Πραξικόπημα στη Μιανμάρ – Η Ελλάδα εκφράζει τη βαθιά της ανησυχία

Στον έλεγχο του στρατού της Μιανμάρ πέρασε ο έλεγχος της χώρας έπειτα από την σύλληψη της de-facto ηγέτη Αούνγκ Σαν Σου Κι και άλλων πολιτικών τις πρώτες πρωινές ώρες.

Ο στρατός αμφισβητεί τη νίκη του κόμματος της Σου Κι στις εκλογές του Νοεμβρίου και προχώρησε σε μια κίνηση που αποτελεί οπισθοδρόμηση στην μετάβαση προς την δημοκρατία η οποία βρισκόταν υπό εξέλιξη στη χώρα.

Μονάδες του στρατού κατέλαβαν το δημαρχείο στη Γιανγκόν και άλλα στρατηγικά σημεία.

Η στρατιωτική τηλεόραση ανακοίνωσε ότι κηρύσσεται κατάσταση έκτακτης ανάγκης για ένα έτος, ώστε να εξασφαλιστεί η μεταβίβαση της εξουσίας.

Ο στρατός υποστήριξε ότι η επιβολή πραξικοπήματος ήταν αναγκαία για την υπεράσπιση της «σταθερότητας» της Μιανμάρ.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του εκλεγμένου κυβερνώντος κόμματος επιβεβαίωσε ότι η Σου Κι και ο πρόεδρος Ουίν Μιντ, στελέχος του κόμματος, έχουν τεθεί υπό κράτηση σε αυτό που αποκαλούσε «πραξικόπημα».

Νωρίτερα, η κρατική τηλεόραση έπαψε να εκπέμπει, ενώ οι τηλεφωνικές γραμμές και η σύνδεση στο διαδίκτυο έμοιαζαν να έχουν πρακτικά κοπεί.

Το πραξικόπημα έρχεται έπειτα από την ένταση που σημειώθηκε μεταξύ της κυβέρνησης της Μιανμάρ και του στρατού μετά από αμφισβητούμενες εκλογές.

Οι πραξικοπηματίες κατηγόρησαν την εκλογική επιτροπή ότι δεν φρόντισε να διορθωθούν οι «τεράστιες παρατυπίες» που κατ’ αυτούς αμαύρωσαν τις βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου, στις οποίες το κόμμα της Αούνγκ Σαν Σου Κι υποστήριξε πως κατήγαγε συντριπτική νίκη.

Το πραξικόπημα έγινε τα ξημερώματα της ημέρας που θα συνερχόταν σε σώμα και θα συνεδρίαζε το νέο κοινοβούλιο, που αναδείχθηκε στις εκλογές του Νοεμβρίου.

Τι έγινε στις εκλογές

Το NLD κέρδισε το 83% των διαθέσιμων εδρών στις εκλογές της 8ης Νοεμβρίου σε κάτι πολλοί θεωρούσαν ως δημοψήφισμα για την πολιτική κυβέρνηση της Σου Κι.

Ήταν οι δεύτερες εκλογές μετά το τέλος της στρατιωτικής κυριαρχίας το 2011.

Ο στρατός αμφισβήτησε το αποτέλεσμα, καταθέτοντας καταγγελίες στο Ανώτατο Δικαστήριο κατά του προέδρου και του προέδρου της εκλογικής επιτροπής.

Οι φόβοι για πραξικόπημα αυξήθηκαν όταν ο στρατός απείλησε πρόσφατα να «αναλάβει δράση» για φερόμενη απάτη.

Η εκλογική επιτροπή απέρριψε τους ισχυρισμούς.

Την Τετάρτη, ο επικεφαλής του στρατού Μιν Αούνγκ Χλάινγκ είχε απειλήσει πως το Σύνταγμα της χώρας θα μπορούσε να τεθεί «σε αναστολή» ή ακόμη και να «ανακληθεί» εάν δεν τηρείτο.

Την Πέμπτη κυκλοφόρησαν σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφικά στιγμιότυπα που απαθανάτιζαν τεθωρακισμένα και άλλα στρατιωτικά οχήματα να κινούνται στη Γιανγκόν και σε άλλες πόλεις.

Το σύνταγμα του 2008 επιτρέπει στον στρατό να πάρει την εξουσία σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης που θα μπορούσε να προκαλέσει αποσύνθεση της ένωσης ή «εθνική αλληλεγγύη», επιτρέποντας αποτελεσματικά στους στρατιώτες να πάρουν την εξουσία για αόριστους λόγους.

Ποια είναι η Αούνγκ Σαν Σου Κι

Να σημειωθεί ότι η Μιανμάρ, επίσης γνωστή ως Βιρμανία, βρισκόταν υπό τον έλεγχο του στρατού σχεδόν πέντε δεκαετίες και μόνο το 2011 ξεκίνησαν οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις το 2011.

Η 75χρονη Αούνγκ Σαν Σου Κι, η οποία είχε λάβει το Νόμπελ Ειρήνης το 1991, πέρασε 15 χρόνια σε κατ’ οίκον κράτηση και ήταν ανάμεσα στους αντιφρονούντες που αφέθηκαν ελεύθεροι.

Ανέλαβε την εξουσία μετά τις εκλογές του 2015, που είχαν χαρακτηριστεί οι πιο ελεύθερες που διεξήχθησαν ποτέ στη χώρα, εν μέσω ατμόσφαιρας αισιοδοξίας για τον εκδημοκρατισμό της Μιανμάρ.

Η εικόνα και το κύρος της Σου Κι επλήγησαν σε διεθνές επίπεδο μετά τον μαζικό διωγμό χιλιάδων μελών της μουσουλμανικής μειονότητας των Ροχίνγκια στη δυτική πολιτεία Ραχίν από το 2017.

Αλλά η ηγετική μορφή του Εθνικού Συνδέσμου για τη Δημοκρατία παρέμεινε πολύ δημοφιλής στο εσωτερικό.

Υπενθυμίζεται ότι της έχει απαγορευθεί να αναλάβει επίσημα την προεδρία δυνάμει του Συντάγματος του 2008, το οποίο συνέταξε ο στρατός.

Ήταν ως σήμερα «κρατική σύμβουλος», αξίωμα ουσιαστικά ταυτόσημο με αυτό της πρωθυπουργού σε άλλα κράτη, ώστε να μπορεί να ασκεί την εξουσία μέσω του προέδρου Ουίν Μιντ, στελέχους του κόμματός της.

Στις εκλογές του Νοεμβρίου, ο Εθνικός Σύνδεσμος για τη Δημοκρατία, το κόμμα της Σου Κι (NLD) κέρδισε αρκετές θέσεις ώστε να σχηματίσει κυβέρνηση.

Ως μεταβατικός πρόεδρος αναλαμβάνει ο πρώην στρατηγός Γιου Μάιντ Σουί, όπως μετέδωσε το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Φωτορεπόρτερ που ξυλοκοπήθηκε από υποστηρικτές των πραξικοπηματιών.

Βαθιά ανησυχία από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών

Τη βαθιά του ανησυχία για τις εξελίξεις στη Μιανμάρ εξέφρασε το υπουργείο Εξωτερικών, μετά τη σύλληψη των μελών της κυβέρνησης από τον στρατό.

Η Αθήνα ζητά την άμεση απελευθέρωσή τους και καλεί να γίνει σεβαστή η βούληση του λαού, όπως εκφράστηκε στις πρόσφατες εκλογές.

«Εκφράζουμε τη βαθιά μας ανησυχία για τις εξελίξεις στη Μιανμάρ, μετά τα νέα σχετικά με τη σύλληψη και την κράτηση της βραβευμένης με Νόμπελ Αούνγκ Σαν Σου Τσι (Aung San Suu Kyi), καθώς και άλλων πολιτικών προσώπων», αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών σε ανάρτησή του στο twitter και προσθέτει:

«Ζητούμε την άμεση απελευθέρωσή τους, καθώς και τον σεβασμό στη δημοκρατική βούληση του λαού, όπως εκφράστηκε στις εκλογές της 8ης Νοεμβρίου 2020».

Διεθνείς αντιδράσεις

Έντονα καταδίκασαν το πραξικόπημα η μία μετά την άλλη οι χώρες με ανακοινώσεις τους.

Σε δήλωσή του, ο Λευκός Οίκος σημείωσε ότι οι ΗΠΑ «αντιτίθενται σε οποιαδήποτε απόπειρα αλλαγής του αποτελέσματος των πρόσφατων εκλογών ή παρεμποδίζουν τη δημοκρατική μετάβαση της Μιανμάρ, και θα αναλάβουν δράση εναντίον των υπευθύνων εάν αυτά τα βήματα δεν αντιστραφούν».

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ καταδίκασε «έντονα» με ανάρτησή του στο Twitter το πραξικόπημα στην Μιανμάρ.

«Καταδικάζω έντονα το πραξικόπημα στη Μιανμάρ και καλώ τους στρατιωτικούς να απελευθερώσουν όλους όσοι συνελήφθησαν παρανόμως σε επιδρομές σε όλη τη χώρα.

»Το αποτέλεσμα των εκλογών πρέπει να γίνει σεβαστό και η δημοκρατική διαδικασία να αποκατασταθεί», τόνισε ο Μισέλ.

«Ο λαός της Μιανμάρ θέλει δημοκρατία. Η ΕΕ στέκεται στο πλευρό του», υπογράμμισε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ επίσης στο Twitter.

Από την πλευρά του ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δήλωσε ότι καταδικάζει το πραξικόπημα στη Μιανμάρ και πρόσθεσε ότι πρέπει να αφεθούν ελεύθεροι η Αούνγκ Σαν Σου Κι και άλλοι πολιτικοί ηγέτες που συνελήφθησαν.

«Καταδικάζω το πραξικόπημα και την παράνομη σύλληψη πολιτών, περιλαμβανομένης της Αούνγκ Σαν Σου Κι, στη Μιανμάρ», έγραψε ο Τζόνσον στο Twitter.

«Η ψήφος του λαού πρέπει να γίνει σεβαστή και οι πολιτικοί ηγέτες να αφεθούν ελεύθεροι», πρόσθεσε.

«Οι δημοκρατικές επιθυμίες του λαού της Μιανμάρ πρέπει να γίνουν σεβαστές και να συγκληθεί εκ νέου ειρηνικά η Εθνοσυνέλευση» επεσήμανε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ.

Στο ίδιο μήκος κύματος και η κυβέρνηση της Ιαπωνίας η οποία κάλεσε τους στρατιωτικούς στη Μιανμάρ να αφήσουν ελεύθερη τη Σου Κι και να αποκαταστήσουν τη δημοκρατία στη χώρα.

«Ζητάμε την απελευθέρωση των συλληφθέντων, περιλαμβανομένης της συμβούλου του κράτους Αούνγκ Σαν Σου Κι η οποία συνελήφθη σήμερα», ανακοίνωσε το ιαπωνικό υπουργείο Εξωτερικών.

Στην ανακοίνωσή του το υπουργείο κάλεσε «τον εθνικό στρατό να αποκαταστήσει άμεσα το δημοκρατικό, πολιτικό σύστημα» στη Μιανμάρ.

Στο πλευρό της δημοκρατίας και η Ινδονησία με την διπλωματία της χώρας να απευθύνει έκκληση προς όλα τα μέρη στη Μιανμάρ να εμείνουν στην τήρηση των δημοκρατικών αρχών και του Συντάγματος.

«Η Ινδονησία υπογραμμίζει επίσης ότι όλες οι διαφωνίες για τα εκλογικά αποτελέσματα πρέπει να επιλύονται στο πλαίσιο των υπαρχόντων νομικών μηχανισμών», αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΥΠΕΞ της Ινδονησίας.

Ακόμη, το υπουργείο Εξωτερικών απηύθυνε έκκληση να επιδειχθεί αυτοσυγκράτηση και να τηρηθούν οι αρχές του καταστατικού χάρτη του Συνδέσμου των Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN).

Την ανησυχία του για το στρατιωτικό πραξικόπημα που βρίσκεται σε εξέλιξη στη Μιανμάρ εξέφρασε και το υπουργείο Εξωτερικών της Σιγκαπούρης παροτρύνοντας όλα τα μέρη να δείξουν αυτοσυγκράτηση και να εργαστούν προκειμένου να υπάρξει ειρηνική επίλυση της κρίσης.

«Η Σιγκαπούρη εκφράζει μεγάλη ανησυχία για τη νέα κρίση στη Μιανμάρ.

»Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και ελπίζουμε πως όλα τα μέρη θα ασκήσουν αυτοσυγκράτηση, θα συνεχίσουν τον διάλογο και θα εργαστούν για να υπάρξει θετική και ειρηνική έκβαση», αναφέρει δελτίο Τύπου του ΥΠΕΞ της χώρας.

Η επικεφαλής της διπλωματίας της Αυστραλίας ζήτησε από την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων της Μιανμάρ να αφήσει ελεύθερη τη de facto επικεφαλής της κυβέρνησης και άλλους πολιτικούς ηγέτες που τέθηκαν υπό κράτηση, κατηγορώντας τους στρατηγούς πως «επιδιώκουν για άλλη μια φορά να αρπάξουν τον έλεγχο», να επιβάλλουν τον δικό τους νόμο.

Η Αυστραλία είναι «βαθιά ανήσυχη» για τις εξελίξεις στη Μιανμάρ, καλεί «τον στρατό να σεβαστεί το κράτος δικαίου», να επιτρέψει οι πολιτικές διαφορές «να επιλυθούν μέσω των νόμιμων μηχανισμών» και «να απελευθερώσει αμέσως όλους τους πολιτικούς ηγέτες και τους άλλους πολίτες που συνελήφθησαν παρανόμως», υπογράμμισε η υπουργός Εξωτερικών Μαρίζ Πέιν σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησε.