«Ναι στην αύξηση μισθών όπου οι εργαζόμενοι έχουν υποστεί μειώσεις»

Σαφή θέση υπέρ της αύξησης των μισθών των εργαζομένων στις χώρες της Ε.Ε. όπου είτε έχουν μειωθεί είτε έχουν μείνει στάσιμοι παίρνει ο γενικός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων, Λούκα Βισεντίνι.

Ο 50χρονος Ιταλός τονίζει μέσω της «Εφημερίδας των Συντακτών» ότι οι μισθοί φτώχειας δεν είναι η απάντηση και καλεί τις κυβερνήσεις να επενδύσουν σε ποιοτικές δουλειές για να υπάρξει πρόοδος στο μέλλον.

Την τελευταία δεκαετία οι εργαζόμενοι στην Ευρώπη και ειδικά στην Ελλάδα έχουν δεχθεί βίαια επίθεση από τα μέτρα λιτότητας και τα μνημόνια.

Συμφωνείτε ότι αποτέλεσαν τα εύκολα και «αθώα» θύματα σε μια κατάσταση που βόλευε τους ισχυρούς και του πλούσιους;

Η οικονομική κρίση του 2007-2008 και τα αντιδημοκρατικά και εσφαλμένα μέτρα που ελήφθησαν για να αντιμετωπιστεί, δημιούργησαν μια πολιτική και κοινωνική κρίση που διεύρυνε τις ανισότητες μεταξύ των χωρών και των κοινωνιών και απείλησε τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, η διαφορά μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών στην Ελλάδα είναι μια από τις μεγαλύτερες στην Ε.Ε.

Οπως επιβεβαιώνεται από μια πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων, τα ελληνικά προγράμματα λιτότητας άφησαν πίσω τους μια καταστροφική κληρονομιά και τα πρόσθετα μέτρα που προγραμματίζονται για το 2019-2020 πρέπει να εγκαταλειφθούν.

Η λιτότητα ήταν το λάθος φάρμακο και δημιούργησε εκτεταμένη απογοήτευση και αρνητική επίδραση απέναντι στην Ευρώπη.

• Αν αυτό συνέβη, ποιος ήταν ο ρόλος των συνδικάτων στην Ευρώπη, προκειμένου να υποστηρίξουν και να προστατέψουν τους εργαζομένους και τι θα πρέπει να γίνει, ώστε να μην επαναληφθεί το ίδιο φαινόμενο στο μέλλον; Επίσης, οφείλω να σημειώσω ότι η εμπιστοσύνη των Ελλήνων εργαζομένων στα συνδικάτα τους βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Η τελευταία δεκαετία έχει καταστεί απαιτητική όχι μόνο για την Ευρώπη αλλά και για το ευρωπαϊκό κίνημα των συνδικάτων και παρά την αδύναμη ανάκαμψη, η λιτότητα δεν έχει ακόμη πεθάνει.

Η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (ETUC) έχει διαδραματίσει έναν κρίσιμο ρόλο στη διαδικασία πειθούς των ευρωπαϊκών οργανισμών να αλλάξουν την προσέγγισή τους.

Ασκήσαμε πιέσεις για περισσότερη ευελιξία στους προϋπολογισμούς που θα επιτρέψει τις φιλικές προς την ανάπτυξη επενδύσεις, σε συνθήκες παροχής καλύτερων δημόσιων υπηρεσιών, δουλειές και ανάπτυξη, που θα ανακουφίσουν από το βάρος στις πλάτες των εργαζομένων.

Τα μέτρα που προβλέπονται στον ευρωπαϊκό πυλώνα για τα κοινωνικά δικαιώματα έχουν καθυστερήσει πολύ και χρειάζονται προσαρμογές τόσο στο νομοθετικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο των πολιτικών, έτσι ώστε να διατηρηθούν τα συστήματα κοινωνικής προστασίας, του κοινωνικού διαλόγου, των συλλογικών διαπραγματεύσεων, να αυξηθούν οι μισθοί και οι συντάξεις και να βελτιωθούν οι εργασιακές συνθήκες και τα δικαιώματα.

Η υπεράσπιση και η βελτίωση των μισθών και των εργασιακών συνθηκών είναι πρώτιστο καθήκον για τα συνδικάτα. Το 2016, όταν ξεκινήσαμε την ευρωπαϊκή καμπάνια για την αύξηση των μισθών, η επιχειρηματολογία μας πήγε πολύ παραπέρα, συμπεριλαμβάνοντας την κοινωνική δικαιοσύνη, τη νομιμότητα και τις βέλτιστες μεθόδους διατήρησης της ανάκαμψης στην ευρωπαϊκή οικονομία που χτυπήθηκε από την κρίση.

Γνωρίζουμε ότι η συμμετοχή στα συνδικάτα είναι το κλειδί για να αντιμετωπιστεί η ανισότητα. Ακόμη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο συνέδεσε τη μείωση του εργατικού συνδικαλισμού με το διογκούμενο χάσμα στην κατανομή των εισοδημάτων. Η επίθεση στις συλλογικές διαπραγματεύσεις έχει υπονομεύσει περαιτέρω τους συνδικαλιστικούς φορείς και ενίσχυσε το καθοδικό σπιράλ στους μισθούς.

Τα πρόσφατα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Ινστιτούτου επιβεβαιώνουν τα πλεονεκτήματα των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Για παράδειγμα στην Πορτογαλία, τα ωρομίσθια των εργαζομένων που είναι μέλη συνδικάτων είναι κατά 20% υψηλότερα έναντι των υπολοίπων, με τις γυναίκες και τους νέους να ωφελούνται ειδικότερα.

Η νέα ευρωπαϊκή ηγεσία, τόσο στην Επιτροπή όσο και στο Κοινοβούλιο, πρέπει να παράσχει πραγματική στήριξη στη διατήρηση και ενίσχυση του θεσμού της συλλογικής διαπραγμάτευσης και των δικαιωμάτων των συνδικάτων, προκειμένου να επιτευχθεί κοινωνική δικαιοσύνη.

• Ωστόσο, πόσο πιθανό είναι να θεσπιστούν κανόνες υπέρ των εργαζομένων στη σημερινή Ευρωπαϊκή Ενωση, όπου το νεοφιλελεύθερο μοντέλο της Δεξιάς απαιτεί απεριόριστη ευελιξία χωρίς καθόλου δικαιώματα;

Η έκρηξη της ανεργίας έστρωσε τον δρόμο για την ανάπτυξη σε νέα μοντέλα εκμετάλλευσης των εργαζομένων, όπως είναι η επισφαλής εργασία, η κίβδηλη αυτοαπασχόληση, η προσωρινή ή περιστασιακή εργασία και οι συμβάσεις με μηδενικό ωράριο.

Οι χαμηλές αμοιβές έχουν συμβάλει στη σημερινή φτώχεια, διαλύοντας τις ζωές περίπου του ενός τετάρτου των Ευρωπαίων και σχεδόν του ενός τρίτου των νέων. Υπάρχει συνεπώς ένα αυξανόμενο αίσθημα απογοήτευσης και θυμού ανάμεσα σε αυτούς που βλέπουν τους εαυτούς τους σαν ηττημένους, βοηθώντας την τροφοδότηση των λαϊκιστών και των αυταρχικών ρευμάτων.

Αυτό καθιστά ακόμη πιο σημαντική την ανάγκη να υπερασπιστούμε τους εργαζομένους σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση, διά μέσου, για παράδειγμα, της επερχόμενης οδηγίας για διαφανείς και προβλεπόμενες συνθήκες εργασίας και της πρότασης της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Εργασία.

• Ορισμένες κυβερνήσεις στην Ευρώπη, π.χ. στην Πορτογαλία ή στην Ελλάδα, έχουν ανακοινώσει ή έχουν ήδη εφαρμόσει την αύξηση του κατώτατου μισθού και την κατάργηση του υποκατώτατου μισθού για τους νέους. Είναι λοιπόν αυτές πολιτικές που πρέπει να βρουν μιμητές;

Οπου οι μισθοί έχουν παραμείνει στάσιμοι ή έχουν μειωθεί πρέπει να αυξηθούν. Οι χαμηλές αμοιβές και η άνιση κατανομή πλούτου κάνουν κακό στις επιχειρήσεις, στην εργασία και γενικότερα στην οικονομία.

Μεταξύ του 1994 και του 2014, η αυξανόμενη ανισότητα στα εισοδήματα κόστισε στην ευρωπαϊκή οικονομία ώς και 10% απώλειες στην οικονομική παραγωγή, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ.

Οπως αποδεικνύεται, οι χώρες με τεράστιες διαφορές στη διανομή εισοδήματος πλήττονται από υψηλούς δείκτες εγκληματικότητας, ενώ τα πλήγματα επεκτείνονται στους κόλπους της κοινωνίας και της υγείας. Οι χαμηλές αμοιβές είναι συνδεδεμένες με χαμηλούς δείκτες υγείας, χαμηλές προσδοκίες για τη ζωή και επώδυνες εργασιακές συνθήκες και πρέπει να εκληφθούν ως επαγγελματικοί κίνδυνοι.

Σε χώρες όπως η Ελλάδα, η νεανική ανεργία είναι ακόμη ανεπίτρεπτα υψηλή, καταστρέφοντας τις προοπτικές για το αύριο για ολόκληρες γενιές νέων ανθρώπων με πολύ καλές σπουδές. Οι μισθοί φτώχειας δεν είναι η απάντηση. Οι κυβερνήσεις πρέπει να επενδύσουν σε ποιοτικές δουλειές για να υπάρξει πρόοδος στο μέλλον.

• Ποια είναι η γνώμη σας για τις προωθούμενες προσπάθειες για ένα κοινό προοδευτικό ευρωπαϊκό μέτωπο ενάντια στη Δεξιά; Εν όψει ευρωεκλογών, πιστεύετε ότι οι Σοσιαλιστές και η Αριστερά πρέπει να συνεργαστούν, προτείνοντας ένα ριζοσπαστικό κοινωνικό πρόγραμμα και προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο της ανόδου των λαϊκιστών της άκρας Δεξιάς;

Πριν από τις εκλογές, οφείλουμε να εμπνεύσουμε τους ψηφοφόρους με ένα νέο όραμα για μια βιώσιμη και δίκαιη κοινωνία. Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν είναι τόσο ισχυρή ώστε να πραγματοποιήσει αυτές τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις, όμως μπορούμε μαζί. Εδώ είναι το σημείο όπου η μοίρα της Ευρώπης συμπίπτει με εκείνη της Αριστεράς.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα σοσιαλιστικά και τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα μαζί με τα συνδικαλιστικά κινήματα διαδραμάτισαν έναν πολύ αποφασιστικό ρόλο στην οικοδόμηση της Ευρώπης της ειρήνης και της ευημερίας για όλους, εγκαθιδρύοντας το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, το οποίο αποτέλεσε το παράδειγμα για όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Για να αντιμετωπίσουμε τους τρέχοντες κινδύνους, χρειαζόμαστε να βρούμε το νέο μομέντουμ.

Η ευρωπαϊκή Αριστερά πρέπει να ενώσει, προσεγγίζοντας τις εκλογές με ένα ρεαλιστικό πλάνο για μια δίκαιη και βιώσιμη ευρωπαϊκή κοινωνία.