Πρώην υφ. Άμυνας Ισραήλ: Γιατί οι συζητήσεις Ισραήλ-Λιβάνου «καίνε» τον Ερντογάν

Το Ισραήλ και ο Λίβανος βρίσκονται ακόμη επισήμως σε πόλεμο. Όχι ότι ο ίδιος ο Λίβανος αποτελεί μεγάλη απειλή για το Ισραήλ.

Στην ουσία ήταν η κυριαρχία της Οργάνωσης Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης (PLO) στον Λίβανο, τη δεκαετία του 1970, που οδήγησε σε συνεχείς βομβαρδισμούς λιβανέζικων στόχων από το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένου του αεροδρομίου της Βηρυτού, και σε πλήρη πόλεμο το 1982, γράφει σε άρθρο του ο Ντοβ Ζακέιμ, πρώην υφυπουργός Άμυνας του Ισραήλ, ανώτερος σύμβουλος στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) και αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Έρευνας Εξωτερικής Πολιτικής (FPRI).

Ομοίως, ο υπερβολικός ρόλος της Χεζμπολάχ στην πολιτική του Λιβάνου, η κυριαρχία της στο νότιο Λίβανο και η παρενόχληση των ισραηλινών δυνάμεων τις τελευταίες τρεις δεκαετίες οδήγησαν σε ισραηλινές επιθέσεις το 1993 και το 1996· αποχώρηση του Ισραήλ από το Νότιο Λίβανο το 2000· και ολοκληρωτικό πόλεμο το 2006.

Με όλο και μεγαλύτερης εμβέλειας πυραύλους και ρουκέτες, η Χεζμπολάχ είναι πολύ μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια του Ισραήλ από την PLO.

Συζητούν για τα θαλάσσια σύνορα

Επομένως, όπως υποστηρίζει ο Ζακέιμ, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι όταν, για πρώτη φορά μέσα σε 30 χρόνια, Λιβανέζοι και Ισραηλινοί αξιωματούχοι κάθισαν στις 14 Οκτωβρίου για να διαπραγματευτούν μεταξύ τους, η συνάντησή τους χαρακτηρίστηκε ιστορική.

Στην πραγματικότητα, ο Λίβανος κατέστησε σαφές ότι παραμένει σε πόλεμο με το Ισραήλ.

Δεν μπορεί να κάνει τίποτα λιγότερο, την ώρα που η Χεζμπολάχ διατηρεί τη στενή της δέσμευση στο πολιτικό και οικονομικό σύστημα της χώρας.

Πράγματι, με τρόπο που παραπέμπει στη διαμεσολάβηση του Χένρι Κίσινγκερ μετά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ του 1973, οι διαπραγματευτές δεν απευθύνθηκαν ο ένας στον άλλο άμεσα.

Οι Αμερικανοί μεσολαβούν στη διαδικασία, αν και Ισραηλινοί και Λιβανέζοι κάθονταν στην ίδια μεγάλη σκηνή, που βρίσκεται σε μια πόλη ακριβώς βόρεια των συνόρων Ισραήλ-Λιβάνου.

Η διαπραγμάτευση, στην πραγματικότητα, είναι για κάτι που δεν παραπέμπει επ’ ουδενί σε ειρήνη, ούτε καν σε ομαλοποίηση σχέσεων κατά τις «Συμφωνίες του Αβραάμ» με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και το Μπαχρέιν.

Αντίθετα, πρόκειται για την επίλυση των επί μακρόν διαφιλονικούμενων θαλάσσιων συνόρων, τα οποία θα επέτρεπαν στον Λίβανο να τρυπήσει για φυσικό αέριο και να επεκτείνει την ήδη σημαντική ικανότητα εξερεύνησης και παραγωγής αερίου του Ισραήλ.

Συμφωνίες για φυσικό αέριο

Ο Λίβανος είναι σαφές ότι επωφελείται περισσότερο από οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία, απλώς και μόνο επειδή, όπως ορθώς επεσήμανε ο Γιουβάλ Στάινιτς, υπουργός ενέργειας του Ισραήλ:

«Το ζήτημα είναι σημαντικό για εμάς.

»Είναι ακόμη πιο σημαντικό για την άλλη πλευρά.

»Έχουμε ήδη αποθέματα φυσικού αερίου που καλύπτουν τις τοπικές μας ανάγκες».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Χεζμπολάχ δεν προσπάθησε να εμποδίσει τις διαπραγματεύσεις.

Ένα κοίτασμα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο θα παρείχε κάποια ανακούφιση στην οικονομία του Λιβάνου, η οποία βρίσκεται σε δεινή θέση.

Είναι πιθανό, εάν ο Λίβανος να συνάψει συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα με το Ισραήλ, θα μπορούσε τότε να επιτευχθεί διαπραγμάτευση συνοριακής συμφωνίας που θα επιλύσει τη συνεχιζόμενη διαμάχη και στρατιωτική αντιπαράθεση για τη μικρή περιοχή που είναι γνωστή ως Φάρμες Σεμπάα (Shebaa Farms), την οποία το Ισραήλ και ο ΟΗΕ υποστηρίζουν ότι ανήκει στη Συρία, αλλά ο Λίβανος ισχυρίζεται ότι είναι δικό του έδαφος.

Προς το παρόν, ωστόσο, υπάρχει μόνο η προοπτική μιας συμφωνίας, αλλά θα ωφελήσει και τις δύο χώρες.

Παρόμοια συνέπεια, ωστόσο, θα αποτελούσε οπισθοδρόμηση για την Τουρκία σε μια περιοχή στην οποία επιδιώκει να κυριαρχήσει.

Η Άγκυρα αντιτάχθηκε σκληρά στις «Συμφωνίες του Αβραάμ» και είναι μανιώδης επικριτής του Ισραήλ.

Η Τουρκία χάνει επιρροή

Η Τουρκία επιδιώκει να επεκτείνει την επιρροή της στο Λίβανο.

Συνεχίζει να διατηρεί στρατεύματα στο Ιράκ και τη Συρία.

Έχει συνεχείς εντάσεις με την Αίγυπτο, την Ιταλία και τη Γαλλία σχετικά με την παρέμβασή της στη Λιβύη και τη θαλάσσια συμφωνία της με τη χώρα αυτή.

Παραμένει η μόνη χώρα που αναγνωρίζει το ψευδοκράτος στη βόρεια Κύπρο, το οποίο δημιουργήθηκε μετά την εισβολή της Τουρκίας στο νησί το 1974.

Συνεχίζει να προκαλεί εντάσεις αμφισβητώντας τα δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου για υποθαλάσσιες γεωτρήσεις.

Η Άγκυρα έχει γίνει ο νταής της περιοχής.

Θα χρειαστεί λίγος χρόνος έως ότου το Ισραήλ και ο Λίβανος καταλήξουν σε συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορά τους.

Θα χρειαστεί ακόμη περισσότερος χρόνος για να προχωρήσουν σε μια ρύθμιση που κανονικοποιεί τα χερσαία σύνορά τους.

Παρ’ όλα αυτά, οποιαδήποτε συμφωνία, όσο μικρή κι αν είναι, μεταξύ του Ισραήλ, το οποίο ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σαφώς περιφρονεί, και ο Λίβανος, στου οποίου την πολιτική προσπαθεί να διεισδύσει, λειτουργεί ενάντια στο ολοένα και πιο ηγεμονικό όραμά του για την ουσιαστική αποκατάσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Και αυτό, από μόνο του, είναι καλό σε μια ολοένα και πιο ασταθή Ανατολική Μεσόγειο.