Η NASA αναζητά αρχαία ίχνη εξωγήινης ζωής στον Άρη και στην Ευρώπη και εξωγήινους πολιτισμούς αλλού

Το ερώτημα εάν είμαστε μόνοι στο σύμπαν είναι ένα από τα σημαντικότερα της επιστήμης και της ανθρώπινης ιστορίας εν γένει- και, όπως είναι εύκολα αντιληπτό, η απάντηση σε αυτό αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους στόχους της NASA.

Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία έχει αναζητήσει και αναζητά ίχνη αρχαίας, αλλά και σύγχρονης ζωής στον Άρη και σύντομα θα το κάνει και αλλού, όπως στον δορυφόρο του Δία, Ευρώπη- ενώ παράλληλα αποστολές όπως το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler και το TESS κοιτούν πέρα από τα όρια του ηλιακού μας συστήματος.

Η «έκρηξη» στις γνώσεις που υπάρχουν για εξωπλανήτες (πλανήτες σε τροχιά γύρω από άλλα άστρα) και τα αποτελέσματα δεκαετιών έρευνας για ίχνη ζωής- «βιοϋπογραφών» (biosignatures)- έχουν εντείνει το ενδιαφέρον στον τομέα και πλέον η NASA διερευνά τρόπους αναζήτησης εξελιγμένης ζωής, πέραν του επιπέδου της μικροβιακής ζωής- εννοώντας μορφές ζωής αρκετά εξελιγμένες ώστε να είναι σε θέση να δημιουργούν τεχνολογία.

Οι «τεχνοϋπογραφές» (technosignatures) είναι ίχνη ή σήματα που, αν εντοπιστούν, θα αποτελέσουν απόδειξη ύπαρξης τεχνολογικά εξελιγμένων πολιτισμών αλλού στο σύμπαν.

Το πιο γνωστό είδος «τεχνοϋπογραφής» είναι τα ραδιοσήματα, ωστόσο υπάρχουν και άλλα, που δεν έχουν διερευνηθεί σε βάθος.

Τον Απρίλιο του 2018 εντάθηκε στο Κογκρέσο το ενδιαφέρον για επιστημονικές έρευνες για τεχνοϋπογραφές από τη NASA, η οποία διοργανώνει το NASA Technosignatures Workshop στο Χιούστον στις 26-28 Σεπτεμβρίου, με στόχο την αξιολόγηση του επιπέδου που υπάρχει αυτή τη στιγμή στον κλάδο και τον εντοπισμό των πλέον υποσχόμενων τομέων έρευνας πάνω στις τεχνοϋπογραφές, προκειμένου να γίνουν επενδύσεις για να προοδεύσει η επιστήμη.

Ο όρος «τεχνοϋπογραφές» πάει πέρα από το γνωστό SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence), που περιορίζεται σε αναζήτηση ραδιοσημάτων.

Τεχνοϋπογραφές όπως ραδιοσήματα, εκπομπές λέιζερ, ίχνη μεγάλων κατασκευών ή ατμόσφαιρες με ρύπανση θα μπορούσαν να υποδεικνύουν ύπαρξη νοημόνων μορφών ζωής.

Τις τελευταίες δεκαετίες δόθηκε έμφαση στον τομέα αυτό, με χρηματοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα, από φιλανθρωπίες κ.α. – δεδομένου και του ότι η ανθρωπότητα έχει εκπέμψει τα δικά της σήματα εδώ και πολλά χρόνια (σημειώνεται ωστόσο πως το πρόγραμμα SETI της NASA έλαβε τέλος το 1993, όταν το Κογκρέσο τερμάτισε τη χρηματοδότηση).

Το ανανεωμένο ενδιαφέρον για την αναζήτηση τεχνοϋπογραφών προκύπτει από την ανακάλυψη πως ο γαλαξίας μας είναι γεμάτος πλανήτες- οπότε και οι πιθανότητες φαίνονται να αυξάνονται.

Επίσης, δεν έχουν λείψει περιστατικά όπως η ανακάλυψη των διακυμάνσεων στη φωτεινότητα ενός άστρου (που έγινε γνωστό ως Tabby’s Star) από το Kepler, πυροδοτώντας υποθέσεις πως ίσως να προκαλούνται από κάποια κολοσσιαία δομή εξωγήινης κατασκευής.

Επιστήμονες κατέληξαν τελικά στο συμπέρασμα πως μάλλον πρόκειται για κάποιο νέφος σκόνης, ωστόσο η περίπτωση του Tabby’s Star απέδειξε τη χρησιμότητα των ερευνών για ανωμαλίες σε δεδομένα που έχουν συλλεγεί από το διάστημα, καθώς τα ίχνη τεχνολογικά εξελιγμένης εξωγήινης ζωής ίσως να εμφανίζονταν ακριβώς έτσι- ως εκτροπές/ παρεκκλίσεις από το «κανονικό».

Όπως και να έχει, επιστήμονες προειδοποιούν πως χρειάζονται πολλά περισσότερα από ένα ανεξήγητο σήμα για να αποδειχθεί κάτι τέτοιο- ειδικά από τη στιγμή που υπάρχουν πολλές παρεμβολές από γήινες πηγές- ωστόσο σε κάθε περίπτωση η αμερικανική διαστημική υπηρεσία διαβεβαιώνει πως συνεχίζει την αξιολόγηση των πλέον πολλά υποσχόμενων προσπαθειών στον τομέα της αναζήτησης τεχνοϋπογραφών, προκειμένου να διαπιστωθεί πού πρέπει να δοθεί η μεγαλύτερη έμφαση- και να γίνουν οι ανάλογες επενδύσεις.