Επιδημιολόγος του Yale: «Οι κυβερνήσεις πρέπει να διασφαλίσουν ότι δεν θα καταστραφούν οι ζωές των ανθρώπων»

Ο καθηγητής Ρόμπερτ Χάιμερ, προβλέπει μιλώντας στο «Έθνος» πόσο θα κρατήσει η «κοινωνική απόσταση» και αναλύει πώς πιάστηκε ο πλανήτης στον ύπνο.

Για τη νέα πραγματικότητα που έφερε ξαφνικά, ένα πρωί, στη ζωή μας, ο νέος κορονοϊός μιλά στο ethnos.gr ο Ρόμπερτ Χάιμερ, καθηγητής Επιδημιολογίας της Σχολή Υγείας του Πανεπιστημίου του Γέηλ (Yale School of Public Health).

Στη συνέντευξη που παραχώρησε καυτηρίασε την καθυστέρηση των ΗΠΑ να λάβουν μέτρα – έχουν φτάσει τα 24.000 κρούσματα και πάνω από 300 θανάτους – έκανε λόγο για διστακτικότητα στη λήψη δραστικών μέτρων στην Ευρώπη, ενώ αναφέρθηκε και στο χρονικό διάστημα που θα χρειαστεί για να βγούμε από την κοινωνική απόσταση.

Σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη αντιμετωπίζουν τον κορονοϊό, τόνισε ότι «έχουμε μπροστά μας παγκοσμίως μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

»Υπάρχουν μόνο δύο ή τρία σημεία σε όλο τον κόσμο όπου κατάφεραν να κρατήσουν χαμηλά τα νούμερα και να μην επεκταθούν τα κρούσματα.

»Χρησιμοποιώντας διαφορετικούς τρόπους κάποιες από αυτές τις μεθόδους ήταν επιτυχημένες, όπως η Κίνα η οποία το κατάφερε με έναν απολυταρχικό τρόπο, κάποιες από αυτές όπως η Σιγκαπούρη και η Νότια Κορέα που το κατάφεραν καθώς οι πολίτες ακολούθησαν κατά γράμμα τις κυβερνητικές επιταγές.

»Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ο κόσμος να ακολουθήσει συγκεκριμένες οδηγίες, οι οποίες θα προστατεύσουν τους πολίτες από το να μεταδώσουν τον ιό ο ένας τον άλλον.

»Είναι αυτό που ονομάζουμε “κοινωνική απόσταση”, η οποία στην ουσία είναι φυσική απόσταση».

Ο κ. Χάιμερ υποστηρίζει ότι «όλοι ήταν λίγο ή πολύ ανέτοιμοι για να τον αντιμετωπίσουν.

»Η Ευρώπη μπορεί τελικά να μην χτυπηθεί τόσο άσχημα από τον κορονοϊό, όσο οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

»Έχουμε ήδη καθυστερήσει πολύ να λάβουμε μέτρα.

»Δεν καταλάβαμε πόσο άσχημα μπορούσαν να γίνουν τα πράγματα, τώρα είναι ήδη τρομακτικά.

»Στις ΗΠΑ, είχαμε τα πρώτα κρούσματα περίπου ένα μήνα πριν και μόλις τώρα ξεκινάμε να κάνουμε τεστ για τον κορονοϊό.

»Στην ουσία μόλις τώρα αρχίζουμε, προσπαθούμε να χαρτογραφήσουμε ποια μπορεί να είναι η διάδοση του στην αμερικανική κοινωνία.

»Για παράδειγμα η γρίπη μπορεί να αρχίσει να μεταδίδεται περίπου μία ημέρα, 36 ώρες προτού αρχίσουν να εμφανίζονται τα συμπτώματα.

»Αυτός ο ιός έχει διπλάσια χρονική περίοδο, χωρίς όπως είπα και πριν να υπάρχουν συμπτώματα, να μη γίνεται αντιληπτή υποχρέωση να μπει κάποιος σε καραντίνα.

»Όπως παρατηρήθηκε στα πρώιμα στάδια της πανδημίας, ο κάθε ασθενής μετέδωσε τον ιό σε 2-3 άτομα.

»Υπήρξαν και αρκετές περιπτώσεις όπου ασθενείς μετέδιδαν τον ιό χωρίς να έχουν καθόλου συμπτώματα.

»θεωρώ ότι δεν μπορέσαμε να προβλέψουμε το εύρος της διάδοσης του.

»Ακόμα και τώρα που έχουμε αναλύσει τα επιδημιολογικά μοντέλα για ένα τέτοιου τύπου ιό, με τόσο υψηλή ικανότητα μετάδοσης, τόσο επικίνδυνο -όχι όμως όσο άλλοι κορονοϊοί- και είναι δεδομένη η πρόβλεψη της διάδοσης του, νομίζω ότι κάποιοι άνθρωποι δεν ήθελα πραγματικά να δράσουν αποφασιστικά και με ταχύτητα τη στιγμή που έπρεπε.

»Ακόμη και τώρα κυβερνήσει ήταν πολύ διστακτικές να θέσουν σε εφαρμογή τα απαραίτητα μέτρα, μέχρι να φτάσουν το σημείο να υπάρξει κατάσταση συναγερμού».

Σχετικά με το πότε προβλέπει ότι θα βγούμε από την καραντίνα, ο καθηγητής τονίζει ότι «σε ένα βαθμό εξαρτάται από το πόσο επιτυχημένη θα είναι τώρα η προσπάθειά μας.

»Εάν αποδειχθούν μη αποτελεσματικά, τότε ο ιός θα διαδοθεί σε δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, σε μικρό χρονικό διάστημα, δηλαδή τους επόμενους 3-4 μήνες.

»Εάν τα κράτη μπορέσουν να ελέγξουν με επιτυχία τη διάδοση του ιού, αυτό που θα δούμε είναι χαμηλότερο αριθμό ανθρώπων να μολύνονται αρχικά.

»Μπορεί όμως να ακολουθήσουν διαδοχικοί κύκλοι μολύνσεων με μικρότερους αριθμούς, εν τούτοις θα είναι ένας ικανός αριθμός ανθρώπων ώστε να διατηρήσει τον κύκλο της επιδημίας.

»Ακόμη και σε χώρες όπως η Κίνα και η Νότια Κορέα, οι οποίες κατάφεραν να αναστρέψουν την καμπύλη της διάδοσης του ιού – στην Κίνα για παράδειγμα δεν υπάρχουν καθόλου νέες μολύνσεις τελευταίες 4 ημέρες- δεν σημαίνει πως ο ιός εξαφανίστηκε από τον πληθυσμό.

»Υπάρχει ανοιχτό ακόμη το ενδεχόμενο της εμφάνισης νέου κύματος μολύνσεων.

»Νομίζω ότι είναι πολύ νωρίς για να προβλέψουμε το χρονικό διάστημα.

»Με αυτά που ξέρουμε μπορούμε να καταγράψουμε πως ήταν η κατάσταση πριν από μία εβδομάδα ή πριν από 2 εβδομάδες, για ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

»Άρα λοιπόν δεν έχουμε σαφή εικόνα για το ποια είναι η κατάσταση σήμερα εκτός από προγνωστικά μοντέλα τα οποία μας λένε ποιες είναι οι πιθανότητες.

»Υπάρχει ένα εύρος εκτεταμένο πιθανοτήτων από 5 με 6 μήνες έως 18 μήνες».

Σύμφωνα με τον Χάιμερ, το μεγαλύτερο πρόβλημα στην αντιμετώπιση του νέου κορονοϊού είναι ότι οι χώρες «ποτέ δεν είχαν προετοιμαστεί κατάλληλα για κάτι τέτοιο.

»Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής υποτίθεται ότι το περασμένο έτος θα έτρεχαν ένα σενάριο, μία άσκηση ετοιμότητας για το ξέσπασμα ενός ιού.

»Ολες οι δυνάμεις της κυβέρνησης και της Δημόσιας Υγείας θα συμμετείχαν στην εξομοίωση μιας τέτοιας κατάστασης ώστε να ξέρουν τι να κάνουν αν παρουσιαζόταν μία αντίστοιχη.

»Η άσκηση ακυρώθηκε. Ο πρόεδρος διέλυσε τα συμβούλια ετοιμότητας σε μία πανδημία.

»Όταν έχεις κυβερνήσεις που ενδιαφέρονται περισσότερο για τις δημόσιες σχέσεις και όχι για τη δημόσια υγεία την έχουμε πατήσει.

»Πρέπει να βασιζόμαστε στις κυβερνήσεις που σε κάποιο χρονικό σημείο να έχουν την ικανότητα να λαμβάνουν μη δημοφιλείς αποφάσεις όπως το να κλείνουν τα μπαρ και τα εστιατόρια ή σχολεία και επιχειρήσεις.

»Σε κανέναν δεν αρέσουν, αλλά πρέπει να ζήσουμε με αυτά τα μέτρα και οι κυβερνήσεις σε κάποιο σημείο πρέπει να διασφαλίσουν ότι δεν θα καταστραφούν οι ζωές των ανθρώπων.

»Αυτό σημαίνει να ληφθούν αποφάσεις για τις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίστηκε διστακτική στο παρελθόν.

»Όπως γνωρίζετε στην Ελλάδα επιβλήθηκαν δημοσιονομικά μέτρα χωρίς να δοθούν χρήματα για να αντιστραφούν οι επιπτώσεις από την οικονομική κρίση.

»Κάτι αντίστοιχο αναμένεται να δούμε το προσεχές χρονικό διάστημα.

»Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ θα πρέπει να επενδύσουν μεγάλα κονδύλια ώστε να διατηρήσουν τον κόσμο αρκετά πρόθυμο να ακολουθεί τους κανόνες και τις οδηγίες που προβλέπονται για τη δημόσια υγεία, να διατηρήσουν την απόσταση μεταξύ τους όλα όσα χρειάζονται για τον έλεγχο της επιδημίας».

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της CureVac, της εταιρείας που φαίνεται ότι προηγείται στην κούρσα για το εμβόλιο, θα μπορούσε να είναι έτοιμο ακόμη και το φθινόπωρο και αν αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό να ετοιμαστεί για μαζική παραγωγή το 2021.

Όπως υποστηρίζει ο καθηγητής, «αυτή τη στιγμή τουλάχιστον ένα εμβόλιο που είναι σε κλινική δοκιμή βασίζεται σε μία νέα τεχνολογία.

»Εάν το εμβόλιο αποδειχθεί αποτελεσματικό μπορεί να παραχθεί μαζικά σχετικά σύντομα αλλά αλλά δεν νομίζω ότι μπορούμε να εμβολιάσουμε μαζικά τον πληθυσμό.

»Εάν δεν είμαστε αρκετά σίγουροι πόσο ασφαλές και αποτελεσματικό είναι αυτό.

»Απαιτείται τουλάχιστον ένας χρόνος, οπότε πιθανώς να έχουμε έτοιμο εμβόλιο για τον επόμενο χειμώνα.

»Αν αυτά τα εμβόλια που δοκιμάζονται τώρα αποδειχθούν αποτελεσματικά.

»Αν αποτύχουν, όπως γίνεται σε αρκετές περιπτώσεις, το χρονικό διάστημα θα είναι μεγαλύτερο».

Για την κούρσα των φαρμάκων που είναι σε εξέλιξη, ο κ. Χάιμερ απαντά ότι «κάποια φάρμακα που δοκιμάζονται, τα πρώτα εξ αυτών, μοιάζουν να είναι αναποτελεσματικά.

»Εντούτοις, αυτό που κατάφερε να κάνει η φαρμακευτική φαρμακευτική βιομηχανία είναι να αναπτύξει τις μεθόδους εκείνες θα αναγνωρίσουν σύντομα πιθανές χημικές ενώσεις αποτελεσματικές ενάντια στον ιό.

»Αν και αρκετές από αυτές είναι πολύ καλά σχεδιασμένες και πάλι θα χρειαστούν αρκετοί μήνες μέχρι να βρεθεί το κατάλληλο σκεύασμα και το οποίο θα είναι και ικανοποιητικά αποτελεσματικό.

»Στη συνέχεια θα πρέπει να το τροποποιήσεις για να γίνει ακόμη πιο αποτελεσματικό, χωρίς να το έχεις κάνει πιο τοξικό.

»Υπάρχει λοιπόν μία ισορροπία στο σχεδιασμό ενός φαρμάκου που δουλεύει σωστά και στο να διασφαλίσεις ότι δεν θα έχει είναι επιβλαβές στους ανθρώπους.

»Αυτό μπορεί να διαρκέσει 8 με 9 μήνες πριν έχουμε ένα πραγματικά αποτελεσματικό φάρμακο».