Καθώς αυξάνονται και πάλι τα κρούσματα του νέου κορωνοϊού αναγκάζοντας ορισμένες χώρες να επαναφέρουν τα μέτρα με στόχο τον περιορισμό της πανδημίας, η επιστημονική κοινότητα και οι φαρμακοβιομηχανίες αγωνίζονται για να απαντήσουν σε ένα κρίσιμο ερώτημα: πόσο καλά προστατεύουν τα διαθέσιμα εμβόλια έναντι της παραλλαγής «Δέλτα»;
Οι μελέτες έχουν καταλήξει ότι τα εμβόλια εξακολουθούν να προσφέρουν ισχυρή προστασία από σοβαρή νόηση και νοσηλεία.
«Οι μελέτες αποτελεσματικότητας με βάση τους εμβολιασμούς σε πραγματικό κόσμο δείχνουν καλή προστασία, ειδικά από σοβαρές ασθένειες», δήλωσε η επικεφαλής επιστήμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού υγείας (ΠΟΥ), Σουμίγια Σουαμινάθαν.
«Η πιο σημαντική προτεραιότητα τώρα είναι η αύξηση της κάλυψης εμβολιασμού σε όλες τις χώρες», τόνισε.
Ηνωμένο Βασίλειο
Η ανάλυση των δεδομένων αφορά σε 14.019 περιπτώσεις της παραλλαγής «Δέλτα» στο Ηνωμένο Βασίλειο, που δημοσίευσε η Δημόσια Υγεία της Αγγλίας τον Ιούνιο και η οποία διαπίστωσε ότι τα εμβόλια των BioNTech / Pfizer και της AstraZeneca ήταν, αντίστοιχα, 96% και 92% αποτελεσματικά κατά της νοσηλείας μετά από δύο δόσεις.
Στο μεταξύ η Pfizer επανέλαβε την Πέμπτη πως το εμβόλιό της λειτουργεί αποτελεσματικά εναντίον της μετάλλαξης «Δέλτα», ειδικά μετά από τη χορήγηση μιας τρίτης ενισχυτικής δόσης.
Όπως ανακοίνωσε η εταιρεία με τη συνεργάτιδα εταιρεία BioNTech, αναπτύσσουν μία ενισχυτική δόση του εμβολίου κατά Covid-19 με σκοπό να στοχεύσουν την παραλλαγή «Δέλτα». Οι δοκιμές θα ξεκινήσουν από τον επόμενο μήνα.
Η υψηλή αποτελεσματικότητα των εμβολίων στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου από τη μία κυριαρχεί η παραλλαγή «Δέλτα» και από την άλλη διαθέτει υψηλά ποσοστό εμβολών με περισσότερο από το μισό πληθυσμό να έχει εμβολιαστεί πλήρως, αντικατοπτρίζεται στο τρέχον ποσοστό θνησιμότητας για ασθενείς με Covid-19 στη χώρα.
Το ποσοστό θνησιμότητας ανέρχεται στο 0,085% και είναι 20 φορές χαμηλότερος από ό, τι στο αποκορύφωμα του, σύμφωνα με την επιδημιολόγο στη Δημόσια Υγεία της Αγγλίας, Μέγκαν Κολ.
Μέχρι εδώ όλα είναι ξεκάθαρα. Το ερωτηματικό τίθεται στο κατά πόσο τα εμβόλια παραμένουν εξίσου αποτελεσματικά στην πρόληψη της λοίμωξης, και συνεπώς στη μετάδοση και την εξάπλωση, αναφέρουν οι Financial Times.
Τα πρώτα στοιχεία από τις μελέτες στον πληθυσμό στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Μάιο διαπίστωσαν ότι δύο δόσεις του εμβολίου της Pfizer ήταν 88% αποτελεσματικές στην πρόληψη συμπτωματικών λοιμώξεων με την παραλλαγή «Δέλτα».
Ένα μήνα αργότερα, ο αριθμός αυτός αναθεωρήθηκε από Σκωτσέζους ερευνητές, στο 79%.
Καναδοί επιστήμονες το Σάββατο, χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό μεθόδων, υπολόγισαν ότι το εμβόλιο της Pfizer ήταν 87% αποτελεσματικό στην πρόληψη μόλυνσης με την παραλλαγή «Δέλτα».
Ισραήλ
Μια τέταρτη μελέτη, που συντάχθηκε από το υπουργείο Υγείας του Ισραήλ, λεπτομέρειες της οποίας δημοσιεύθηκαν αυτήν την εβδομάδα, έδειξε ότι το εμβόλιο της Pfizer ήταν πολύ λιγότερο αποτελεσματικό κατά της συμπτωματικής λοίμωξης με τη «Δέλτα», παρέχοντας μόνο 64% προστασία.
Ωστόσο, οι υπεύθυνοι υγείας στο Ισραήλ και η εταιρεία διευκρίνισαν ότι από τη μία η μελέτη βασίστηκε σε προκαταρκτικούς και τοπικά εντοπισμένους αριθμούς λοιμώξεων και από την άλλη είχε άλλες μεθοδολογικές αδυναμίες.
Δυσκολία εκτίμησης
Οι διαφορετικές εκτιμήσεις αντικατοπτρίζουν τη δυσκολία της εκτίμησης της αποτελεσματικότητας του εμβολίου στον πραγματικό κόσμο.
Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, οι επιστήμονες μπορούν να επιλέξουν συμμετέχοντες, να παρακολουθήσουν ποιος λαμβάνει εμβόλιο και ποιος λαμβάνει εικονικό φάρμακο, και στη συνέχεια να δουν ποιος μολύνεται και ποιος όχι, παρέχοντας μια σειρά δεδομένων.
Όταν ξεκινήσει μια εκστρατεία εμβολιασμού στον πεδίο, οι επιστήμονες χάνουν αυτόν τον έλεγχο και πολλοί άλλοι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν ποιος αρρωσταίνει, καθιστώντας πιο δύσκολη την εξεύρεση σταθερών συμπερασμάτων.
«Τα δεδομένα της μελέτης για τα εμβόλια που βρίσκονται υπό παρατήρηση δεν είναι τυχαιοποιημένα δεδομένα δοκιμών», έγραψε η επίκουρη καθηγήτρια βιοστατιστικής στο Πανεπιστήμιο Emory στην Ατλάντα της Γεωργίας, Νάταλι Ντιν.
Τα ευρήματα του Ισραήλ δεν πρέπει να «αναιρέσουν» άλλες μελέτες που έδειξαν υψηλότερη αποτελεσματικότητα εμβολίων, είπε, καθώς το μικρό μέγεθος της επιδημίας στο Ισραήλ ήταν ένας από τους διάφορους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα.
Για άλλα τα υπόλοιπα εμβόλια, ωστόσο, δεν υπάρχουν ακόμη δεδομένα αποτελεσματικότητας στον πραγματικό κόσμο, αναγκάζοντας τους αξιωματούχους της Υγείας να βασίζονται στις εργαστηριακές δοκιμές για να εκτιμήσουν την αποτελεσματικότητα έναντι της «Δέλτα».
Moderna
Η Moderna έχει πει ότι το εμβόλιό της έδειξε διπλάσια μείωση στα εξουδετερωτικά αντισώματα σε εργαστηριακές δοκιμές κατά του στελέχους της Δέλτα, σε σύγκριση με το αρχικό στέλεχος του κορωνοϊού, αλλά εξακολουθεί να περιγράφει τα αποτελέσματα ως «ενθαρρυντικά».
Τα δεδομένα «ενισχύουν την πεποίθησή μας ότι το εμβόλιο της Moderna Covid-19 παραμένει προστατευτικό έναντι των νέων παραλλαγών που εντοπίστηκαν», δήλωσε τον Ιούνιο ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας, Στεφάν Μπανσέλ.
Johnson & Johnson
Η Johnson & Johnson, η οποία παρασκευάζει ένα μονοδοσικό εμβόλιο, είπε ότι το εμβόλιό της του προκάλεσε υψηλότερο επίπεδο δραστικότητας αντισωμάτων έναντι της «Δέλτα» από ό, τι στις δοκιμές κατά της παραλλαγής «Βήτα», που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Νότια Αφρική.
Χωρίς να δώσει ακριβή στοιχεία, υπογραμμίζουν οι FT, είπε ότι το εμβόλιο προσέφερε «διαρκή προστασία» έναντι της νόσου.
Sputnik V
Οι φαρμακοβιομηχανίες που παράγουν το ρωσικό Sputnik V δήλωσαν ότι ήταν «πιο αποτελεσματικό σε σχέση με την παραλλαγή “Δέλτα”… από οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο που δημοσίευσε αποτελέσματα για αυτό το στέλεχος μέχρι τώρα», αλλά δεν παρείχε στοιχεία που να στηρίζουν τον ισχυρισμό, προσθέτουν οι FT.
Κίνα
Αρκετοί επιστήμονες στην Κίνα έχουν επίσης ανακοινώσει ότι ορισμένα κινεζικά εμβόλια βρέθηκαν να είναι λιγότερο αποτελεσματικά έναντι της «Δέλτα» από ό,τι σε σχέση με προηγούμενες παραλλαγές, αλλά λίγες λεπτομέρειες αυτών των μελετών έχουν δημοσιευτεί.
Ο εκπρόσωπος της Sinovac, Λιου Πεϊτσανγκ, δήλωσε στο Reuters ότι τα προκαταρκτικά αποτελέσματα που βασίζονται σε δείγματα αίματος από εκείνους που εμβολιάστηκαν με το εμβόλιό τους έδειξαν τριπλάσια μείωση στην επίδραση εξουδετέρωσης κατά της «Δέλτα».
Ο ειδικός στη δημόσια Υγεία, Πίτερ Ίνγκλις, προειδοποίησε ότι ενώ τα δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητα κατά της νοσηλείας ήταν γενικά θετικά, η ικανότητα των εμβολίων να αποτρέψουν τη μετάδοση του «Δέλτα» ήταν πολύ λιγότερο σαφής.
«Το στέλεχος “Δέλτα” είναι πολύ πιο μολυσματικό, είναι αποτελεσματικό στο να βρίσκει ανθρώπου που δεν είναι αρκετά ανοσοποιημένοι και να τους μολύνει», είπε, προσθέτοντας ότι θα χρειαστεί χρόνος για τη συσσώρευση αξιόπιστων αριθμών μετάδοσης.