Η ομάδα χωρών που «μπλοκάρει» την έναρξη τον Ιούνιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας -όπως και της Αλβανίας– με την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι καλή είδηση για την κυβέρνηση στα Σκόπια. Οι χώρες που δεν δίνουν «πράσινο φως» είναι η Γαλλία, η Ολλανδία και η Δανία.
Συνέντευξη Τύπου πραγματοποιήθηκε την Τρίτη στις Βρυξέλλες, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του Συμβουλίου Σταθεροποίησης και Σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ένωσης – Βόρειας Μακεδονίας, της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ για τις Εξωτερικές Υποθέσεις και την Πολιτική Ασφάλειας, Φεντερίκα Μογκερίνι, του πρωθυπουργού της Βόρειας Μακεδονίας, Ζόραν Ζάεφ, και του αρμόδιου Επιτρόπου για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και τις Διαπραγματεύσεις για τη Διεύρυνση, Γιοχάνες Χαν.
Κατά την εισαγωγική τους τοποθέτηση τόσο η Φεντερίκα Μογκερίνι όσο και ο Επίτροπος Χαν αναφέρθηκαν στα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει από την κυβέρνηση των Σκοπίων σε ό,τι αφορά τις σχέσεις καλής γειτονίας με τις γειτονικές τους χώρες, εστιάζοντας κυρίως στη Συμφωνία των Πρεσπών με την Ελλάδα, την οποία χαρακτήρισαν ιστορική.
Η Ύπατη Εκπρόσωπος αναγνώρισε τις ηγετικές ικανότητες και του Έλληνα Πρωθυπουργού, γεγονός που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επίτευξη της Συμφωνίας.
Αναφορά στη Συμφωνία των Πρεσπών έκανε από την πλευρά του και ο Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος σημείωσε ότι μπορεί να θεωρηθεί ρεαλιστική η προοπτική μίας θετικής απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιούνιο για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Τι θα γίνει με τη Γαλλία;
Στις ερωτήσεις που ακολούθησαν διατυπώθηκε καταρχάς η ανησυχία για τη στάση ορισμένων κρατών μελών και ιδιαίτερα της Γαλλίας, η οποία τίθεται ξεκάθαρα κατά της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Η Μογκερίνι σημείωσε ότι το πράσινο φως του Συμβουλίου τον Ιούνιο αποτελεί κοινό στόχο, συμπληρώνοντας ωστόσο ότι πρόκειται για μία διαδικασία που κρίνεται ανάλογα με τη σημειωθείσα πρόοδο, η οποία θα καταγραφεί στην έκθεση της Επιτροπής που θα δημοσιευθεί στα τέλη Μαΐου και θα αποτελέσει τη βάση πάνω στην οποία θα εργαστεί η Επιτροπή με το Συμβούλιο.
Πρόσθεσε ακόμα ότι την απόφαση θα λάβει συνολικά το Συμβούλιο, λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο αναφορικά με την ατζέντα των μεταρρυθμίσεων.
Η ίδια αναμένει ότι το Συμβούλιο θα θελήσει να καλωσορίσει το πολύ σημαντικό βήμα που έγινε με τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Σε ό,τι αφορά τη στάση της αντιπολίτευσης στη Βόρεια Μακεδονία και για ποιο λόγο θα έπρεπε η κυβέρνηση των Σκοπίων να πληρώσει το τίμημα για τη μη επίδειξη της απαραίτητης διάθεσης συνεργασίας από πλευράς του VMRO, η Ύπατη Εκπρόσωπος υπογράμμισε ότι υπάρχουν ζητήματα, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση η έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, που συνιστούν εκπεφρασμένο εθνικό στόχο και κοινή επιδίωξη των πολιτών και του συνόλου των πολιτικών κομμάτων, για αυτό και ο καθένας θα κληθεί να φέρει εις πέρας το κομμάτι που του αναλογεί, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος.
Δυτικά Βαλκάνια
Ερωτηθείσα σε σχέση με τη δριμεία κριτική που διατυπώνεται σε πολλές χώρες των Δυτικών Βαλκανίων για το γεγονός ότι η ΕΕ εμφανίζεται ανεκτική σε φαινόμενα παραβίασης του Κράτους Δικαίου και των δημοκρατικών αρχών, προκειμένου να διατηρηθεί η σταθερότητα στην περιοχή, η Μογκερίνι απάντησε ότι αντιθέτως η ΕΕ θεωρείται υπερβολικά αυστηρή σε τέτοια ζητήματα, ίσως είναι μάλιστα η μόνη δύναμη σε παγκόσμιο επίπεδο που επιδεικνύει τόση αυστηρότητα όσον αφορά τις αρχές και τις αξίες της.
Σε ερώτηση τέλος αναφορικά με τη συνέχιση του διαλόγου μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας, η Ύπατη Εκπρόσωπος δήλωσε ότι η Συμφωνία των Πρεσπών θα πρέπει να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και για τις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες, δείχνοντας τον δρόμο στους άλλους ηγέτες της περιοχής για το πώς επιλύονται οι περίπλοκες καταστάσεις.
Το παράπονο της Ράντμιλα Σεκερίνσκα
Χωρίς την προοπτική προσχώρησης στο ΝΑΤΟ, «η συμφωνία αλλαγής της ονομασίας της Βόρειας Μακεδονίας με την Ελλάδα (Συμφωνία Πρεσπών) θα είχε πεθάνει».
Και αυτό γιατί, «η ευρωπαϊκή πλευρά δεν τήρησε τις υποσχέσεις της», δήλωσε η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Άμυνας της χώρας, Ράντμιλα Σεκερίνσκα.
Όπως μεταδίδει το Euractiv, μιλώντας σε εκδήλωση του «German Marshall Fund» στις Βρυξέλλες, η Ράντμιλα Σεκερίνσκα, στενός σύμμαχος του Ζόραν Ζάεφ, τόνισε ότι δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί αν η ΕΕ θα άνοιγε τις ενταξιακές πύλες στα Σκόπια, ανταποκρινόμενη στη συμφωνία αλλαγής της ονομασίας.
«Η μεγάλη αδυναμία κατά τις διαπραγματεύσεις της περασμένης χρονιάς ήταν ότι δεν μπορούσαμε να προβλέψουμε πώς θα ανταποκρινόταν η ΕΕ στη Συμφωνία των Πρεσπών.
»Και αν θα τηρούσαν ισχυρή στάση προκειμένου να λάβουν μια απόφαση για την Ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία των Σκοπίων», είπε.
Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες εκτός της Ουγγαρίας, χαιρέτισαν τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Ωστόσο, σύμφωνα με τη Ράντμιλα Σεκερίνσκα, πρακτικά τίποτα δεν άλλαξε στη στάση της ΕΕ.
Ενώ τα Σκόπια προσκλήθηκαν αμέσως να γίνουν το 30ο μέλος του ΝΑΤΟ, η ΕΕ δεν ήταν τόσο γρήγορη έναντι των υποσχέσεών της, να ξεκινήσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις τον Ιούνιο.
Παρά τη στήριξη της συμμετοχής στο ΝΑΤΟ, μια ομάδα Ευρωπαϊκών χωρών όπως Γαλλία, Ολλανδία και Δανία φαίνονται απρόθυμες να δώσουν το πράσινο φως στις ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις.
Υπό την πίεση αυτών των χωρών, η Κομισιόν ανέβαλε τις εκθέσεις της ετήσιας δέσμης εγγράφων που αφορούν την διεύρυνση για μετά τις Ευρωπαϊκές εκλογές.
«Αν δεν υπήρχε η ευκαιρία προσχώρησης στο ΝΑΤΟ, η συμφωνία των Πρεσπών θα μπορούσε να είχε μείνει νεκρό γράμμα.
»Εξαιτίας αυτής της έλλειψης αποτελεσμάτων από την πλευρά της ΕΕ», είπε η Ράντμιλα Σεκερίνσκα.
«Γι’ αυτό, όταν αναλύουμε τις δύσκολες επιλογές στην περιοχή μας, στη Γεωργία, στην Ουκρανία, πρέπει να έχουμε ισχυρές και όχι αμφίβολες ελπίδες […] γι’ αυτό η πολιτική των ανοιχτών θυρών είναι κάτι απαραίτητο, κάτι που ο καθένας θα μπορεί να βασίζεται σε αυτό», είπε.
Πρόσθεσε ότι η χώρα της δεν περίμενε ποτέ να της χαριστεί οτιδήποτε και γνωρίζει ότι η συμμετοχή στην ΕΕ δεν βασίζεται μόνο στη συμφωνία με την Ελλάδα.