Μία από την μεγαλύτερες -αν όχι η μεγαλύτερη- διαδηλώσεις στην ιστορία της Χιλής.
Στους δρόμους εδώ και 11 μέρες οι Χιλιανοί και όλα ξεκίνησαν από την αύξηση του εισιτηρίου του Μετρό.
Έκτοτε, εκατοντάδες χιλιάδες Χιλιανοί βγήκαν στους δρόμους, διαμαρτυρόμενοι για την αύξηση του κόστους διαβίωσης, τους χαμηλούς μισθούς και την ανισότητα.
Ο πρόεδρος της χώρας, Σεμπάστιαν Πινιέρα, έπειτα από έξι μέρες διαδηλώσεων απολογήθηκε για την «έλλειψη οράματος» της κυβέρνησής του, υποσχέθηκε οικονομικές μεταρρυθμίσεις και αντικατέστησε οκτώ υπουργούς.
Αυτό όμως δεν ικανοποίησε τους διαδηλωτές οι οποίοι συνέχισαν να διαμαρτύρονται.
Πρόκειται για τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην ιστορία της χώρας, με πάνω από 1 εκατ. πολίτες να κατεβαίνουν στους δρόμους απαιτώντας μεγαλύτερους μισθούς και συντάξεις, βελτίωση της εκπαίδευσης και του συστήματος υγείας.
Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, που ξεκίνησαν στις 18 Οκτωβρίου και συνεχίζονται μέχρι και σήμερα, έχουν πεθάνει τουλάχιστον 20 άνθρωποι.
At least 20 people are dead after 10 days of protests in Chile.
Here’s what you need to know pic.twitter.com/NFYGE2l5yH
— Bloomberg TicToc (@tictoc) 29 Οκτωβρίου 2019
Πώς ξεκίνησε
Φοιτητές και μαθητές βγήκαν στους δρόμους μετά την ανακοίνωση για αύξηση 4% στο εισιτήριο του Μετρό.
Η Αστυνομία συγκρούστηκε με τους μαθητές σε σταθμούς του Μετρό και σημειώθηκαν επεισόδια.
Οι νεαροί διαδηλωτές βρήκαν συμπαράσταση από πολλούς άλλους Χιλιανούς που εξαντλήθηκαν από την αύξηση του κόστους διαβίωσης, τους χαμηλούς μισθούς και ένα από τα χειρότερα ποσοστά ανισότητας στη Λατινική Αμερική.
Οι διαδηλωτές σε ολόκληρη τη χώρα συνέχισαν να αψηφούν τις απαγορεύσεις κυκλοφορίας της κυβέρνησης και να βγαίνουν στους δρόμους κάθε μέρα.
Σε ορισμένες περιοχές της Χιλής, οι διαδηλώσεις έγιναν γρήγορα βίαιες.
Εκεί οι διαδηλωτές συγκρούονταν με την αστυνομία ενώ σημειώθηκαν σε αρκετές περιπτώσεις εμπρησμοί και λεηλασίες.
Τι ζητούν οι διαδηλωτές
Ο πρόεδρος της Χιλής, Σεμπάστιαν Πινιέρα, πήρε πίσω την αύξηση του εισιτηρίου του Μετρό και ανακοίνωσε μεταρρυθμίσεις δύο ημέρες μετά την έναρξη των διαδηλώσεων αλλά αυτό δεν ικανοποίησε τους Χιλιανούς.
Η Παγκόσμια Τράπεζα περιγράφει την οικονομία της Χιλής ως «μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες της Λατινικής Αμερικής τις τελευταίες δεκαετίες», λόγω του ισχυρού μακροοικονομικού της πλαισίου.
Όμως αυτή η ευημερία αφορά μόνο λίγους, καθώς η Χιλή, μεταξύ των 35 πλουσιότερων χωρών του κόσμου, έχει το υψηλότερο ποσοστό ανισότητας στα εισοδήματα.
Το χάσμα στους μισθούς ανδρών και γυναικών είναι τεράστιο και τα επίπεδα απασχόλησης για γυναίκες, νέους και ομάδες με χαμηλή ειδίκευση εξαιρετικά χαμηλά, σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ του 2018.
Στο Σαντιάγο, την πρωτεύουσα της Χιλής, πολυτελή διαμερίσματα, ιδιωτικά σχολεία και νοσοκομεία βρίσκονται δίπλα σε υποβαθμισμένα δημόσια σχολεία και παραγκουπόλεις.
Οι διαδηλωτές είναι απογοητευμένοι και απαιτούν σημαντικές αλλαγές στο βιοτικό επίπεδο, την ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης και της εκπαίδευσης και τον τρόπο με τον οποίο κυβερνάται η χώρα, ενώ αρκετοί απαιτούν την παραίτηση του προέδρου.
Τουλάχιστον 20 νεκροί και εκατοντάδες συλλήψεις
Τουλάχιστον 20 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και 584 τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων ενώ η αστυνομία έχει συλλάβει 2.840 άτομα σε ολόκληρη τη χώρα – 305 από τους οποίους είναι παιδιά και έφηβοι.
Η επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Χιλής (INDH) επιβεβαίωσε ότι έχει συγκεντρώσει 67 νομικές υποθέσεις τόσο εναντίον αστυνομικών όσο και στρατιωτικών παραγόντων, που σχετίζονται με πέντε ανθρωποκτονίες και 12 καταγγελίες για σεξουαλική βία.
Η οργάνωση έχει επίσης καταγράψει αναφορές για βασανιστήρια, πυροβολισμούς εναντίον αμάχων, λεκτική και σωματική κακοποίηση, καθώς και σκόπιμες καθυστερήσεις κατά τη μεταφορά των κρατουμένων στο αστυνομικό τμήμα, αφήνοντάς τους σε υπερπλήρη φορτηγά με ανεπαρκή εξαερισμό για ώρες.
Ο ΟΗΕ έστειλε ομάδα ειδικών στη χώρα να εξετάσουν αν όντως υφίσταται καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εκεί όπου πνίγονται στο αίμα και το δακρυγόνο.
Συγκεκριμένα, η Ύπατη Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Μισέλ Μπατσελέτ -τέως πρόεδρος της Χιλής- ανακοίνωσε την αποστολή ερευνητών. «Οι κοινοβουλευτικοί και η κυβέρνηση εξέφρασαν όλοι την επιθυμία μια αποστολή της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα», διευκρίνισε μέσω Twitter.
Πώς αντέδρασε η κυβέρνηση
Ο πρόεδρος της Χιλής, Σεμπάστιαν Πινιέρα, δέχτηκε έντονη κριτική όταν, στο τηλεοπτικό του διάγγελμα, δήλωσε ότι η Χιλή είναι «σε πόλεμο με βίαιο εχθρό». Η κυβέρνηση κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις 19 Οκτωβρίου και έθεσε απαγόρευση κυκλοφορίας στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας.
Στις 23 Οκτωβρίου, ο Πινιέρα απολογήθηκε για την «έλλειψη οράματος» εκ μέρους της κυβέρνησης. «Δεχόμαστε ταπεινά τα νόμιμα κοινωνικά αιτήματα και τα μηνύματα που στέλνουν οι Χιλιανοί», είπε.
«Είναι αλήθεια ότι τα προβλήματα συσσωρεύονταν εδώ και δεκαετίες και οι διάφορες κυβερνήσεις δεν ήταν σε θέση να αναγνωρίσουν την κατάσταση σε όλο το εύρος της.
»Το αντιλαμβάνομαι και ζητώ συγγνώμη για αυτή την έλλειψη οράματος».
Ο Πινιέρα δεσμεύτηκε τότε για κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και υποσχέθηκε, μεταξύ άλλων, αύξηση της βασικής σύνταξης κατά 20% καθώς και του κατώτατου μισθού – αλλά οι μεταρρυθμίσεις δεν «μαλάκωσαν» την οργή των Χιλιανών, που συνεχίζουν να είναι στους δρόμους.