Οι Άραβες θέλουν να διώξουν Ιράν και Τουρκία από τη Συρία – Διπλωματικό πόκερ για γερά στομάχια

Πριν από λίγες ημέρες, ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ), Αμπντουλάχ Μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν, επισκέφθηκε τη Δαμασκό, μετά από ρήξη ετών, και μετά από τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Μπασάρ αλ Άσαντ και του ισχυρού άνδρα των Εμιράτων, πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ Μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν.

Αυτές οι κινήσεις ξεκίνησαν μετά τα γεγονότα στη νότια συριακή επαρχία Νταράα, όπου η Ιορδανία κινήθηκε για να επιλύσει την ένταση.

Ο Ιορδανός βασιλιάς επισκέφθηκε τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες και ο Άσαντ πραγματοποίησε τηλεφωνική επικοινωνία με τον βασιλιά Αμπντάλα Β’ της Ιορδανίας.

Ο υπουργός Άμυνας στην κυβέρνηση της Δαμασκού επισκέφθηκε επίσης το Αμμάν και συναντήθηκε με τον Ιορδανό ομόλογό του.

Οι παρατηρητές πιστεύουν ότι αυτές οι εξελίξεις, από την ορκωμοσία του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, τον Ιανουάριο, ήταν το επιστέγασμα μιας πορείας ομαλοποίησης με την κυβέρνηση της Δαμασκού που ξεκίνησαν τα ΗΑΕ πριν από καιρό.

Οι αραβικές προσπάθειες, με τη μεσολάβηση της Ρωσίας, μπορεί να συνδέονται με τις κινήσεις που κάνει η Ρωσία με το Ισραήλ, καθώς αυτές οι χώρες [Ιορδανία και Εμιράτα] έχουν ομαλοποιήσει τις σχέσεις με τα Ιεροσόλυμα και τον διάλογο ΗΠΑ-Ρωσίας στη Συρία από τον Ιούνιο και τις κοινές αξιολογήσεις κατά του Ιράν και της Χεζμπολάχ και της παρουσίας τους στη Συρία, στη γραμμή Ιεροσολύμων-Μόσχας, πιθανόν να περιλαμβάνει το άνοιγμα διαύλων διαλόγου με την κυβέρνηση της Δαμασκού.

Με τη σειρά της, η Ουάσιγκτον επιβεβαίωσε ότι δεν υποστηρίζει καμία αραβική προσπάθεια με την κυβέρνηση της Δαμασκού, εκτός εάν η τελευταία εμπλέκεται σε μια πραγματική και μη αναστρέψιμη πολιτική λύση στη συριακή κρίση και παρόλο που δεν έδωσε το πράσινο φως στην πορεία εξομάλυνσης των Αράβων με τη Δαμασκό ούτε άναψε κόκκινο φως.

Αυτή η αμερικανική θέση, εκτιμούν αναλυτές, είναι ένα δοκιμαστικό των προθέσεων της Δαμασκού προς μια πολιτική λύση και ότι η επίσκεψη του Ιορδανού Βασιλιά στην Ουάσιγκτον και τη Μόσχα την τελευταία περίοδο, καθώς και το τηλεφώνημά του με τον Άσαντ και το άνοιγμα των συνόρων Συρίας-Ιορδανίας πριν από λίγους μήνες, εντάσσεται σε αυτό το πλαίσιο.

Οικονομικά συμφέροντα

Αμερικανικά δημοσιεύματα εικάζουν ότι η προσέγγιση μεταξύ των ΗΑΕ και της κυβέρνησης της Δαμασκού θα μπορούσε να «εξυπηρετήσει και τις δύο πλευρές».

Τα ίδια ανέφεραν επίσης ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι τόπος διαμονής χιλιάδων Σύρων και πολλοί από αυτούς στέλνουν χρήματα στην κατεστραμμένη πατρίδα τους.

Επιπλέον, υπάρχει μια ιορδανική αναζήτηση συμφερόντων και οι υπουργοί ενέργειας της κυβέρνησης της Δαμασκού, του Λιβάνου, της Ιορδανίας και της Αιγύπτου συναντήθηκαν πρόσφατα στην πρωτεύουσα της Ιορδανίας (Αμάν) για να συζητήσουν τρόπους παράδοσης αιγυπτιακού φυσικού αερίου στον Λίβανο, μέσω Ιορδανίας και Συρίας.

Αυτές οι συναντήσεις έλαβαν χώρα αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες συμφώνησαν να βοηθήσουν τον Λίβανο να επιλύσει την κρίση ηλεκτρικής ενέργειας, με την παράδοση αιγυπτιακού φυσικού αερίου μέσω της Συρίας.

Υπό το πρίσμα των όσων βλέπει η περιοχή σε πολιτικό επίπεδο, οι αναλυτές πιστεύουν ότι ο κύριος μοχλός για την επανενεργοποίηση του αγωγού είναι η Ιορδανία, για οικονομικούς λόγους.

Παρά την εξέχουσα θέση των Εμιράτων, της Αιγύπτου και της Ιορδανίας, η Σαουδική Αραβία, η οποία θεωρείται η ηγέτιδα της δύναμης στον καθορισμό της θέσης του μπλοκ του Κόλπου, εξακολουθεί να ακολουθεί μια προσεκτική πολιτική.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Nicholas Heras, ανώτερος ερευνητής στο American New Lines Institute, δήλωσε στο κουρδικό πρακτορείο ANHA:

«Το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας ακολουθεί τα βήματα των Εμιράτων, αλλά δεν επιδιώκει μια θερμή συνεργασία με τη Δαμασκό.

»Ενώ η Ιορδανία ενδιαφέρεται για την ανθεκτικότητα της χώρας και η Χασεμιτική μοναρχία βλέπει μια ευκαιρία να μετριάσει την οικονομική κρίση στην Ιορδανία μέσω του εμπορίου με τη Συρία».

Κίνδυνο από Ιράν και Τουρκία βλέπουν οι Άραβες

Η αραβική ομαλοποίηση με τη Δαμασκό λαμβάνει χώρα σε πολλαπλά επίπεδα και οι παρατηρητές πιστεύουν ότι ο πιο σημαντικός σκοπός της είναι να περιοριστεί η επιρροή του Ιράν και της Τουρκίας σε ορισμένες περιοχές της Συρίας και οι αραβικές χώρες εξαρτώνται από τον ρωσικό ρόλο που αναγνωρίζουν.

Ιορδανική εφημερίδα για τη Συρία αναγνώρισε την αναγκαιότητα αποχώρησης των ξένων δυνάμεων,εκτός από τη Ρωσία.

Αυτές οι αραβικές προσπάθειες συγκρούονται σε ένα εμπόδιο, ότι ο Άσαντ είναι σύμμαχος του Ιράν (του κύριου εχθρού της Σαουδικής Αραβίας και, φυσικά, των ΗΑΕ) και παρά το ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι δίπλα στους Σαουδάραβες σε πολλές θέσεις για την περιοχή, έδειξαν μια ανεξάρτητη γραμμή στην εξωτερική τους πολιτική, και ίσως το άνοιγμα προς τη Δαμασκό είναι μέρος αυτού του μονοπατιού, καθώς τα περισσότερα κράτη του Κόλπου επιδιώκουν στενότερες σχέσεις με την κυβέρνηση της Δαμασκού με την ελπίδα να την απογυμνώσουν από το Ιράν.

Σε συνδυασμό με αυτές τις εξελίξεις, μεταδόθηκε ότι η κυβέρνηση της Δαμασκού εκδίωξε τον διοικητή του Ιρανικού Σώματος Φρουρών της Επανάστασης στη Συρία, Τζαουάντ αλ Γκαφαρί, και ως απάντηση σε αυτό, συριακές επίσημες πηγές είπαν στο Al-Monitor ότι, «συτός (ο Γκαφαρί) έχει γίνει βάρος.

»Οι καιροί άλλαξαν και θέλει ακόμα να ενεργεί με κανόνες πολέμου σε μια εποχή που ο πόλεμος είναι έτοιμος να τελειώσει».

Πολλαπλές πηγές τόσο από τη συριακή όσο και από την ιρανική πλευρά ανέφεραν στο Al-Monitor:

«Η απόφαση για την απομόνωση του Αλ Γκαφαρί ελήφθη στα μέσα Οκτωβρίου, τρεις εβδομάδες πριν από την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των Εμιράτων Αμπντουλάχ μπιν Ζαγιέντ στη Δαμασκό».

Οι πηγές του Al-Monitor ανέφεραν επίσης ότι το μέλλον της ιρανικής παρουσίας στη Συρία φαινόταν να διχάζει την ηγεσία της Δαμασκού.

Υπάρχει μία πλευρά που είναι πολύ προσεκτική και επιμένει να δείχνει εκτίμηση και σεβασμό στους Ιρανούς για όσα έχουν κάνει την τελευταία δεκαετία.

Αυτή η πλευρά έχει επικεφαλής τον Μπασάρ αλ Άσαντ, ορισμένους από τους συμβούλους του και έναν αριθμό στρατιωτικών αξιωματούχων.

Η άλλη πλευρά θέλει οι Ιρανοί και οι σύμμαχοί τους να αποδεχτούν ότι ο πόλεμος στη Συρία έχει τελειώσει και δεν υπάρχει ανάγκη να παραμένουν στη Συρία.

Ανάμεσα στα εξέχοντα μέλη αυτού του στρατοπέδου είναι η Άσμα Άσαντ και ο υποστράτηγος Μαχέρ Άσαντ.

Μια επίσημη συριακή πηγή που μίλησε στο Al-Monitor επιβεβαίωσε ότι η περιφερειακή πόλωση έφτασε στην ανώτερη ελίτ στη Δαμασκό.

Η οποία τώρα προετοιμάζεται για τη διαδικασία ανοικοδόμησης, η οποία είναι ένας υποχρεωτικός προσανατολισμός προς αυτό που θεωρούν ως συμφιλίωση και βιώσιμη ειρήνη.

Μια διαφορετική ιρανική άποψη

Ωστόσο, ο λεγόμενος υπό την ηγεσία του Ιράν άξονας που υποστηρίζει τη Δαμασκό έχει εντελώς διαφορετική άποψη, καθώς ο Γενικός Γραμματέας της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, σημείωσε ότι η αραβική ομαλοποίηση με την κυβέρνηση της Δαμασκού είναι μια νίκη για τον Άσαντ και τους συμμάχους του, όπως η εφημερίδα Cihan, που συνδέεται με τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν Αλί Χαμενεΐ, έγραψε.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Μάικλ Ρούμπιν, Αμερικανός συγγραφέας και αναλυτής στο American Enterprise Institute (AEI) λέει:

«Δεν είναι ρεαλιστικό να πιστεύουμε ότι η Συρία θα χωριστεί από τον ιρανικό άξονα όσο ο Άσαντ είναι στην εξουσία.

»Με μια παρουσία στη Συρία που δεν θα χάσει σύντομα, η Ρωσία δεν επιθυμεί να δει τη Συρία να αλλάζει κατεύθυνση».

Ανησυχία των Αράβων για τον τουρκικό ρόλο

Το άλλο κίνητρο για αυτά τα αραβικά βήματα εξομάλυνσης είναι ο επικίνδυνος τουρκικός ρόλος στη Συρία και ο φόβος για την άνοδο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στις χώρες τους.

Αυτές οι χώρες έχουν προειδοποιήσει εδώ και καιρό για τον κίνδυνο της Αδελφότητας και του ανάδοχού της, της Τουρκίας, αφού η Αδελφότητα πήρε τον έλεγχο της εξουσίας στη Λιβύη και την Αίγυπτο [με την αραβική άνοιξη], καθώς και μέσω της τουρκικής διείσδυσης στο Κατάρ που συνορεύει με τα Εμιράτα και τη Σαουδικής Αραβίας.

Σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν αυτόν τον κίνδυνο, τα ΗΑΕ εργάστηκαν για τη δημιουργία σχέσεων με εχθρικές χώρες που συνορεύουν με την Τουρκία, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, καθώς και μέσω της υποστήριξής τους στον Λίβυο στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ (αντιτουρκικός), αλλά η οικοδόμηση της αντιτουρκικής αψίδας δεν θα ολοκληρωθεί παρά μόνο με την ύφανση της σχέσης με την κυβέρνηση της Δαμασκού.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Nicholas Heras λέει: «Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αίγυπτος βλέπουν μια ευκαιρία να περιορίσουν την τουρκική επέκταση στη Μέση Ανατολή στη Συρία.

»Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αίγυπτος δεν έχουν σταματήσει τις πραγματιστικές, εστιασμένες στην ασφάλεια σχέσεις με το καθεστώς Άσαντ καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου».

Ο Μάικλ Ρούμπιν με τη σειρά του λέει: «Η Τουρκία δεν θα έχει μεγάλη επιρροή στις περιοχές της Συρίας που δεν κατέχει.

»Οι Σύροι, με εξαίρεση τους [ισλαμιστές] ριζοσπάστες, δεν συμπαθούν την Τουρκία, ενώ ο Ερντογάν θέλει να αναβιώσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

»Οι Σύροι θυμούνται πώς ήταν όταν ήταν υπό Οθωμανική κυριαρχία».

Με το… καρότο

Μετά τη μεγάλη υποστήριξη της Ρωσίας και του Ιράν, που συνέβαλε στην επιτυχία της κυβέρνησης της Δαμασκού, οι χώρες της Δύσης και της Ανατολής στράφηκαν πρόσφατα σε μια άλλη μέθοδο και την έχουν εκφράσει πολλές φορές, η οποία αλλάζει τη συμπεριφορά της Δαμασκού μέσω της εξομάλυνσης μαζί της και χρησιμοποιώντας τη μέθοδο των καρότων αντί του εκφοβισμού.

Πηγή: ANHA

Πολεμικός χάρτης: Κόκκινο χρώμα κυβέρνηση Άσαντ, κίτρινο χρώμα Κούρδοι και SDF, πράσινο και μωβ χρώμα στα βόρεια τα εδάφη υπό τουρκική – τζιχαντιστική κατοχή, πράσινο χρώμα στα νότια φιλοαμερικανοί αντάρτες, μοβ χρώμα νοτιοδυτικά τα κατεχόμενα από το Ισραήλ Υψίπεδα του Γκολάν.