Ποιο είναι το μεγαλύτερο «αγκάθι» της συμφωνίας για το Brexit

Backstop. Το πιο βασικό, το πλέον αμφιλεγόμενο, το μεγαλύτερο «αγκάθι» στις έως σήμερα διαπραγματεύσεις Λονδίνου – Βρυξελλών για τη συμφωνία για το Brexit, καθώς και ο σημαντικότερος λόγος της βέβαιης παταγώδους αποτυχίας της βρετανικής κυβέρνησης όταν αυτή η συμφωνία κατατεθεί τελικά προς ψήφιση στη Βουλή των Κοινοτήτων.

Καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, στόχος και των δύο πλευρών ήταν να μην επιστρέψουν μετά το Brexit τα «σκληρά σύνορα» – είτε σε επίπεδο υποδομής είτε σε επίπεδο ελέγχων – ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Σε αυτήν τη βάση, δημιουργήθηκε το λεγόμενο backstop.

Τι είναι;

Ευρέως περιγράφεται ως δίχτυ ασφαλείας. Επί της ουσίας, το backstop είναι μία στρατηγική που έχει σκοπό να διασφαλίσει την αποφυγή των σκληρών συνόρων, έστω και αν Ηνωμένο Βασίλειο και Ευρωπαϊκή Ένωση δεν καταφέρουν να έρθουν σε μία συμφωνία για το εμπόριο και την ασφάλεια κατά τη μεταβατική περίοδο των δύο ετών μετά το οριστικό διαζύγιο, στις 29 Μαρτίου του 2019.

Δεδομένου ότι η Βρετανία και η Ιρλανδία αποτελούν ακόμη μέρος της ενιαίας αγοράς της Ε.Ε. και της τελωνειακής ένωσης, τα προϊόντα χρειάζεται διακινούνται χωρίς περιορισμούς. Μετά το Brexit ωστόσο αυτό μπορεί να μην ισχύει.

Ποιες είναι οι βασικές διαφορές;

Η πρώτη βασική διαφορά είναι πού θα εφαρμοστεί το λεγόμενο backstop. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει το δίχτυ ασφαλείας να εφαρμοστεί μόνο στη Βόρεια Ιρλανδία.

Αυτό θα επέτρεπε στη Βόρεια Ιρλανδία να παραμείνει ευθυγραμμισμένη σε ορισμένους κοινοτικούς κανόνες της ενιαίας αγοράς, εφόσον δεν υπάρξει άλλη λύσης έως το τέλος της μεταβατικής περιόδου.

Αυτό κατά συνέπεια σημαίνει ότι τα εμπορεύματα που εισέρχονται στη Βόρεια Ιρλανδία από το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να ελέγχονται για να διαπιστωθεί αν πληρούν τα πρότυπα της Ε.Ε., με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα είδος συνόρων.

Με αυτή τη λογική, η Τερέζα Μέι απέρριψε την πρόταση των Βρυξελλών επιμένοντας ότι θα απειλήσει τη συνταγματική ακεραιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η Βρετανίδα πρωθυπουργός προσπάθησε να διατηρήσει το backstop για όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, γεγονός που όμως εξαγριώνει σκληροπυρηνικούς Brexiters του Συντηρητικού Κόμματός της, οι οποίοι ούτε που διανοούνται το σενάριο να παραμείνει η χώρα συνδεδεμένη με τους κοινοτικούς κανόνες για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Έπειτα από αυτές τις αντιδράσεις, το Λονδίνο προσπάθησε να περιορίσει χρονικά το backstop, το οποίο οι Βρυξέλλες θεωρούν αδύνατο, καθώς οι εγγυήσεις που προσφέρει το backstop θεωρούνται αναγκαίες έως ότου βρεθεί εναλλακτική λύση.

Το μεγαλύτερο σημείο τριβής ωστόσο είναι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα μπορεί να εγκαταλείψει μονομερώς το backstop, καθώς θα είναι απαραίτητη η έγκριση της Ε.Ε.

Οι επικριτές της συμφωνίας υποστηρίζουν ότι με αυτόν τον τρόπο, η χώρα θα υποχρεωθεί να ακολουθεί τους κοινοτικούς κανόνες, άγνωστο για πόσο, χωρίς να έχει λόγο επ’ αυτών λόγω του Brexit.