CNBC: «Ο Ερντογάν πρέπει να είναι πολύ, πολύ ανήσυχος» μετά τον Τραμπ

Οι εντάσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας έχουν σημειώσει κατακόρυφη αύξηση για μεγάλο διάστημα, μετέδωσε η δημοσιογράφος Natasha Turak στο οικονομικό τηλεοπτικό δίκτυο CNBC, η οποία προβλέπει ότι θα μπορούσε να υπάρξει έκρηξη μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας.

Ο τίτλος του κειμένου που δημοσιεύεται και στην ιστοσελίδα του καναλιού είναι χαρακτηριστικός:

«Ο Ερντογάν πρέπει να είναι πολύ, πολύ ανήσυχος: Τι σημαίνει η προεδρία του Μπάιντεν για την Τουρκία».

Σημειώνει σχετικά:

Υπό τον απερχόμενο Πρόεδρο των ΗΠΑ, πολλά από τα πιθανά σημεία ανάφλεξης μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ εξομαλύνονταν χάρη στη φιλική σχέση μεταξύ του κ. Ντόναλντ Τραμπ και του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν.

Κοιτάζοντας μπροστά, προς τη νέα κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν, υπάρχει πιθανότητα ορισμένες από αυτές τις εντάσεις να εκραγούν -αλλά υπάρχει επίσης και πιθανότητα συμφιλίωσης.

Ό,τι κι αν συμβεί, τα επόμενα τέσσερα χρόνια για την Τουρκία και τη σχέση της με την Ουάσιγκτον, είναι πιθανό να φαίνονται πολύ διαφορετικά από τα τελευταία τέσσερα.

«Το μόνο πράγμα που διατηρούσε τις σχέσεις τα τελευταία χρόνια ήταν η προσωπική σχέση του κ. Τραμπ με τον Ερντογάν», δήλωσε στο CNBC ο Μάικλ Ρούμπιν, πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου και ακαδημαϊκός στο American Enterprise Institute.

«Με την αποχώρηση του Τραμπ, ο Ερντογάν θα πρέπει να είναι πολύ, πολύ ανήσυχος».

Αυτό συμβαίνει επειδή δεν υπάρχει έλλειψη σημείων σύγκρουσης μεταξύ της Άγκυρας και της Ουάσιγκτον.

Σημεία που αποκαλύπτουν αντιφατικές στάσεις απέναντι στη γεωπολιτική, τις συμμαχίες και τη διακυβέρνηση.

Μεταξύ αυτών των θεμάτων που δημιουργούν συγκρούσεις είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία, για τα οποία οι Δημοκρατικοί έχουν δηλώσει τη θέση τους, είναι η αγορά από τους Τούρκους του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400 που εξόργισε τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ και πυροδότησε κυρώσεις από τις ΗΠΑ και η στρατιωτική της δράση εναντίον των Κούρδων συμμάχων της Αμερικής στη βόρεια Συρία.

Επίσης η υποστήριξη των ισλαμικών εξτρεμιστικών ομάδων, για τις οποίες η Άγκυρα υποστηρίζει ότι δεν είναι τρομοκρατικές και είναι απαραίτητες για την προστασία των συμφερόντων της στην περιοχή.

Υπάρχουν επίσης οι επιθετικές κινήσεις του Ερντογάν εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου αναφορικά με τους πόρους φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ακόμα: Ο φερόμενος ρόλος της Τουρκίας να βοηθήσει το Ιράν να γλιτώσει τις κυρώσεις των ΗΠΑ και η αεροπορική βάση Ιντσιρλίκ, όπου η Τουρκία φιλοξενεί μεγάλο αριθμό αμερικανικών στρατευμάτων, αεροσκαφών και περίπου 50 από τις πυρηνικές κεφαλές της – και τις οποίες ο Ερντογάν έχει απειλήσει να «πάρει» εάν χτυπηθεί με κυρώσεις των ΗΠΑ.

Αυτό είναι πολλά (προβλήματα). Τι είπε ο Μπάιντεν για ορισμένα από αυτά τα θέματα;

Ο Μπάιντεν και ο Ερντογάν…

Με βάση τις προηγούμενες δηλώσεις του (κ. Μπάιντεν), φαίνεται ότι θα υπάρξει μια πιο σκληρή γραμμή από την Ουάσιγκτον.

Σε μια συνέντευξη του τον περασμένο Ιανουάριο, ο κ. Μπάιντεν χαρακτήρισε τον Ερντογάν «αυτοκράτορα», επέκρινε τις ενέργειές του εναντίον των Κούρδων και είπε ότι ο Τούρκος ηγέτης «πρέπει να πληρώσει τίμημα».

Πρότεινε επίσης ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να υποστηρίξουν τους Τούρκους ηγέτες της αντιπολίτευσης «για να είναι σε θέση να αναλάβουν και να νικήσουν τον Ερντογάν.

»Όχι με πραξικόπημα, αλλά με την εκλογική διαδικασία».

Ο Μπάιντεν έχει δεσμευτεί να αναγνωρίσει τη Γενοκτονία των Αρμενίων, ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο ζήτημα για την Τουρκία και ένα ζήτημα που οι πρόεδροι των ΗΠΑ απέφυγαν να αναγνωρίσουν για έναν αιώνα.

Εν μέσω της αναταραχής του Α Παγκοσμίου Πολέμου, περίπου 1,5 εκατομμύριο Αρμένιοι άμαχοι εκδιώχθηκαν ή σκοτώθηκαν από την τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Καμία κυβέρνηση της Τουρκίας δεν την έχει αναγνωρίσει ποτέ ως γενοκτονία.

Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανικοί νομοθέτες έχουν υποστηρίξει κυρώσεις και για τις στρατιωτικές επιθέσεις της Τουρκίας εναντίον των Κούρδων, τους οποίες η Άγκυρα θεωρεί τρομοκράτες, και για την αγορά και δοκιμή του ρωσικού πυραυλικού αμυντικού συστήματος S-400.

Από την πλευρά της, η Τουρκία έχει απειλήσει αντίποινα για τυχόν κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένης της παρεμπόδισης των Αμερικανών για τη χρήση της εξαιρετικά στρατηγικής αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ.

Ο Ερντογάν στο παρελθόν κατηγόρησε τον Μπάιντεν ως «παρεμβατικό».

Ωστόσο, ο εκπρόσωπος του Ερντογάν Ιμπραήμ Καλίν την Τετάρτη είπε ότι η Τουρκία πιστεύει ότι μπορεί να έχει μια «καλή και θετική ατζέντα» με την κυβέρνηση του κ. Μπάιντεν, και χαρακτήρισε οποιαδήποτε τιμωρία για την αγορά των ρωσικών S-400 «αντιπαραγωγική».

Η φιλοτουρκική γραμμή από Ντεμαραΐς και Τίμοθι Ας

Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρώπη έχουν «απογοητευτεί ολοένα και περισσότερο» με τις έντονες ξένες παρεμβάσεις του Ερντογάν και την «ακανόνιστη» συμπεριφορά του απέναντι στους συμμάχους και τους αντιπάλους του, δήλωσε η Agathe Demarais, διευθύντρια της ομάδας παγκόσμιων προβλέψεων στο Economist Intelligence Unit.

«Αυτό είναι ένα επικίνδυνο μονοπάτι», είπε.

«Η επερχόμενη κυβέρνηση Μπάιντεν είναι πιθανό να πάρει πολύ πιο σκληρή στάση απέναντι στην Τουρκία από ό, τι έκανε ο Ντόναλντ Τραμπ».

Αλλά αυτό έρχεται με ρίσκο για τις ΗΠΑ – διότι η τιμωρία ενός συμμάχου όπως η Τουρκία την ωθεί στα χέρια της Ρωσίας.

«Οι ΗΠΑ θα πυροβολήσουν τα πόδια τους … εάν επιβληθούν αυστηρές κυρώσεις από τις ΗΠΑ, η Τουρκία θα διπλασιάσει τις προσπάθειές της να εμβαθύνει τις σχέσεις της με τη Ρωσία και το Ιράν», δήλωσε η Demarais (σ.σ. δηλαδή αυτό δεν κάνει ήδη η Τουρκία;).

Με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ και στρατηγική πρόσβαση σε αμερικανικές επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή, η Τουρκία είναι εταίρος, για τον οποίο πολλοί πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να χάσουν σε ένα αντίπαλο (σ.σ.: εννοεί τη Ρωσία).

Δεν βλέπουν όλοι ένα τρομακτικό μέλλον για τις σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Άγκυρα.

Η Τουρκία είναι «στρατηγική» χώρα για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, τόνισε ο Timothy Ash, ανώτερος στρατηγικός αναλυτής αναδυόμενων αγορών της Bluebay Asset Management.

Εξαιτίας αυτού, αναμένει ότι «ο Μπάιντεν θα εργαστεί υπερωρίες για να προσπαθήσει να βελτιώσει τις σχέσεις με την Τουρκία και να φέρει τη χώρα πίσω στη Δύση».

«Νομίζω ότι είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι δύο μεγαλύτεροι κίνδυνοι για τις ΗΠΑ είναι η Κίνα και η Ρωσία», δήλωσε ο Ash.

«Κερδίζοντας την Τουρκία από τη Ρωσία θα ήταν τεράστια νίκη για τον Μπάιντεν και νομίζω ότι θα επικεντρωθεί σε αυτό».

Και επί Τραμπ δεν ήταν όλα ρόδινα

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η σχέση κατά τη διάρκεια της θητείας του Τραμπ δεν ήταν πάντα ρόδινη.

Τον Αύγουστο του 2018, ο Τραμπ απείλησε κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας λόγω της κράτησής από τον Ερντογάν ενός Αμερικανού πάστορα – μια απειλή που έστειλε την τουρκική λίρα στο χαμηλότερο τότε επίπεδο έναντι του δολαρίου και ενέτεινε την εντεινόμενη οικονομική της κρίση.

Τώρα, με το νόμισμά της Τουρκίας σε χαμηλά επίπεδα, τον υψηλό πληθωρισμό και την ανεργία να επιδεινώνεται από την πανδημία του κορωνοϊού, τυχόν συγκρούσεις με τις ΗΠΑ με κίνδυνο να επιβληθούν σκληρότερες κυρώσεις είναι ακόμη πιο επικίνδυνες για την τουρκική οικονομία.

Οι επενδυτές και οι περιφερειακοί αναλυτές θα παρακολουθούν στενά τη δυναμική μεταξύ του Μπάιντεν και του Ερντογάν τους επόμενους μήνες.

Σύμφωνα με τα λόγια του Τούρκου ακαδημαϊκού Αχμέτ Αλιόγλου: «Η Τουρκία πρέπει να ετοιμαστεί για μια δύσκολη τετραετία».