«Κόντρα» Nftogaz και Gazprom απειλεί να κλείσει μία από τις τελευταίες οδούς μεταφοράς φυσικού αερίου στην ΕΕ

Αν η Μόσχα προχωρήσει με την απειλή της να επιβάλει κυρώσεις στην ουκρανική ενεργειακή εταιρεία Nftogaz, θα μπορούσε να κλείσει μία από τις τελευταίες οδούς για τη μεταφορά του ρωσικού φυσικού αερίου προς Ευρώπη, επιδεινώνοντας περαιτέρω την ενεργειακή κρίση τη στιγμή που αρχίζει η κρίσιμη χειμερινή περίοδος θέρμανσης.

Όπως σημειώνει το πρακτορείο Reuters σε ανάλυσή του, η Naftogaz ξεκίνησε μία νέα διαδικασία διαιτησίας κατά της Gazprom νωρίτερα αυτό το μήνα, υποστηρίζοντας ότι η ρωσική ενεργειακή εταιρεία δεν έχει πληρώσει τα τέλη για τη διέλευση του φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω αγωγών που διασχίζουν την Ουκρανία.

Η Gazprom από τη μεριά της απέρριψε αυτήν την εβδομάδα όλους αυτούς τους ισχυρισμούς, προσθέτοντας ότι η Ρωσία ενδέχεται να επιβάλλει κυρώσεις κατά της Naftogaz σε περίπτωση που συνεχιστεί το ζήτημα.

Τέτοιες κυρώσεις θα απαγόρευαν στη Gazprom να καταβάλει τέλη για τη διέλευση στην Ουκρανία, γεγονός που σύμφωνα με αναλυτές θα μπορούσε να τερματίσει τις ροές του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας.

Ο Yuriy Vitrenko, διευθύνων σύμβουλος της Naftogaz, δήλωσε ότι, παρ’ όλα αυτά, η εταιρεία θα συνεχίσει τη διαδικασία διαιτησίας κατά της Gazprom.

«Οι κυρώσεις θα έκαναν πραγματικότητα το χειρότερο σενάριο για το οποίο οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προετοιμάζονταν όλο το καλοκαίρι, μια ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου χωρίς το ρωσικό αέριο», δήλωσε η Natasha Fielding, υψηλόβαθμο στέλεχος της Argus Media.

«Η διέλευση μέσω της Ουκρανίας είναι η μόνη οδός για την παράδοση φυσικού αερίου στην Ευρώπη που εξακολουθεί να χρησιμοποιείται, εκτός από τον αγωγό Turkish Stream, ο οποίος εξυπηρετεί χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης», πρόσθεσε η ίδια.

Το ολλανδικό συμβόλαιο φυσικού αερίου παράδοσης Οκτωβρίου -ευρωπαϊκό σημείο αναφοράς- σημείωσε «άλμα» έως και 13% την Τετάρτη μετά την απειλή των ρωσικών κυρώσεων.

Σημειώνεται ότι το φυσικό αέριο έχει σημειώσει άνοδο περίπου 120% από την αρχή του έτους.

Οι ροές του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της μοναδικής λειτουργικής οδού της Ουκρανίας μέσω του Sudzha κυμαίνονται περίπου στα 42 εκατ. κυβικά μέτρα την ημέρα.

Εν τω μεταξύ, το Κίεβο είχε ήδη αναστείλει τον Μάιο τη διαδρομή μέσω Sokhranivka, η οποία παραδίδει σχεδόν το ένα τρίτο του φυσικού αερίου που διοχετεύεται από τη Ρωσία στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας, κηρύσσοντας ανωτέρα βία.

Οι διαρροές που εντοπίστηκαν στον αγωγό Nord Stream 1 αυτή την εβδομάδα καθιστούν απίθανη την επανέναρξη των ροών στον εν λόγω αγωγό, αφού αυτές μειώθηκαν δραστικά αρχικά και τελικά ανεστάλησαν τον περασμένο μήνα, με τη Μόσχα να επικαλείται προβλήματα με τη συντήρηση εξοπλισμού λόγω δυτικών κυρώσεων.

Εν τω μεταξύ, ο αγωγός Yamal-Europe ρέει προς ανατολάς από τη Γερμανία προς την Πολωνία για μεγάλο μέρος του 2022, αν και εδώ και εβδομάδες βρίσκεται σε ένα «κύκλο» διακοπών και επαναλειτουργίας.

Κίνδυνος ενόψει χειμώνα

Αν οι ροές μέσω του Sudzha σταματήσουν, το μόνο ρωσικό αέριο που θα διοχετεύεται στην Ευρώπη θα προέρχεται μέσω της Τουρκίας και της Μαύρης Θάλασσας μέσω του TurkStream, ο οποίος έχει ετήσια δυναμικότητα περίπου 31,5 δισ. κυβικών μέτρων.

Η Gazprom αύξησε την προμήθεια στην Ουγγαρία μέσω του αγωγού τον Αύγουστο, αλλά συνολικά η Ευρώπη προετοιμάζεται εδώ και μήνες για την πλήρη διακοπή των παραδόσεων του ρωσικού φυσικού αερίου αυτόν τον χειμώνα.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προσπαθούν να διαφοροποιήσουν τον εφοδιασμό, αγοράζοντας περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από προμηθευτές όπως οι ΗΠΑ, το Κατάρ και η Αίγυπτος, καθώς και θεσπίζοντας μέτρα για τον περιορισμό της ζήτησης και την εξοικονόμηση ενέργειας.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι ευρωπαϊκές αποθήκες ήταν γεμάτες κατά 88% στις 26 Σεπτεμβρίου, αν και υπάρχει διαφορετική εικόνα μεταξύ των χωρών.

«Χρειάζεται ένας συνδυασμός από διάφορα “αν” για να απειληθεί ο ενεργειακός εφοδιασμός της Ευρώπης αυτόν τον χειμώνα, συμπεριλαμβανομένου ενός σκληρού χειμώνα, παρατεταμένων διακοπών των γαλλικών πυρηνικών εγκαταστάσεων και άλλων προβλημάτων σε υποδομές», δήλωσε ο Norbert Rücker, υψηλόβαθμο στέλεχος στην τράπεζα Julius Baer.

Ωστόσο, ένας μεγαλύτερος κίνδυνος παραμένει για τον επόμενο χειμώνα, καθώς οι χώρες θα τελειώσουν τη φετινή χειμερινή περίοδο φυσικού αερίου με πολύ χαμηλά αποθέματα και θα έχουν διαθέσιμο λιγότερο ρωσικό φυσικό αέριο από ποτέ άλλοτε για να αναπληρώσουν τα αποθέματα κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού.