Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν οριοθέτησε με την πολιορκημένη στην Τρίπολη ισλαμική κυβέρνηση της Λιβύης τις ΑΟΖ των δύο χωρών. Η λιβυκή κυβέρνηση που εδρεύει στην Τρίπολη είναι η διεθνώς αναγνωρισμένη αλλά πρόκειται για μια τζιχαντιστική κυβέρνηση, που ελέγχει μόνο ένα μικρό τμήμα της Λιβύης και ολόγυρα πολιορκείται από τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό (LNA) του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ.
Η κυβέρνηση της Τρίπολης υποστηρίζεται από την Τουρκία και το Κατάρ και είναι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Η παράλληλη κυβέρνηση της Βεγγάζης, στην οποία πρόσκειται ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (LNA), υποστηρίζεται από την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Συμφωνία για τις ΑΟΖ
Τουρκία και η Λιβύη προχωρούν στην ενίσχυση της συνεργασίας τους την Ανατολική Μεσόγειο, μεταδίδουν διεθνή πρακτορεία.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκε με τον πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου της τζιχαντιστικής Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης Φαγιέζ Αλ Σαράτζ στην Κωνσταντινούπολη και οι δύο ηγέτες υπέγραψαν μνημόνιο συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών ανάμεσα στις δυο χώρες.
Η κίνηση έρχεται στον απόηχο της επιστολής της Άγκυρας στον ΟΗΕ, η οποία πυροδότησε την έντονη αντίδραση της Αθήνας, αλλά και των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Τουρκίας.
Με το μνημόνιο, που υπέγραψαν οι ηγέτες Λιβύης και Τουρκίας, οι δυο χώρες αναγνωρίζουν τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες τους στο θαλάσσιο χώρο.
Ακόμη μία συμφωνία αφορά συνεργασία στο μέτωπο της ασφάλειας, με πρόβλεψη για εκπαίδευση των δυνάμεων ασφαλείας της Λιβύης.
Εννοεί την εκπαίδευση των τζιχαντιστικών συμμοριών που στηρίζουν την ισλαμική κυβέρνηση του Σαράτζ.
Αν και δεν έχουν δοθεί στη δημοσιότητα οι λεπτομέρειες του μνημονίου για τις θαλάσσιες ζώνες, η εξέλιξη, όπως σχολιάζει και το Reuters, έρχεται να περιπλέξει ακόμη περισσότερο τη διαμάχη για τις γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Χάρτης της «Καθημερινής» που δείχνει την προσπάθεια της Τουρκίας να «συναντηθεί» η υποτιθέμενη ΑΟΖ της με την υποτιθέμενη ΑΟΖ της Λιβύης.
Ο Ερντογάν μπροστά στον χάρτη της «Γαλάζιας Πατρίδας» των ονείρων του.
Η «Γαλάζια Πατρίδα» του Ερντογάν.
Αντίδραση Δένδια
«Τελείως αδόκιμη» χαρακτήρισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας κάθε συζήτηση για καθορισμό τουρκικής αποκλειστικής ζώνης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης.
«Μια τέτοια προσπάθεια είναι παντελώς αγεωγράφητη, γιατί αντιβαίνει κάτι το οποίο ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει ότι ανάμεσα στις δυο χώρες υπάρχει ο μεγάλος όγκος της Κρήτης» ανέφερε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου μετά τη συνάντηση που είχε με τον Ολλανδό ομόλογό του Στεφ Μπλοκ.
Να θυμίσουμε ότι πριν από δύο εβδομάδες οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. αποφάσισαν την επιβολή οικονομικών κυρώσεων κατά της Τουρκίας για τις παράνομες ενέργειες στην ΑΟΖ της Κύπρου.
Τι ισχυρίστηκε η Τουρκία στον ΟΗΕ
Εν τω μεταξύ σε επιστολή του Τούρκου Μονίμου Αντιπροσώπου στον ΟΗΕ, Φεριντούν Σινιρλίογλου, για τις θαλάσσιες ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο η γειτονική χώρα προβάλλει τις πάγιες θέσεις της για το ζήτημα της οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, ισχυριζόμενη ότι διαθέτει θαλάσσια σύνορα στην Ανατολική Μεσόγειο με την Αίγυπτο, παραβλέποντας τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία δεν αναγνωρίζει.
Κάνει επίσης λόγο για νομικά και κυριαρχικά δικαιώματα στις θαλάσσιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου που βρίσκονται δυτικά του μεσημβρινού 32 ° 16’18 “E, ενώ απορρίπτει τον χάρτη με συντεταγμένες που κατέθεσε η Κυπριακή Κυβέρνηση στις 25 Απριλίου 2019 και τονίζει ότι η οριοθέτηση με το «δυτικό τμήμα της ελληνοκυπριακής Διοίκησης», όπως αποκαλεί την Κυπριακή Δημοκρατία, θα ήταν δυνατή μόνο μετά από μια συνολική πολιτική διευθέτηση του Κυπριακού.
Όπως τονίζει το ελληνικό ΥΠΕΞ, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, τα νησιά, ανεξαρτήτως μεγέθους, έχουν πλήρη δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες όπως και τα ηπειρωτικά εδάφη.
«Η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ μεταξύ κρατών με παρακείμενες ή έναντι ακτές (είτε ηπειρωτικές είτε νησιωτικές) θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, με βάση τις αρχές της ίσης απόστασης/μέσης γραμμής», προσθέτει.
Παράλληλα, χαρακτηρίζει τους τουρκικούς ισχυρισμούς και τις αναφορές σε συγκεκριμένες συντεταγμένες ως νομικά αβάσιμους, εσφαλμένους και αυθαίρετους, στο βαθμό που παραβιάζουν κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος στην περιοχή.
Η αντίδραση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Αλέξανδρος Γεννηματάς, σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με τα δημοσιεύματα για υπογραφή μνημονίου κατανόησης μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης αναφορικά με θαλάσσιες ζώνες (ΑΟΖ), απάντησε:
«Η υπογραφή μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης μνημονίου κατανόησης δεν μπορεί να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών.
»Μία τέτοια ενέργεια θα παραβίαζε κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και δεν θα παρήγε έννομα αποτελέσματα.
»Επιπλέον μία τέτοια ενέργεια δεν θα συμβάδιζε με την αρχή της καλής γειτονίας που θα πρέπει να διέπει τις σχέσεις μεταξύ γειτονικών χωρών».