Ιστορικό μπορεί να χαρακτηριστεί το νομοσχέδιο με τίτλο «Νόμος για την προώθηση της εταιρικής σχέσης στην ασφάλεια και στην Ανατολική Μεσόγειο» που κατατέθηκε στο Κογκρέσο των ΗΠΑ από τον γερουσιαστή των Δημοκρατικών, Ρόμπερτ Μενέντεζ και των Ρεπουμπλικανών, Μάρκο Ρούμπιο.
Μέσα από το νομοσχέδιο οι ΗΠΑ επιδιώκουν να ενισχύσουν την παρουσία τους στην Ανατολική Μεσόγειο, και να υποστηρίξουν τις προσπάθειες που γίνονται από την τριμερή συνεργασία Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ για εκμετάλλευση των ενεργειακών τους πόρων.
Ταυτόχρονα, στέλνει ξεκάθαρα μηνύματα προς την Τουρκία και τη Ρωσία σε σχέση με τους πυραύλους S-400 και τις παραβιάσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ και το Αιγαίο, προειδοποιώντας μάλιστα για κυρώσεις εναντίων των δύο χωρών.
Παράλληλα, καλεί την Κυβέρνηση Τραμπ να υποστηρίξει ενεργά την συνεργασία που αναπτύσσουν Κύπρος – Ελλάδα – Ισραήλ, ενώ κάνει αναφορά στην συμμετοχή του αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο στην τελευταία Τριμερή Σύνοδο Κορυφής στις 20 Μαρτίου 2019 στην Ιερουσαλήμ.
Επισημαίνει, επίσης, την κοινή δήλωση της Συνόδου και την αναφορά για «υπεράσπιση ενάντια σε εξωτερικές κακές επιρροές στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή».
Ενδιαφέρον προκαλεί και το σημείο που αφορά την στήριξη στην Κυπριακή Δημοκρατία για ρύθμιση του τραπεζικού τομέα, ούτως ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν παρουσιάζεται ξέπλυμα μαύρου χρήματος από παράνομες δραστηριότητες.
Άρση εμπάργκο όπλων και στρατιωτική βοήθεια σε Κύπρο και Ελλάδα
Σχετικά με το εμπάργκο όπλων, το νομοσχέδιο αναφέρει πως η απαγόρευση όπλων προς την Κύπρο αποσκοπούσε στο να διευκολύνει την επανένωση του νησιού.
Ωστόσο, διευκρινίζει πως στην κατεχόμενη Κύπρο βρίσκονται 40 χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες με αριθμό αμερικάνικων όπλων.
Παράλληλα, υπενθυμίζει πως λόγω του εμπάργκο, η Κυπριακή Δημοκρατία επιδίωξε στο παρελθόν να αποκτήσει οπλικά συστήματα από άλλα κράτη όπως η Ρωσία, φωτογραφίζοντας τα S-300 επί διακυβέρνησης Κληρίδη.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, η άρση του εμπάργκο θα προωθήσει τα συμφέροντα ασφαλείας των ΗΠΑ στην Ευρώπη, βοηθώντας στη μείωση της εξάρτησης της κυβέρνησης της Κύπρου από άλλες χώρες για στρατιωτικό υλικό που σχετίζεται με την άμυνα. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται χώρες που εγείρουν προκλήσεις στα συμφέροντα των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο».
Προσχώρηση σε ΝΑΤΟ και στρατιωτικά κονδύλια
Επιπλέον, εξηγεί πως είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τις προσπάθειες υπό τα Ηνωμένα Έθνη για μια συνολική λύση στο κυπριακό πρόβλημα και την προσχώρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας στο πρόγραμμα του ΝΑΤΟ «Συνεταιρισμός για την Ειρήνη».
Οι δύο γερουσιαστές προτείνουν παράλληλα να εγκριθεί κονδύλι ύψους 2.000.000 δολαρίων για Κύπρο και Ελλάδα αντίστοιχα, σχετικά με Διεθνής Στρατιωτική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (IMET). Προτείνουν παράλληλα, να εγκριθεί κονδύλι 3.000.000 δολαρίων προς την Ελλάδα ως χώρα μέλος του ΝΑΤΟ για εξωτερική στρατιωτική χρηματοδότηση (FMF).
Επιπρόσθετα, παροτρύνει τις τρεις χώρες να μην παρέχουν λιμενικές διευκολύνσεις στο ρώσικο πολεμικό ναυτικό, που αποσκοπεί στην στήριξη του Προέδρου της Συρίας Μπασάρ Αλ Άσαντ.
Ενεργειακοί σχεδιασμοί και τούρκικες παραβιάσεις
Εκτός των άλλων, καλεί την Κυβέρνηση Τραμπ να υποστηρίξει την ιδιωτική προσπάθεια για δημιουργία του αγωγού EastMed και Trans Adriatic, όπως επίσης και την κατασκευή του τερματικού υγροποίησης (LNG).
Σχετικά με το τερματικό, επισημαίνει πως εφόσον είναι βιώσιμο, μπορεί να διασφαλίσει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και να την απαλλάξει από το Ρώσικο φυσικό αέριο.
Τονίζει επίσης, πως η εξερεύνηση της ενέργειας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου πρέπει να προστατεύεται από τρομοκρατικές και εξτρεμιστικές απειλές όπως την Χεζμπολάχ, και κάθε άλλη πιθανή απειλή στην περιοχή.
Πηγές από την Κυβέρνηση, χαρακτηρίζουν σημαντικό και το γεγονός πως το νομοσχέδιο ζητά όπως σε διάστημα 90 ημερών καταγραφούν από την αμερικανική κυβέρνηση οι παραβιάσεις από τρίτη χώρα στο Αιγαίο και την κυπριακή ΑΟΖ.
Προειδοποιήσεις σε Τουρκία και Ρωσία
Σχετικά με την πώληση των S-400 από τη Ρωσία στην Τουρκία, οι γερουσιαστές υποστηρίζουν πως η αγορά αυτή θα έχει επιπτώσεις στην συνεργασία των ΗΠΑ με την Τουρκία, ενώ καλούν το Κογκρέσο να εμποδίσει την πώληση των F-35 στην Άγκυρα.
Επιπλέον, βάση των νόμων των ΗΠΑ, καλούν τον Πρόεδρο Τραμπ εάν υλοποιηθεί η συμφωνία πώλησης των F-400, να επιβάλει κυρώσεις τόσο στην Τουρκία όσο και στη Ρωσία.
Παράλληλα, το νομοσχέδιο ζητά από τον Υπουργό Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, να υποβάλλει έκθεση σχετικά με την επιρροή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Κύπρο, την Ελλάδα και το Ισραήλ, από την 1η Ιανουαρίου 2017.
Οι γερουσιαστές ζητούν από τον Υπουργό να καταγράψει τα ακόλουθα:
Στόχοι της Ρωσίας στους τομείς της πολιτικής, της ασφάλειας και της ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μέσα μαζικής ενημέρωσης στις χώρες αυτές με ρώσους ιδιοκτήτες και την προώθηση των θέσεων του Κρεμλίνου.
Στρατιωτική εμπλοκή της Ρωσίας στην περιοχή.
Την προσπάθεια εμπλοκής της Ρωσίας σε εκλογές των τριών χωρών.
Ζήτημα στρατηγικής και αξιολόγησης
Μέσα από το νομοσχέδιο, οι γερουσιαστές Μενέντεζ και Ρούμπιο, ζητούν επίσης από τον Υπουργό Εξωτερικών όπως γίνει αξιολόγηση σε διάστημα 90 ημερών στους πιο κάτω τομείς:
Ικανότητα της Κύπρου να φιλοξενήσει ένα Κέντρο Ενεργειακής Κρίσης στην περιοχή.
Αξιολόγηση των προσπαθειών για την προστασία της υποδομής ενεργειακής εξερεύνησης στην περιοχή.
Συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών των ΗΠΑ.
Αξιολόγηση χρονοδιαγράμματος για παράδοση φυσικού αερίου στην περιοχή καθώς και αξιολόγηση των τελικών χωρών προορισμού.
Στρατηγική για ενισχυμένη ασφάλεια και ενεργειακή συνεργασία με χώρες της περιοχής.
Σχέδιο συνεργασίας με τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ που επιδιώκουν να επενδύσουν στα ενεργειακά της Ανατολικής Μεσογείου.
Να σημειώσουμε πως το νομοσχέδιο έχει αυξημένες πιθανότητες να εγκριθεί από το Κογκρέσο καθώς κατατέθηκε από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της χώρας.
Αναμφίβολα, η έγκριση του νομοσχεδίου θα ανοίξει νέους ορίζοντες συνεργασίας της Κύπρου με τις ΗΠΑ, ταυτόχρονα όμως πιθανόν να δημιουργηθεί χάσμα στις σχέσεις με τη Ρωσία.