Πώς οι υπερχρεωμένες σε δολάρια τουρκικές τράπεζες χαλούν την εκλογική φιέστα Ερντογάν

Το τελευταίο διάστημα οι αναδυόμενες αγορές αντιμετωπίζουν πληθώρα προβλημάτων, όπως σημειώνει δημοσίευμα των Financial Times και το το νέο δράμα της Αργεντινής κατόρθωσε να «διώξει» από τα πρωτοσέλιδα την Τουρκία, η οποία, όμως, έχει αρκετά «κρυφά» προβλήματα με το μεγαλύτερο να είναι αυτό με τις τράπεζες.

Οι ισολογισμοί των τουρκικών τραπεζών είναι γεμάτοι από χρέος σε ξένο χρέος και ως εκ τούτου το τελευταίο που ήθελαν να δουν ήταν μία «βουτιά» της τουρκικής λίρας.

Από τα μέσα Φεβρουαρίου 2018 έως και χθες 10/5 η λίρα είχε υποχωρήσει 12,6% έναντι του δολαρίου. Εάν κοιτάξει κάποιος προσεκτικά τα δημοσιονομικά μεγέθη της Τουρκίας, το πιθανότερο είναι ότι θα απογοητευθεί.

Το ιδιωτικό χρέος έχει φθάσει στο 70% του ΑΕΠ από 33% που ήταν το 2007, δηλαδή στα επίπεδα που βρίσκονταν το αντίστοιχο ελληνικό λίγο πριν από την κρίση του 2009, όπως σημειώνει στους F0054 o Charles Robertson, οικονομολόγος της Renaissance Capital.

Επιπρόσθετα, βάσει στοιχείων του IIF, ο δείκτης χρέους των τουρκικών τραπεζών είχε τη μεγαλύτερη αύξηση ως ποσοστό επί του ΑΕΠ μεταξύ 39 αναπτυσσόμενων χωρών που εξετάσθηκαν.

Την ίδια ώρα ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις έχει φθάσει στο 120%, καθώς ο χρηματοπιστωτικός τομέας της χώρας έχει βασιστεί στον δανεισμό από το εξωτερικό προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις δραστηριότητές του.

Εάν το συνολικό χρέος εξετασθεί βάσει των συναλλαγματικών ισοτιμιών, το τουρκικό έφθασε το 2017 στο 69,5% του ΑΕΠ (από μόλις 39,2% του ΑΕΠ το 2009), ξεπερνώντας τόσο τη δεύτερη Πολωνία (53,5% του ΑΕΠ) όσο και την προβληματική Αργεντινή (51% του ΑΕΠ).
τοις εκατό) και την Αργεντινή (51%)

Όπως τονίζει ο Jason Tuvey, οικονομολόγος της EM Capital Economics, η αύξηση του δανεισμού των τουρκικών τραπεζών κατά 60% την τελευταία 5ετία αποτελεί έναν παράγοντα «πραγματικού φόβου».

Το χρέος των τουρκικών τραπεζών σε δολάρια φθάνει στο 22,5% του ΑΕΠ, ενώ και οι μη χρηματοπιστωτικοί όμιλοι έχουν χρέος σε δολάρια που αγγίζει το 35,9% του ΑΕΠ.

Σε καλύτερη κατάσταση οι καταναλωτές

Αυτό πιθανώς που μπορεί να «σώσει» την υπόληψη τόσο του Ερντογάν όσο και της τουρκικής οικονομίας είναι ότι οι πολίτες της χώρας δεν έχουν μεγάλο χρέος σε ξένο νόμισμα και κυρίως σε δολάρια.

Αυτό ότι γιατί δεν το επιθυμούν αλλά γιατί ο δανεισμός των καταναλωτών σε ξένο νόμισμα έχει απαγορευθεί από το 2009.
Επίσης οι τουρκικές τράπεζες έχουν το δικαίωμα να παράσχουν δάνεια σε ξένο νόμισμα μόνο σε είτε που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό (άρα έχουν έσοδα σε ξένο νόμισμα) είτε κατατάσσονται μεταξύ των μεγαλύτερων της χώρας.

Η αρνητική δημοσιονομική εικόνα

Σύμφωνα με στοιχεία του IIF, η Τουρκία για να καλύψει το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα πρέπει να κατορθώσει να προσελκύσει επενδύσεις ισάξιες με το 25% του ΑΕΠ ετησίως για τα επόμενα χρόνια.

Κάτι τέτοιο κρίνεται εξαιρετικά δύσκολο, τόσο λόγω της ευρύτερης πολιτικής αναταραχής που επικρατεί στη χώρα, όσο και της απροθυμίας αρκετών ξένων εταιρειών να αυξήσουν την έκθεσή τους στην Τουρκία.