Βρετανία: Παραιτήθηκε η Λιζ Τρας – Αυτή η χαζή τουλάχιστον έφυγε νωρίς

Η Λιζ Τρας μίλησε στην Ντάουνιγκ Στριτ και ανέφερε ότι παραιτήθηκε από πρωθυπουργός της Βρετανίας, έξι εβδομάδες μετά την εκλογή της και μάλιστα στον απόηχο του οικονομικού προγράμματος της, που δίχασε πολίτες και αγορές.

Συγκεκριμένα, είπε ότι θα διεξαχθούν εκλογές για την ηγεσία των Συντηρητικών μέσα στην επόμενη εβδομάδα, προσθέτοντας ότι θα παραμείνει πρωθυπουργός μέχρι να επιλεγεί διάδοχος.

«Ανέλαβα τα καθήκοντα μου σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής και διεθνούς αστάθειας», είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ότι «αναγνωρίζω… δεδομένης της κατάστασης πως δεν μπορώ να δώσω την εντολή με την οποία εκλέχθηκα από το Συντηρητικό Κόμμα».

«Σήμερα το πρωί, συναντήθηκα με τον πρόεδρο της Επιτροπής 1922 Γκράχαμ Μπρέιντι.

»Συμφωνήσαμε ότι θα υπάρξει μια εκλογή ηγεσίας που θα ολοκληρωθεί εντός της επόμενης εβδομάδας.

»Αυτό θα διασφαλίσει ότι παραμένουμε σε ένα μονοπάτι εκπλήρωσης των δημοσιονομικών μας σχεδίων και ότι διατηρούμε την οικονομική σταθερότητα και εθνική ασφάλεια της χώρας μας», ανάφερε στη συνέχεια.

Σημειώνεται, ότι η Τρας με δική της πρωτοβουλία συναντήθηκε προηγουμένως με τον πρόεδρο της κοινοβουλευτικής Επιτροπής 1922 του Συντηρητικού Κόμματος, καθώς επίσημα οι επιστολές αμφισβήτησης προς το πρόσωπο της, έφτασαν τις 16.

Οι λόγοι της παραίτησης

Η Λιζ Τρας από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε την πρωθυπουργία είχε πολλούς εχθρούς, τόσο εντός όσο κι εκτός κόμματος, όμως το κύριο πρόβλημα ήταν η κλυδωνιζόμενη βρετανική οικονομία, ειδικά μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, που γιγάντωσε τα προβλήματα του Brexit.

Παρόλα αυτά, η αντίστροφη μέτρηση για εκείνη, ξεκίνησε όταν απέπεμψε τον υπουργό Οικονομικών Κουάζι Κουάρτενγκ, με στόχο να καταργήσει τμήματα του πακέτου δημοσιονομικών μέτρων που παρουσιάστηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου και προέβλεπε μαζικές ενισχύσεις για τους λογαριασμούς ενέργειας και γενναίες μειώσεις φόρων, σε μια προσπάθεια να αντέξει τις πολιτικές πιέσεις και τις πιέσεις της αγοράς.

Έτσι, όρισε ως διάδοχο του τον Τζέρεμι Χαντ, ο οποίος πήρε πίσω «σχεδόν όλα τα οικονομικά μέτρα» που είχε εξαγγείλει η κυβέρνηση της.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα ντόμινο παραιτήσεων, αφού φάνηκε ότι δεν είχε πλέον τον έλεγχο της κυβέρνησης και του κόμματος της.

Ακολούθως λοιπόν, παραιτήθηκε η υπουργός Εσωτερικών Σουέλα Μπράβερμαν, αλλά και η αρμόδια για την τήρηση της κομματικής πειθαρχίας Συντηρητική βουλευτής Γουέντι Μόρτον.

Μάλιστα, ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι τοποθέτησε σε θέσεις «κλειδιά» τον Κουάρτενγκ και την Μπράβερμαν ως στενούς συνεργάτες της, ενώ η Μόρτον την είχε υποστηρίξει σθεναρά στον προεκλογικό αγώνα για την πρωθυπουργία.

Οι 44 θυελλώδεις ημέρες στην πρωθυπουργία

Η Λιζ Τρας κόντρα σε όλα τα προγνωστικά νίκησε τους δελφίνους του Μπόρις Τζόνσον και ανέλαβε την πρωθυπουργία, όμως φαίνεται ότι η νίκη της δε θα διαρκούσε για πολύ καιρό.

Έτσι, όχι μόνο αφήνει ακυβέρνητη τη Βρετανία σε μια ιδιαίτερη κρίσιμη στιγμή για τη χώρα, αλλά έγινε κι η πρωθυπουργός με τη μικρότερη θητεία στην ιστορία, ξεπερνώντας τον προηγούμενο κάτοχο του ρεκόρ Τζορτζ Κάνινγκ, που πέθανε από φυματίωση 119 μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.

Ακολουθεί ένα χρονοδιάγραμμα με τις 44 θυελλώδεις ημέρες της Λιζ Τρας στην πρωθυπουργία, που έκριναν και την πτώση της:

6 Σεπτεμβρίου: Η Τρας έγινε επισήμως πρωθυπουργός αφού συνάντησε τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’, η οποία της ζήτησε να σχηματίσει νέα κυβέρνηση.

8 Σεπτεμβρίου: Απέναντι στην εκτόξευση του κόστους ενέργειας, η Λιζ Τρας ανακοινώνει στο Κοινοβούλιο το ‘πάγωμα’ των τιμών για τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις. Η ανακοίνωσή της επισκιάστηκε από τον θάνατο της Ελισάβετ, με την πολιτική ζωή να σταματά για τις 10 ημέρες εθνικού πένθους.

23 Σεπτεμβρίου: Ο υπουργός Οικονομικών Κουάζι Κουάρτερνγκ ανακοινώνει έναν ‘μίνι προϋπολογισμό’ για την ενίσχυση της ανάπτυξης, βασιζόμενο σε μειώσεις φόρων δεκάδων δισεκατομμυρίων λιρών, χρηματοδοτούμενες από το χρέος.

Στις χρηματοοικονομικές αγορές επικρατεί πανικός. Στις 26 του μήνα, όταν άνοιξαν και πάλι οι αγορές, η λίρα κατακρημνίστηκε σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο.

28 Σεπτεμβρίου: Μπροστά στον πανικό των αγορών, η Τράπεζα της Αγγλίας ανακοινώνει ότι παρεμβαίνει επειγόντως στην αγορά ομολόγων απέναντι σε έναν «σημαντικό κίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα του Ηνωμένου Βασιλείου».

29 Σεπτεμβρίου: Το ινστιτούτο ερευνών YouGov ανακοινώνει προβάδισμα 33 μονάδων για τους αντιπολιτευόμενους Εργατικούς, κάτι που έχει να καταγραφεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, δύο χρόνια πριν τις βουλευτικές εκλογές.

3 Οκτωβρίου: Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Συντηρητικού κόμματος, που σημαδεύτηκε από διαφωνίες και εντάσεις, η Λιζ Τρας και ο Κουάζι Κουάρτενγκ εξαναγκάζονται στην πρώτη τους αναδίπλωση: ανακαλούν την κατάργηση του υψηλότερου φορολογικού συντελεστή για τα εισοδήματα.

5 Οκτωβρίου: «Το κατάλαβα, σας άκουσα», δήλωσε η Τρας στο συνέδριο του κόμματος. «Ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη», επαναλαμβάνει χωρίς να καθησυχάζει τους σκεπτικιστές στο κόμμα της ούτε τις νευρικές αγορές.

12 Οκτωβρίου: Η Τρας αποκλείει, ενώπιον των βουλευτών της, κάθε μείωση των δημόσιων δαπανών, υποσχόμενη παράλληλα να διατηρήσει τις μειώσεις φόρων, εντείνοντας τις αμφιβολίες για την πολιτική της.

13 Οκτωβρίου: Μέλη του Συντηρητικού κόμματος αναφέρουν μια λίστα με ονόματα που κυκλοφορεί για την αντικατάσταση της Τρας στη Ντάουνινγκ Στριτ.

Από την Ουάσινγκτον, όπου συμμετέχει στις ετήσιες συνεδριάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο Κουάζι Κουάρτενγκ εμφανίζεται σίγουρος ότι και οι δύο τους θα είναι στη θέση τους σε ένα μήνα.

14 Οκτωβρίου: Ο Κουάρτενγκ, που επέστρεψε εσπευσμένα στο Λονδίνο, αποπέμφθηκε και αντικαταστάθηκε από τον Τζέρεμι Χαντ, πρώην υποψήφιο στην κούρσα διαδοχής για την Ντάουνινγκ Στριτ.

Η Λιζ Τρας συγκαλεί συνέντευξη Τύπου όπου επαναλαμβάνει μηχανικά ότι θέλει να ολοκληρώσει την αποστολή της, δέχεται τέσσερις ερωτήσεις και αναχωρεί βιαστικά μετά από οκτώ λεπτά.

Εκεί ανακοινώνει μια νέα ανατροπή, εγκαταλείποντας τη διατήρηση στο 19% του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις που θα αυξηθεί στο 25% όπως προέβλεπε η προηγούμενη κυβέρνηση.

17 Οκτωβρίου: Ο Τζέρεμι Χαντ, ο τέταρτος κατά σειρά υπουργός Οικονομικών από την αρχή της χρονιάς, ανακοινώνει την ακύρωση σχεδόν του συνόλου των μέτρων του οικονομικού προγράμματος της Λιζ Τρας.

Η ίδια εκπροσωπείται στο Κοινοβούλιο για να απαντήσει σε ερωτήσεις της αντιπολίτευσης γι’ αυτή την πολιτική. «Όχι δεν κρύβεται πίσω από ένα γραφείο», δήλωσε η Πένι Μόρντοντ, η υπουργός που την εκπροσώπησε, ενώ ορισμένοι βουλευτές φώναζαν «παραίτηση».

Η ίδια η Τρας αναγνώρισε «λάθη» σε συνέντευξή της αργά το βράδυ στο BBC και ζήτησε «συγγνώμη» αλλά απέκλεισε την περίπτωση να παραιτηθεί, επικαλούμενη το «εθνικό συμφέρον».

19 Οκτωβρίου: «Είμαι μαχήτρια όχι ρίψασπις», δήλωσε η Λιζ Τρας σε συνεδρίαση του Κοινοβουλίου.

Η υπουργός της επί των Εσωτερικών Σουέλα Μπάβερμαν παραιτείται. Εξηγεί ότι απέστειλε από το προσωπικό της e-mail ένα επίσημο έγγραφο για τη μεταναστευτική πολιτική σε συνάδελφό της στο Κοινοβούλιο. «Έκανα λάθος, αποδέχομαι την ευθύνη και παραιτούμαι», έγραψε η ίδια στην επιστολή παραίτησή της, ένα σαφές μήνυμα προς την Τρας, που παραμένει στη θέση της.

Το βράδυ, επικράτησε χάος στο Κοινοβούλιο με αφορμή την ψηφοφορία για το fracking, που η κυβέρνηση ήθελε να μετατρέψει σε τεστ εμπιστοσύνης.