Οκτώ νεκροί στο Σουδάν στην εξέγερση του «ψωμιού»

Οκτώ διαδηλωτές σκοτώθηκαν χθες Πέμπτη στο Σουδάν, σε συγκρούσεις με τις δυνάμεις επιβολής της τάξης κατά τη διάρκεια των μαζικών κινητοποιήσεων σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την αύξηση της τιμής του ψωμιού, που επαναλήφθηκαν για δεύτερη ημέρα στην αφρικανική χώρα, η οικονομία της οποίας συνεχίζει να βρίσκεται σε μαρασμό.

Διαδηλωτές πυρπόλησαν τα γραφεία των τοπικών επιτροπών του Κόμματος Εθνικής Συνέλευσης (ΚΕΣ) του προέδρου Όμαρ ελ Μπασίρ στις πόλεις Αλ Γκαντάρεφ (ανατολικά) και Ντονγκόλα (βόρεια), σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες.

«Υπάρχουν έξι νεκροί» και απροσδιόριστος αριθμός τραυματιών στην Αλ Γκαντάρεφ, δήλωσε σε τηλεοπτικό σταθμό του Σουδάν ένας τοπικός αξιωματούχος, ο Α Τάγεμπ αλ Αμίν Τα, χωρίς να διευκρινίσει υπό ποιες συνθήκες έχασαν τη ζωή τους.

Ανάμεσά τους ήταν ένας φοιτητής, τον θάνατο του οποίου γνωστοποίησαν νωρίτερα η οικογένειά του και άλλος τοπικός αξιωματούχος.

Στην πόλη Ατμπάρα, 400 χλμ. ανατολικά του Χαρτούμ, έχασαν τη ζωή τους δύο διαδηλωτές, ανέφερε ένας εκπρόσωπος των τοπικών αρχών, ο Ιμπραΐμ Μουχτάρ.

Το βράδυ οι διαδηλώσεις σταμάτησαν στις περισσότερες πόλεις, αφού επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας σε τέσσερις, σύμφωνα με τις αρχές.

Αλλά οι κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν σε ορισμένες συνοικίες της πρωτεύουσας Χαρτούμ, όπου φοιτητές απέκλεισαν κατά τη διάρκεια της ημέρας τους δρόμους που οδηγούν στα πανεπιστήμιά τους.

Μονάδες αντιμετώπισης ταραχών έκαναν εκτενή χρήση δακρυγόνων για να απωθήσουν διαδηλωτές που φώναζαν «ο λαός θέλει να πέσει το καθεστώς» κοντά στο προεδρικό μέγαρο, ανέφεραν αυτόπτες μάρτυρες.

Πολλοί φοιτητές συμμετέχουν στις διαδηλώσεις που ξέσπασαν μετά την κυβερνητική ανακοίνωση για τη νέα αύξηση της τιμής του ψωμιού στη χώρα, όπου οι τιμές πολλών τροφίμων έχουν υπερδιπλασιαστεί τους τελευταίους μήνες, έχουν επιβληθεί περιορισμοί στις τραπεζικές συναλλαγές και διάφορα άλλα μέτρα.

Οι διαδηλώσεις άρχισαν την Τετάρτη στο Πορτ Σουντάν, το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, 1.000 χλμ. ανατολικά του Χαρτούμ, στην Ατμπάρα και στη Νχουντ (δυτικά), πριν εξαπλωθούν την Πέμπτη στο Χαρτούμ και σε άλλες περιοχές.

Στην πόλη Γκαντάρεφ, επιβλήθηκε απαγόρευση της κυκλοφορίας από τις 18.00 ως τις 06.00, καθώς ανεξάρτητος βουλευτής που εκλέγεται σε αυτή την περιοχή, ο Μουμπάρακ αλ Νουρ, δήλωσε ότι «η κατάσταση στην πόλη είναι εκτός ελέγχου» και ζήτησε από τις αρχές να μην καταφεύγουν στη χρήση βίας εναντίον των πολιτών που «ασκούν το δικαίωμά τους να διαδηλώνουν με ειρηνικό τρόπο».

Σύμφωνα με έναν κάτοικο της πόλης, εκατοντάδες διαδηλωτές «πέταξαν πέτρες σε υποκαταστήματα τραπεζών και κατέστρεψαν αυτοκίνητα», πριν βάλουν φωτιά στο κτίριο της τοπικής επιτροπής του κυβερνώντος κόμματος και συγκεντρωθούν μπροστά σε αστυνομικό τμήμα φωνάζοντας ρυθμικά «ελευθερία» και «ο λαός θέλει να πέσει το καθεστώς» – συνθήματα που παραπέμπουν στη λεγόμενη Αραβική Άνοιξη.

Στην πόλη Ντονγκόλα, 500 χιλιόμετρα βόρεια του Χαρτούμ, οι διαδηλωτές, ανάμεσά τους και φοιτητές, «επιτέθηκαν στην έδρα του κυβερνώντος κόμματος και την πυρπόλησαν», αφηγήθηκε αυτόπτης μάρτυρας.

Οικονομικός μαρασμός

Εν μέσω των εντεινόμενων οικονομικών δυσχερειών – ο πληθωρισμός πλησιάζει πλέον το 70%, η συναλλαγματική ισοτιμία της σουδανικής λίρας βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση έναντι του αμερικανικού δολαρίου – η κυβέρνηση αύξησε την τιμή του ψωμιού από τη μία στις 3 λίρες (από τα δύο λεπτά του ευρώ στα έξι) και από τη μία στις 5 σε κάποιες περιοχές.

Εδώ και τρεις εβδομάδες πολλές πόλεις του Σουδάν, ανάμεσά τους και το Χαρτούμ, αντιμετωπίζουν ελλείψεις ψωμιού.

Τον Ιανουάριο, οι διαδηλώσεις εναντίον της αύξησης των τιμών βασικών διατροφικών ειδών κατεστάλησαν γρήγορα από τις αρχές του Σουδάν, όπου ο στρατός και τα σώματα ασφαλείας έχουν κυρίαρχο ρόλο στο κράτος.

Ως την ανεξαρτησία του Νότιου Σουδάν, το 2011, το Σουδάν διέθετε μεγάλα αποθέματα μαύρου χρυσού. Μετά τον διχασμό του, το Σουδάν έχασε τα τρία τέταρτα των πλουτοπαραγωγικών του πόρων.

Άλλοτε χώρα που εξήγε αγροτικά προϊόντα, το Σουδάν πλέον εισάγει εκατομμύρια τόνους σιταριού και άλλων σιτηρών.

Τον Οκτώβριο του 2017, η άρση μέρους των κυρώσεων των ΗΠΑ σε βάρος του Σουδάν γέννησε ελπίδες περί ανάκαμψης της οικονομίας.

Αλλά το γεγονός πως η χώρα παραμένει στην αμερικανική μαύρη λίστα των «κρατών που υποστηρίζουν την τρομοκρατία» και οι «χαμένες ευκαιρίες» να προωθηθούν μεταρρυθμίσεις, σύμφωνα με σουδανούς επιχειρηματίες, απέτρεψαν την ανάκαμψη.

Από την αρχή της χρονιάς, είναι συχνό θέματα στο Χαρτούμ οι ουρές πολιτών που περιμένουν για να αγοράσουν καύσιμα, ψωμί ή άλλα τρόφιμα.

Ο πρόεδρος Μπασίρ, σε βάρος του οποίου εκκρεμεί ένταλμα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για γενοκτονία στην επαρχία Νταρφούρ – κατηγορία που απορρίπτει – πήρε την εξουσία με το ισλαμιστικό πραξικόπημα του 1989 που υποστηρίχθηκε από τον στρατό.

Βουλευτές πρότειναν αυτόν τον μήνα να αναθεωρηθεί το Σύνταγμα και να παραταθεί η προεδρική θητεία, ώστε ο Μπασίρ να μη χρειαστεί να αποχωρήσει από την εξουσία το 2020.

«Υπονομευτική δραστηριότητα»

Εκπρόσωπος της κυβέρνησης του Σουδάν δήλωσε τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα ότι οι διαδηλώσεις για τις τιμές των βασικών αγαθών «εκτροχιάστηκαν», «μεταμορφώθηκαν» σε απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης από κάποιους που «παρεισέφρησαν» σε αυτές.

«Οι ειρηνικές διαδηλώσεις εκτροχιάστηκαν και μεταμορφώθηκαν από κάποιους που παρεισέφρησαν σε αυτές σε υπονομευτική δραστηριότητα εναντίον δημόσιων θεσμών, επιθέσεις εναντίον της δημόσιας περιουσίας, εμπρηστικές επιθέσεις, καταστροφές αστυνομικών τμημάτων», ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Μπισάρα Τζουμάα, μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων του Σουδάν.

Ο εκπρόσωπος δεν αναφέρθηκε ονομαστικά σε κάποια πολιτική δύναμη, αλλά άφησε να εννοηθεί ότι οι διαδηλωτές χειραγωγούνται από την αντιπολίτευση.

«Κάποια πολιτικά κόμματα προσπαθούν να εκμεταλλευθούν αυτές τις συνθήκες για να διαταράξουν την ασφάλεια και τη σταθερότητα προκειμένου να επιτύχουν τους πολιτικούς τους στόχους», κατήγγειλε.

Δεν κατονόμασε κάποια πολιτική δύναμη, πάντως το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης θεωρείται πως είναι η ισλαμιστική παράταξη Ούμα.

Ο ίδιος υποστήριξε πως οι διαδηλωτές αντιμετωπίστηκαν «με πολιτισμένο τρόπο» από την αστυνομία και τα σώματα ασφαλείας, «χωρίς καταστολή».