτωβρίου η Ταχρίρ Αλ Σαμ (HTS) -πρώην Μέτωπο Αλ Νούσρα, συριακή Αλ Κάιντα– παρενέβη στρατιωτικά σε συγκρούσεις μεταξύ συνιστωσών του Συριακού Εθνικού Στρατού (SNA) που υποστηρίζεται από την Τουρκία στη βόρεια ύπαιθρο του Χαλεπίου.

Η τζιχαντιστική φατρία που εδρεύει στην Ιντλίμπ μπήκε στη μάχη στο πλευρό της τουρκμενικής Μεραρχίας «Χαμζά» (τοπικά γνωστή ως αλ-Χαμζάτ) μαζί με την τουρκμενική Μεραρχία «Σουλτάν Σουλεϊμάν Σαχ» (αλ-Αμσάτ).

Η Μεραρχία «Χάμζα» δέχτηκε επίθεση από την Τρίτη Λεγεώνα του SNA, η οποία άρχισε να συγκρούεται μαζί της αφού ενεπλάκη στη δολοφονία του ακτιβιστή των μέσων ενημέρωσης Μουχάμαντ Αμπντούλ Λατίφ (Άμπου Γκανούμ) και της συζύγου του στην πόλη Αλ Μπαμπ στις 7 Οκτωβρίου.

Μετά την είσοδό της στην περιοχή της Αφρίν, η οποία βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή και υποστηρίζεται από υπηρεσίες που παρέχονται από την Άγκυρα, η HTS άρχισε να παρουσιάζεται ως διαχειριστής της διακυβέρνησης στην περιοχή.

Η Διεύθυνση Ανθρωπιστικών Υποθέσεων, μέρος της ισλαμιστικής-τζιχαντιστικής Συριακής (ψευδο)Κυβέρνησης Σωτηρίας (SSG), που υποστηρίζεται από την HTS που εδρεύει στην Ιντλίμπ, δημοσίευσε φωτογραφίες από το προσωπικό της να περιοδεύει σε πολλά χωριά και στρατόπεδα στην ύπαιθρο της Αφρίν.

Εν τω μεταξύ, η υποστηριζόμενη από την Τουρκία ισλαμιστική αντιπολιτευόμενη Συριακή Προσωρινή (ψευδο)Κυβέρνηση (SIG) προσπάθησε να αποδείξει το αντίθετο: ότι παρέμεινε στην πόλη Αφρίν.

Η SIG δημοσίευσε δικές της φωτογραφίες, που δείχνουν τον αυτοαποκαλούμενο «πρόεδρο» Αμπντουραχμάν Μουστάφα, συνοδευόμενο από μια ομάδα ψευδοϋπουργών και στελέχη του τοπικού συμβουλίου που συνδέονται με το SIG στο Αφρίν.

Στις 18 Οκτωβρίου, ακτιβιστές κυκλοφόρησαν βίντεο που έδειχναν στρατιωτικές φάλαγγες της Ταχρίρ Αλ Σαμ (HTS) να αποσύρονται από την Αφρίν στην Ιντλίμπ, σύμφωνα με πληροφορίες ύστερα από τουρκική πίεση.

Ωστόσο, τρεις πηγές, συμπεριλαμβανομένων δύο που διαμένουν επί του παρόντος στην πόλη Αφρίν, είπαν στο Syria Direct ότι -παρά την προφανή αποχώρηση- η HTS εξακολουθεί να έχει δυνάμεις ασφαλείας και στρατιωτικές δυνάμεις, καθώς και πολιτικούς υπαλλήλους, στην πόλη.

«Η HTS εξακολουθεί να βρίσκεται στην Αφρίν», αλλά «υπό την κάλυψη της αλ-Χαμζάτ, της αλ-Αμσάτ και της στρατιωτικής Αστυνομίας», είπε ο κάτοικος της πόλης του Αφρίν, Μοχάμεντ Χαλντούν (ψευδώνυμο) στο Syria Direct την Τετάρτη.

«Η HTS έχει αρχίσει να επεκτείνεται περισσότερο όσον αφορά την ασφάλεια».

Πριν παρέμβει στις μάχες της περασμένης εβδομάδας, η Ταχρίρ Αλ Σαμ (HTS) είχε βάλει στο στόχαστρο το βόρειο Χαλέπι μέσω «διείσδυσης ασφαλείας, αλλά σήμερα έχει γίνει σαφής επιρροή ασφαλείας στην περιοχή στην οποία εισήλθε», είπε ο αναλυτής Μαέεν Ταλάα του Κέντρου Στρατηγικών Μελετών Omran στην Κωνσταντινούπολη.

Μέσω της εισόδου της σε νέα επικράτεια, η HTS επιδιώκει να κερδίσει οικονομικά «επεμβαίνοντας στους πόρους και τις εμπορικές διελεύσεις της περιοχής», δήλωσε ο Φιράς Φαχάμ, ερευνητής στο Κέντρο Μελετών Jusoor που εδρεύει στην Τουρκία.

Η HTS επιδιώκει να επεκταθεί στην περιοχή του Αφρίν, θεωρώντας το ως «το πλευρό των περιοχών επιρροής της στην Ιντλίμπ», είπε ο Αλ Ταλάα.

Ένας άλλος στόχος, κατά την άποψή του, είναι η HTS να επιβάλει το όραμά της στις τοπικές συνιστώσες του (ισλαμιστικού-φιλοτουρκικού) Συριακού Εθνικού Στρατού (SNA) και μέσω της συναναστροφής μαζί του να «θολώσει» την τρομοκρατική της εικόνα.

Σε μια εποχή που η διεθνής κοινότητα αντιμετωπίζει την Ταχρίρ Αλ Σαμ (HTS) στην Ιντλίμπ ως «τρομοκρατική δύναμη», η φατρία αναμένει ότι «η είσοδός της στη δυναμική του SNA θα μπορούσε να βοηθήσει στη βελτίωση του κλίματος των αλληλεπιδράσεων της διεθνούς κοινότητας μαζί της», πρόσθεσε.

Αν και μια αναφερόμενη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ της Ταχρίρ Αλ Σαμ (HTS) και της Τρίτης Λεγεώνας κατά τη διάρκεια των τελευταίων μαχών δεν περιελάμβανε όρους σχετικά με τις (συνοριακές) διελεύσεις, ο Αλ Ταλάα συμφωνεί με την άποψη του Φαχάμ ότι ο «οικονομικός λόγος» είναι ένας από τους πρωταρχικούς στόχους της ομάδας. Η HTS, στην ανάγνωσή του, φιλοδοξεί να «ελέγχει τα περάσματα και τους πόρους των περιοχών του SNA και να ελέγχει τους δρόμους, ειδικά αυτούς που συνδέουν την Τουρκία με περιοχές του καθεστώτος».

Αυτό το είδος ελέγχου «θα έκανε τη Ταχρίρ Αλ Σαμ βασικό μέρος στις διαπραγματεύσεις μεταξύ του καθεστώτος και της Τουρκίας», πρόσθεσε, ειδικά «αν σκεφτούμε ότι το πάγωμα των στρατιωτικών επιχειρήσεων έχει ενισχύσει τις συνθήκες εμπορικής ανταλλαγής μεταξύ των μερών της σύγκρουσης και έφερε την ιδέα για εσωτερικές διασταυρώσεις ξανά στο προσκήνιο».

Ο έλεγχος της HTS σε όλα τα περάσματα της βορειοδυτικής Συρίας «θα την καθιστούσε κύρια διαπραγματευτική δύναμη», τόνισε ο Ταλάα.

Αλλά μέχρι στιγμής, η HTS «δεν το έχει επιτύχει πλήρως αυτό. Το έχει καταφέρει εν μέρει μέσω της επιρροής της ασφάλειας που είναι παρούσα σε περιοχές του SNA».

Σχολιάζοντας αυτό, τζιχαντιστική ένοπλη πηγή της HTS είπε ότι «συνεργασία σε θέματα ασφάλειας με ορισμένες φατρίες του SNA υπήρχε πριν από την τελευταία στρατιωτική επιχείρηση».

Απέδωσε έναν τέτοιο συντονισμό στο «χρέος μας να μην αφήνουμε περιθώριο στους εγκληματίες, επιτρέποντάς τους να μετακινούνται μεταξύ των δύο περιοχών». Ωστόσο, «ακόμα δεν έχει φτάσει στο απαραίτητο επίπεδο», είπε.

«Στοχεύουμε να αναπτύξουμε αυτόν τον συντονισμό, καθώς ο αυξημένος συντονισμός σφίγγει τη θηλιά γύρω από τους εγκληματίες και τους εχθρούς της επανάστασης», είπε η πηγή της Ταχρίρ Αλ Σαμ (HTS), δηλαδή της συριακής Αλ Κάιντα.

Μέχρι στιγμής, η μορφή της συνεχιζόμενης παρουσίας της HTS σε περιοχές του SNA, που υποστηρίζεται από την Άγκυρα, παραμένει ασαφής.

Αλλά υπάρχουν «μεγάλες συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα σε οικονομικό και διοικητικό επίπεδο μεταξύ της HTS, της Τρίτης Λεγεώνας, της SIG και της Τουρκίας», είπε ο Αλ Ταλάα.

Πρόσθεσε ότι η συνεχής παρουσία της HTS στο βόρειο Χαλέπι θα καταστήσει «το ρόλο της (φιλοτουρκικής συριακής ψευδοκυβέρνησης) SIG επιφανειακό, αφού ο έλεγχος βρίσκεται στα χέρια της HTS».

Από την πλευρά του, μια πηγή στο Τοπικό Συμβούλιο του Αφρίν, το οποίο συνδέεται με τη ψευδοκυβέρνηση SIG που υποστηρίζεται από την Άγκυρα, δήλωσε την Τετάρτη ότι «το τοπικό συμβούλιο λειτουργεί όπως πριν, παρά την παρουσία της HTS στην πόλη».

«Υπάρχουν μέλη της HTS στην πόρτα του γραφείου μου καθώς μιλάμε», είπε στο Syria Direct, «αλλά δεν έχουν παρέμβει στη δουλειά μας μέχρι στιγμής».

Την ώρα που διαδόθηκαν στο Διαδίκτυο φωτογραφίες από ιδρύματα υπηρεσιών (της άλλης ψευδοκυβέρνησης) SSG στο Αφρίν, «ήμασταν επίσης παρόντες και εργαζόμασταν», είπε η πηγή.

Ωστόσο, «η μελλοντική μορφή της παρουσίας τους είναι ασαφής.

»Θα μπορούσαν να έχουν παρουσία μέσω της Γενικής Υπηρεσίας Ασφαλείας [HTS], αλλά ονομαστικά υπό τη Στρατιωτική Αστυνομία της Αφρίν, καθώς και έναν άγνωστο ρόλο σε διοικητικούς θεσμούς».

Η πηγή του τοπικού συμβουλίου πρόσθεσε ότι ο ψευδοπρόεδρος της SIG Μουσταφά είχε ενημερώσει το συμβούλιο ότι η κυβέρνησή του «θα διαχειριστεί την πόλη Αφρίν, αλλά αναμένω ότι ορισμένα ζητήματα θα διευθετηθούν από κοινού μεταξύ των δύο (ψευδο)κυβερνήσεων»—της SSG και της SIG.

Όποιο κι αν είναι το μέλλον στη διοίκηση της βόρειας υπαίθρου του Χαλεπίου, «θα επηρεάσει αρνητικά τη συριακή σκηνή εάν η HTS είναι μέρος της», είπε ο ερευνητής Ταλάα.

Ο ΟΗΕ ανησυχεί

Οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα προειδοποιούν ότι η κλιμάκωση των μαχών στη βόρεια Συρία μπορεί να εξαπλωθεί και να οδηγήσει σε περισσότερους θανάτους και μαζικούς εκτοπισμούς.

Δεκάδες άμαχοι φέρεται να σκοτώθηκαν και να τραυματιστούν στις έντονες μάχες μεταξύ της παραστρατιωτικής τζιχαντιστικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ και ορισμένων ένοπλων ομάδων που συνδέονται με την Τουρκία στη βόρεια Συρία.

Μεταξύ των θυμάτων ήταν ένας εξέχων Σύρος ακτιβιστής και η έγκυος σύζυγός του.

Τα μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι ήταν θύματα στοχευμένης δολοφονίας στις 7 Οκτωβρίου, πυροδοτώντας οργή στη βορειοδυτική πόλη αλ Μπαμπ.

Ο ακτιβιστής, Μοχάμεντ Αμπντούλ Λατίφ, φέρεται να διαδήλωνε ενάντια στις ενέργειες των τουρκικών ενόπλων ομάδων στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της κατάσχεσης περιουσιών.

Το γραφείο του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα το αποκαλεί ανησυχητική εξέλιξη.

Η εκπρόσωπος της υπηρεσίας, Ραβίνα Σαμντασάνι, είπε ότι η υπηρεσία της φοβάται ότι οι κλιμακούμενες μάχες μπορεί να επεκταθούν και σε άλλες περιοχές στη βόρεια Συρία, συμπεριλαμβανομένου του Χαλεπίου και της Ιντλίμπ, προκαλώντας πιθανώς πολλούς θανάτους αμάχων και μαζικούς εκτοπισμούς.

«Στη συνέχεια, σε μια περίοδο επτά ημερών από τις 12 έως τις 18 Οκτωβρίου, το γραφείο μας επαλήθευσε τη δολοφονία τουλάχιστον επτά αμάχων, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων γυναικών και τριών παιδιών, στη βόρεια Συρία», είπε.

«Τουλάχιστον άλλοι 11 τραυματίστηκαν. Αυτό περιλαμβάνει δύο γυναίκες, επτά άνδρες και δύο παιδιά.

»Ο συνολικός αριθμός των αμάχων που σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν μπορεί, φυσικά, να είναι μεγαλύτερος».

H Σαμντασανί είπε ότι τα θύματα σημειώθηκαν σε περιοχές μέσα και γύρω από τις πόλεις Αλ Μπαμπ, Αφρίν και Καφρ Τζάνα, καθώς και σε άλλες περιοχές στο βόρειο κυβερνείο του Χαλεπίου.

Είπε ότι οι άμαχοι σε κατοικημένες περιοχές χτυπήθηκαν από χερσαίες επιδρομές και φορητά όπλα στις μάχες μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών.

«Έχουμε όντως αναφορές που υποστηρίζουν ότι έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές αεροπορικές επιδρομές και επίγειες επιδρομές από φιλοκυβερνητικές δυνάμεις», είπε.

«Και αυτά έχουν χτυπήσει περιοχές στα περίχωρα της πόλης Αφρίν, καθώς και στα περίχωρα χωριών στη δυτική, ανατολική και νότια αγροτική Ιντλίμπ».

Η Ιντλίμπ είναι το τελευταίο εναπομείναν προπύργιο των τζιχαντιστών στη Συρία.

Οι προσπάθειες του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ και της συμμάχου του, Ρωσίας, να ανακτήσουν τον έλεγχο του εδάφους μέχρι στιγμής δεν έχουν ολοκληρωθεί.

Το γραφείο του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα καλεί όλα τα εμπόλεμα μέρη να γλιτώσουν τον άμαχο πληθυσμό.