Λιβύη – Φατί Μπασάγκα: Σε λίγες ημέρες θα εγκαταστήσω κυβέρνηση στην Τρίπολη

Ο Φατί Μπασάγκα, ο αντίπαλος πρωθυπουργός της Λιβύης, δήλωσε ότι σκοπεύει να βρεθεί στην πρωτεύουσα της χώρας και να εγκαταστήσει εκεί την κυβέρνησή του σε λίγες μέρες – παρόλο που η παράλληλη «μεταβατική« κυβέρνηση του Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, που έχει απωλέσει την εμπιστοσύνη της Βουλής, βρίσκεται στην Τρίπολη και δεν παραχωρεί την εξουσία.

Ο Φατί Μπασάγκα εξέφρασε την πεποίθησή του ότι η κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα θα μπορούσε να ενοποιηθεί χωρίς περισσότερες μάχες και ότι η κυβέρνησή του θα επικεντρωθεί στη διεξαγωγή εκλογών σύντομα, τη μόνη διέξοδο από τη σύγκρουση της Λιβύης που διαρκεί δέκα χρόνια.

Ωστόσο, η δήλωσή του είναι πιθανό να εντείνει τους φόβους ότι οι δύο αντίπαλες διοικήσεις της Λιβύης οδεύουν σε βαθύτερη αντιπαράθεση και ότι οι διαιρέσεις σηματοδοτούν επιστροφή στην εμφύλια διαμάχη μετά από περισσότερο από ένα χρόνο σχετικής ηρεμίας.

Την Πέμπτη, τα Ηνωμένα Έθνη και οι Ηνωμένες Πολιτείες απηύθυναν έκκληση για αυτοσυγκράτηση και εξέφρασαν ανησυχία για τις αναφορές για ένοπλες ομάδες που αναπτύσσονται εντός και γύρω από την Τρίπολη.

«Η μόνη πολιτική λύση στη Λιβύη είναι η διεξαγωγή προεδρικών και κοινοβουλευτικών εκλογών», είπε ο Μπασάγκα σε συνέντευξή του στο Associated Press την Τετάρτη στην ανατολική πόλη Τομπρούκ.

Πρώην πιλότος και επιχειρηματίας της Πολεμικής Αεροπορίας, ο Μπασάγκα διορίστηκε πρωθυπουργός τον περασμένο μήνα από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, η οποία έχει έδρα στο Τομπρούκ.

Οι νομοθέτες επέλεξαν τον Μπασάγκα για να αντικαταστήσει τον μεταβατικό πρωθυπουργό Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, ο οποίος εδρεύει στην Τρίπολη, υποστηρίζοντας ότι η εντολή του Ντμπεϊμπά έληξε μετά την αποτυχία της Λιβύης να διεξαγάγει τις πρώτες προεδρικές εκλογές τον Δεκέμβριο.

Η αποτυχία διεξαγωγής της ψηφοφορίας, η οποία είχε προγραμματιστεί για τον Δεκέμβριο του 2021 στο πλαίσιο μιας προσπάθειας συμφιλίωσης υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Εθνών, ήταν σημαντικότερη από τις συντονισμένες διεθνείς προσπάθειες για την ειρήνη στο πλούσιο σε πετρέλαιο βορειοαφρικανικό έθνος.

Ο διορισμός του Μπασάγκα αύξησε τις εντάσεις και αύξησε την πιθανότητα ανανέωσης των μαχών σε μια χώρα που κυβερνάται σε μεγάλο βαθμό από παράνομες πολιτοφυλακές και ένοπλες ομάδες με αντικρουόμενα συμφέροντα.

Η Λιβύη καταστράφηκε από το χάος μετά την υποστηριζόμενη από το ΝΑΤΟ εξέγερση που ανέτρεψε και σκότωσε τον μακροχρόνιο δικτάτορα Μουαμάρ Καντάφι το 2011.

Για χρόνια, ήταν χωρισμένη μεταξύ αντίπαλων διοικήσεων στα ανατολικά και τα δυτικά, καθεμία υποστηριζόμενη από μια σειρά πολιτοφυλακών και ξένες κυβερνήσεις.

Ο Ντμπεϊμπά αρνήθηκε να παραιτηθεί και επιμένει ότι θα παραδώσει την εξουσία μόνο σε εκλεγμένη κυβέρνηση.

Επιδίωξε να συσπειρώσει τη διεθνή κοινότητα προτείνοντας έναν οδικό χάρτη για κοινοβουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο.

Ο Ντμπεϊμπά, που διορίστηκε από μια διαδικασία υπό την ηγεσία του ΟΗΕ τον Μάρτιο του 2021, χαρακτήρισε την απόφαση για την αντικατάσταση της κυβέρνησής του «απερίσκεπτη» και «φάρσα» που ενορχηστρώθηκε από την πολιτική τάξη που βρίσκεται στην εξουσία, λέγοντας ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερο πόλεμο.

Κινητοποίησε συμμαχικές πολιτοφυλακές στην πρωτεύουσα και έκλεισε τον εναέριο χώρο της για εσωτερικές πτήσεις σε μια προφανή κίνηση για να εμποδίσει τον Μπασάγκα και την κυβέρνησή του να προσγειωθούν στην Τρίπολη.

Ο Μπασάγκα απέκλεισε την πιθανότητα επιστροφής στη βία, λέγοντας ότι συνεχίζονται οι προσπάθειες για να βρεθεί μια ειρηνική διευθέτηση του αδιεξόδου και να επιτραπεί στην κυβέρνησή του να εργαστεί από την πρωτεύουσα. Δεν διευκρίνισε γιατί περιμένει να βρεθεί σύντομα στην Τρίπολη.

«Δεν θα υπάρξουν διαφωνίες, δεν θα υπάρξουν εμφύλιοι πόλεμοι.

»Αυτή η κατάσταση (εσωτερικές μάχες) δεν θα επιστρέψει ξανά», είπε ο Μπασάγκα.

«Θα είμαστε στην Τρίπολη τις επόμενες δύο ή τρεις ημέρες».

Και οι δύο πρωθυπουργοί κατάγονται από τη δυτική πόλη Μισράτα, η οποία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανατροπή του Καντάφι και σε πολυάριθμες εμφύλιες συγκρούσεις την τελευταία δεκαετία, με πιο πρόσφατη την απόκρουση επίθεσης του 2019 στην Τρίπολη από τις δυνάμεις του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ που εδρεύει στα ανατολικά.

Η επίθεση απέτυχε μετά από 14 μήνες και μια διεθνή μεσολάβηση για κατάπαυση του πυρός του Οκτωβρίου 2020.

Από τότε επικράτησε μια σχετική ειρήνη.

Ωστόσο, η μακροχρόνια δυσπιστία μεταξύ της ανατολικής και της δυτικής Λιβύης παραμένει.

Ο Μπασάγκα, ο οποίος είναι επίσης πρώην υπουργός Εσωτερικών, έχει τοποθετηθεί ως μια από τις πιο ισχυρές προσωπικότητες στη δυτική Λιβύη.

Καλλιέργησε δεσμούς με την Τουρκία, τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και με την Αίγυπτο και τη Ρωσία – τους αντιπάλους του κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Χάφταρ για την κατάληψη της Τρίπολης.

Τους τελευταίους μήνες, έχει αναπτύξει μια συμμαχία με τον Χάφταρ, κάτι που ο Μπασάγκα υπερασπίστηκε, λέγοντας ότι η δημιουργία δεσμών με τον ισχυρό στρατάρχη θα βοηθήσει στην ενοποίηση της χώρας και θα τη γλιτώσει από το να διολισθήσει ξανά στον πόλεμο.

«Για πρώτη φορά, υπάρχει μια πραγματική προσέγγιση μεταξύ ανατολής και δύσης», είπε στο AP. «Αυτό είναι ένα καλό βήμα».

Η διεξαγωγή εκλογών στη Λιβύη εξακολουθεί να αντιμετωπίζει πολλές βαθιά ριζωμένες και ανεπίλυτες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων αμφιλεγόμενων υποψηφίων και αμφισβητούμενων νόμων που διέπουν τις εκλογές, καθώς και βαθιάς δυσπιστίας μεταξύ αντίπαλων φατριών.

Εν τω μεταξύ, τουλάχιστον τρεις υπουργοί παραιτήθηκαν την Πέμπτη από το υπουργικό συμβούλιο του Ντμπεϊμπά, επικαλούμενοι τον σεβασμό τους για τον διορισμό του Μπασάγκα από το κοινοβούλιο.

Σε βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι υπουργοί κοινωνικών υπηρεσιών, μετανάστευσης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων δήλωσαν έτοιμοι να παραδώσουν τα χαρτοφυλάκιά τους για να γλυτώσουν οι Λίβυοι από περαιτέρω διχασμούς.