Με την ψυχραιμία και τη αποφασιστικότητά της, η Ανγκελα Μέρκελ έπαιξε τον σημαντικό ρόλο του μεσολαβητή σε μία δύσκολη περίοδο για την Ευρώπη και τον κόσμο.
Όμως η ανακοίνωση της αποχώρησής της μπορεί να φέρει την αδρανοποίησή της στην διεθνή σκηνή, προειδοποιούν οι αναλυτές σύμφωνα με δημοσίευμα του AFP.
Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ εγκαταστάθηκε στον Λευκό Οίκο, οι φιλελεύθεροι στράφηκαν προς την καγκελάριο της Γερμανίας βλέποντας στο πρόσωπό της «τον ηγέτη του ελεύθερου κόσμου», αν και εκείνη έσπευσε να απορρίψει την ετικέτα αυτήν.
Η μετριοπαθής και συναινετική της στάση και η ακλόνητη πίστη της στην πολυμέρεια την κατέστησαν ντε φάκτο ανάχωμα στην τάση-σύμβολο του τραμπισμού «Πρώτα η Αμερική».
«Αφήνει ένα κενό, του ηγέτη των δυτικών δημοκρατιών», σύμφωνα με τον Cas Mudde, ολλανδό πολιτικό επιστήμονα του University of Georgia των ΗΠΑ.
Ανακοινώνοντας ήδη από τώρα ότι η σημερινή της θητεία στην καγκελαρία, που λήγει το 2021, είναι η τελευταία, η Ανγκ
ελα Μέρκελ «θα αποδυναμώσει ακόμη περισσότερο την εθνική και διεθνή της επιρροή, που παρά ταύτα, παραμένει σημαντική», σύμφωνα με τον ολλανδό πολιτικό επιστήμονα.
«Πιστεύω ότι αυτό δεν θα μεταβάλει την επιρροή της στις διεθνείς διαπραγματεύσεις. Αντίθετα, θα έχω περισσότερο χρόνο να επικεντρωθώ στα καθήκοντα της επικεφαλής της κυβέρνησης», απάντησε η γερμανίδα καγκελάριος, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να πείσει τους αναλυτές.
«Η καγκελάριος δεν θα έχει πλέον την ικανότητα να πείσει τον κόσμο ότι μπορεί να συνεχίσει να είναι η εγγυήτρια μιας κάποιας σταθερότητας στην Ευρωπαϊκή Ενωση», θεωρεί ο Luder Gerken του Centrum für Europäische Politik του Φράιμπουργκ.
«Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι τραγικό. Ο σημαντικός της ρόλος στην ΕΕ μπορεί να ανήκει ήδη στο παρελθόν», λέει.
Στο πλαίσιο της Ευρώπης, η Αγγελα Μέρκελ είχε ουσιαστικό ρόλο ως μεσολαβητής, ιδιαίτερα κατά την ελληνική οικονομική κρίση 2010-2015 και στην ευρωπαϊκή απάντηση στην προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία το 2014.
Η αποχώρησή της απειλεί να αυξήσει ακόμη περισσότερο τις αβεβαιότητες στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι ήδη αποδυναμωμένη από τις δύσκολες διαπραγματεύσεις για το Brexit, καθώς και τις εντάσεις που έχουν προκαλέσει οι μεταναστευτικές πιέσεις.
Στο οικονομικό επίπεδο, η ανακοίνωση της αποχώρησής της έρχεται σε μία ακόμη πιο δύσκολη στιγμή, με την κρίση που έχει προκαλέσει στην Ένωση ο ιταλικός προϋπολογισμός, σύμφωνα με το διεθνές ερευνητικό κέντρο Capital Economics.
«Η ευρωζώνη έχει περισσότερο από ποτέ ανάγκη από έναν αξιόπιστο παράγοντα και η Αγγελα Μέρκελ έχει διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην δημιουργία συναίνεσης», εξηγεί σε σχόλιό του.
«Η αποδυνάμωση της θέσης της μπορεί να σημαίνει ότι μία συμφωνία για τον ιταλικό προϋπολογισμό θα καθυστερήσει, ενισχύοντας την απειλή της μετάδοσης σε άλλες αγορές», αναφέρεται στην ανάλυση του Capital Economics. Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και το φιλόδοξο μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα για την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πιθανόν να πληγεί σοβαρά.
«Πολλές πρωτοβουλίες που ο πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει αναλάβει μπορεί να μην προχωρήσουν χωρίς την ισχυρή γερμανική υποστήριξη.
Ακριβώς λόγω της πλήρους υποστήριξης της Γερμανίας, μπορέσαμε να προχωρήσουμε και να πείσουμε και άλλες χώρες», υπενθύμισε η υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας Ναταλί Λουαζό.
Η ανακοίνωση της Αγγελα Μέρκελ «είναι κακή είδηση» για τις μεταρρυθμίσεις, σύμφωνα με τον φιλοευρωπαίο αρθρογράφο των Financial Times Gideon Rachman.
Ο Nils Diederich, πολιτικός επιστήμονας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου θεωρεί ωστόσο ότι η καγκελάριος «θα συνεχίσει να ηγείται , όπως το έκανε πάντα». Κατά την άποψή του, «είναι η πραγματική υπουργός Εξωτερικών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας».
Είπε ότι θα αποσυρθεί αξιοπρεπώς από το πόστο της, πράγμα που σημαίνει ότι θα φροντίσει να ασχοληθεί με τα θέματα της διεθνούς πολιτικής τους 30 μήνες που τής μένουν» στην καγκελαρία, λέει ο Nils Diederich.
Με την ανακοίνωση της αποχώρησης της Αγγελα Μέρκελ, θα σβήσει μία από τις βασικές φωνές κατά της ανόδου του εθνικισμού στην Ευρώπη. Ορισμένοι προβλέπουν ότι ο διάδοχός της θα στρέψει προς τα δεξιά την ρητορική του Βερολίνου, απέναντι στην άνοδο του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD).
Όμως, η Αγγελα Μέρκελ έχει εδώ και πολύ καιρό αποσυρθεί από την μάχη κατά του λαϊκισμού, λέει ο Cas Mudde, που μελετά το φαινόμενο του λαϊκισμού στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
«Πιστεύω ότι ο κ. Μακρόν είναι ένας πολύ πιο σφοδρός πολέμιος του εθνικισμού από την κα. Μέρκελ», επισημαίνει.