Τη στάση του προς την Άγκυρα σκληραίνει το αμερικανικό Κογκρέσο, καθώς με το σχέδιο νόμου του προϋπολογισμού για την Εθνική Άμυνα ζητά το «πάγωμα» της οποιασδήποτε μεταφοράς στρατιωτικού υλικού προς την Τουρκία μέχρι το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ να παραδώσει έκθεση για την εκτίμηση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων στις αρμόδιες επιτροπές Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής και της Γερουσίας.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ, το εν λόγω σχέδιο νόμου εγκρίθηκε με απόλυτη πλειοψηφία (60-1) από την αρμόδια επιτροπή και πλέον ξεκινούν οι πολιτικές διεργασίες που αφορούν τον διάλογο για την υποβολή τροπολογιών.
Αν τελικά η συγκεκριμένη πρόβλεψη τεθεί σε ισχύ μετά τη διαδικασία, οι περιορισμοί που θα επιβληθούν στις στρατιωτικές προμήθειες της Τουρκίας θα είναι ευρείας κλίμακας, και θα συμπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων πωλήσεις αεροσκαφών F-35 Lightning II JSF και F-16 Fighting Falcon, ελικοπτέρων CH-47 Chinook, H-60 Blackhawk και πυραύλων Patriot.
Στο σχετικό παράρτημα 1251 νομοσχεδίου του προϋπολογισμού για την Εθνική Άμυνα, με τίτλο «Έκθεση για την κατάσταση των σχέσεων των ΗΠΑ με την Τουρκική Δημοκρατία», αναφέρει τα εξής:
«Το παράρτημα αυτό απαιτεί από τον Υπουργό Άμυνας, σε διαβούλευση με τον Υπουργό Εξωτερικών, να υποβάλει έκθεση σχετικά με τη σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας στις επιτροπές άμυνας του Κογκρέσου, στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, το αργότερο 60 ημέρες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας Πράξης.
»Το παράρτημα αυτό απαγορεύει επίσης οποιαδήποτε ενέργεια για την εκτέλεση της παράδοσης στρατιωτικής αλλοδαπής πώλησης μεγάλου αμυντικού εξοπλισμού βάσει του άρθρου 36 του νόμου περί ελέγχου εξαγωγών όπλων (22 U.S.C. 2761) στην Τουρκική Δημοκρατία, έως ότου η απαιτούμενη έκθεση παραδοθεί στις καθορισμένες επιτροπές του Κογκρέσου».
Η προσπάθεια για το «πάγωμα» της παράδοσης των μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Άγκυρα έχει αποτελέσει μια από τις σημαντικότερες εκστρατείες που διεξάγει το Συμβούλιο Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC) στην Ουάσιγκτον.
Όπως εξήγησε ο εκτελεστικός διευθυντής της οργάνωσης, Έντι Ζεμενίδης, το γεγονός ότι η συγκεκριμένη πρόβλεψη συμπεριλήφθηκε στο σχέδιο νόμου αποτελεί ακόμα ένα σημαντικό βήμα προς την εκπλήρωση του στόχου της εκστρατείας του HALC.
«Με την συμπερίληψή του στο κείμενο του προέδρου της Επιτροπής πλέον είναι μέρος κειμένου νομοσχεδίου και είναι η βάση για οποιεσδήποτε τροπολογίες υποβληθούν.
»Για να αφαιρεθεί η συγκεκριμένη αναφορά θα πρέπει κάποιος να δώσει μάχη γι’ αυτό».
Το σχέδιο νόμου αναμένεται ότι θα παρουσιασθεί την επόμενη εβδομάδα στην ολομέλεια της Βουλής, ενώ ο προϋπολογισμός για την εθνική άμυνα υπολογίζεται ότι θα εγκριθεί μέσα στον επόμενο μήνα, χωρίς, ωστόσο, να θεωρείται απίθανη η επικύρωση του και μέσα στο Μάιο.
Στη Γερουσία βρίσκεται και ένα δεύτερο νομοσχέδιο το οποίο, όμως, είναι περισσότερο στοχευμένο και αφορά αποκλειστικά το «πάγωμα» της παράδοσης των F-35 και όχι την γενικότερη πώληση στρατιωτικών προμηθειών.
Μάλιστα η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία συνδέει την παράδοση των F-35 με το ζήτημα της αγοράς του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 από την Τουρκία, αλλά και την απελευθέρωση του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον που κρατείται στις φυλακές της χώρας.
Το θέμα της απαγόρευσης της πώλησης των F-35 είχε αποτελέσει αντικείμενο κοινής εκστρατείας του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC) και Εθνικής Αρμενικής Επιτροπής, ενώ την περασμένη εβδομάδα στο διήμερο κοινών διαφωτιστικών προσπαθειών του HΑLC και της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής (AJC) το συγκεκριμένο λεκτικό του Παραρτήματος 1251 είχε προωθηθεί ως τροπολογία.
«Με την συμπερίληψή του στο κείμενο του προέδρου της Επιτροπής πλέον είναι μέρος κειμένου νομοσχεδίου και είναι η βάση για οποιεσδήποτε τροπολογίες υποβληθούν.
»Για να αφαιρεθεί η συγκεκριμένη αναφορά θα πρέπει κάποιος να δώσει μάχη γι’ αυτό», ανέφερε ο Έντι Ζεμενίδης.
Όπως είπε, δεν υπάρχει ακόμη αντίστοιχο Παράρτημα στη Γερουσία, κάτι που αναμένεται να προωθηθεί σύντομα, ενώ συνεχίζονται και οι προσπάθειες στη Γερουσία για το σχέδιο νόμου των τριών γερουσιαστών και στη Βουλή για το νομοσχέδιο των Μπιλιράκη – Σιτσιλίνε.
«Εχουν υποβληθεί διάφορες τροπολογίες στο σχέδιο Νόμου για την Εθνική Αμυνα που σχετίζονται με την Τουρκία.
»Μία που ζητά να διατεθούν στους Κούρδους της Συρίας τα κονδύλια που δίδονται στην Τουρκία, άλλη για μεταφορά των πυρηνικών που βρίσκονται στο Ινσιρλίκ σε άλλη τοποθεσία κα.
»Εκείνο που διαισθάνομαι είναι ότι μετά τη συμπερίληψη της συγκεκριμένης αναφοράς στο κείμενο του προέδρου, οι τροπολογίες θα αποσυρθούν».
Ο προϋπολογισμός για την Εθνική Αμυνα αναμένεται να εγκριθεί περίπου σε ένα μήνα, χωρίς να αποκλείεται να ολοκληρωθεί στο τέλος Μαΐου, καθώς την επόμενη εβδομάδα θα παρουσιαστεί στην ολομέλεια της Βουλής.
Στην περίπτωση αυτή δεν πρόκειται να παραδοθούν ούτε καν τα δύο F-35 που ενώ θα βρίσκονται για ένα ακόμη έτος στις ΗΠΑ, θα χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση Τούρκων πιλότων.
Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, ο Έντ Ζεμενίδης είπε πως για να μην προωθηθεί αυτός ο περιορισμός προς την Τουρκία από το Κογκρέσο, θα πρέπει να ισχύσει μία από τις 3 περιπτώσεις:
Πρώτον, να υπάρξει σχετική τροπολογία στην Ολομέλεια της Βουλής, κάτι μάλλον απίθανο για την περίπτωση που έχουν συμφωνήσει ο πρόεδρος και ο επικεφαλής της μειοψηφίας στην Επιτροπή Άμυνας, Ανταμ Σμιθ.
Δεύτερον, να μην υπάρξει κάτι ανάλογο από τη Γερουσία, οπότε είναι πιθανόν να μην συμπεριληφθεί στο συμβιβαστικό κείμενο.
Τρίτον, να ασκήσει ο πρόεδρος Τραμπ βέτο σε όλο το νομοσχέδιο, για διάφορους λόγους, οπότε θα ξεκινήσει η συγγραφή του από την αρχή. Κάτι που είχε συμβεί επί Ομπάμα.