Τι αναφέρει η έκθεση Τραμπ για το Κυπριακό και το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά

Στην καταγραφή των απόψεων Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων και των Ηνωμένων Εθνών αναφορικά με την κατάρρευση των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά αναλώνεται η τελευταία διμηνιαία έκθεση για την Κύπρο του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ προς το Κογκρέσο, που επιδόθηκε την περασμένη εβδομάδα. Η έκθεση καλύπτει τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο του περασμένου έτους.

Την έκθεση ως γνωστόν ετοιμάζει μετά το 2004 το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Στo εισηγητικο, η υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδια για Νομοθετικές Υποθέσεις, Μαίρη Γουότερες σημειώνει ότι η παρούσα έκθεση περιγράφει τα γεγονότα από τον Αύγουστο μέχρι τον Σεπτέμβριο, με τις δύο κοινότητες να προσπαθούν να διαμορφώσουν «το αφήγημα της επόμενης μέρας, μετά το κλείσιμο χωρίς συμφωνία της διάσκεψης του Κραν Μοντανά.

Η κ. Γουότερες σημειώνει ότι παρά ταύτα, «οι ΗΠΑ παραμένουν δεσμευμένες στην εξεύρεση δίκαιης και διαρκούς λύσης που θα επανενώνει την Κύπρο ως μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία».

Η έκθεση αναφέρει ότι τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο οι Κύπριοι ηγέτες εισήλθαν σε περίοδο περισυλλογής, μετά το κλείσιμο των συνομιλιών για τη διευθέτηση, στο Κραν Μοντανά.

«Και οι δύο κοινότητες επιχείρησαν να διαμορφώσουν το αφήγημα στο γιατί οι συνομιλίες ολοκληρώθηκαν χωρίς συμφωνία και να ορίσουν θέσεις για την πορεία προς τα εμπρός».

Για το Μουσταφά Ακιντζί καταγράφει δήλωση της 5ης Αυγούστου, στην οποία ο Τουρκοκύπριος ηγέτης ανέφερε ότι «η εξασθένηση των προοπτικών μιας ομοσπονδιακής Κύπρου σήμαινε ότι η επόμενη καλύτερη επιλογή ήταν των δύο χωριστών κρατών, αμφότερα εντός της ΕΕ».

Γράφει επίσης πως ο κ. Ακιντζί υπερασπίστηκε το ρόλο του Ειδικού Συμβούλου του Γενικού Γραμματέα Έσπεν Μπαρθ Έιντε στη διαδικασία.

Σε σχέση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, καταγράφει δήλωσή του στις 11 Σεπτεμβρίου, στην οποία «επανέλαβε την προθυμία του να επιστρέψει στις συνομιλίες, υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία θα σέβεται τους παραμέτρους του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για τη δημιουργία ενός κανονικού κράτους, το οποίο ο Αναστασιάδης ερμήνευσε ως χωρίς εγγυήσεις ασφαλείας και επεμβατικά δικαιώματα»

Αναφέρει ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έστειλε επιστολές που διαβίβασαν το μήνυμα αυτό στα κράτη της Οργάνωσης Ισλαμικής Συνεργασίας, στα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και είπε ότι θα συναντηθεί από κοινού με τον Ακιντζί και τον Γενικό Γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες στη Νέα Υόρκη, μόνο εάν οι Τουρκοκύπριοι αποδεχθούν το πλαίσιο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.

Σημειώνει ότι στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, στις 21 και 22 Σεπτεμβρίου, ο Αναπληρωτής Βοηθός Υφυπουργός για τη Νότια Ευρώπη, Τζόναθαν Κόεν, συναντήθηκε με Ελληνοκύπριους αντιπροσώπους, μεταξύ των οποίων τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη και με Τουρκοκύπριους αντιπροσώπους.

«Ο κ. Κόεν δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν αφοσιωμένες στο πλαίσιο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και παρότρυνε και τις δύο πλευρές να επωφεληθούν από το έργο που επιτεύχθηκε μέχρι στιγμής», αναφέρει η έκθεση.

Αρκετά εκτενής αναφορά γίνεται στην απόφαση του ψευδοκράτους να επιβάλει δασμούς στους εγκλωβισμένους, ωστόσο αποκαλεί τον Ταχτσίν Ερτουγρούλογου «υπουργό Εξωτερικών της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ)».

Γράφει ότι στις 25 Σεπτεμβρίου ο κ. Ερτογρούλογλου ενημέρωσε το βοηθό ΓΓ του ΟΗΕ για ειρηνευτικές επιχειρήσεις ότι «η «ΤΔΒΚ» θα άρχιζε να επιβάλλει τελωνειακούς δασμούς στις μεταφορές τροφίμων από τον ΟΗΕ (αλλά όχι σε ιατρικές προμήθειες) στους θύλακες των Ελληνοκυπρίων και Μαρωνιτών, μια πρακτική που ξεκίνησε την 1η Οκτωβρίου.

Υποστήριξε ότι οι κάτοικοι των θυλάκων δεν χρειάζονταν τις προμήθειες, τις πουλούσαν στην τοπική αγορά και ότι η αποστολή προμηθειών έδινε την εσφαλμένη εντύπωση ότι οι Ελληνοκύπριοι ήταν υπό περιορισμό στο βορρά και δεν είχαν την ελευθερία κίνησης.

Η έκθεση επισημαίνει ότι τα Ηνωμένα Έθνη δήλωσαν πως η απόφαση ήταν «ατυχής» και τα Ελληνοκυπριακά ΜΜΕ σημείωσαν ότι η επιβολή δασμών παραβίασε την Τρίτη Συμφωνία της Βιέννης.

Η έκθεση Τραμπ ολοκληρώνεται με τα συμπεράσματα της έκθεσης των καλών υπηρεσιών του ΓΓ του ΟΗΕ, στις 28 Σεπτεμβρίου. Αναφέρει ότι ο κ. Γκουτέρες εκτιμά πως η “ουσία για μια συνολική λύση για το κυπριακό πρόβλημα πρακτικά υπάρχει» και ότι είναι η ισχυρή πεποίθησή του πως «στο Kραν Μοντανά χάθηκε μια ιστορική ευκαιρία».

Σημειώνει ότι ο κ. Γκουτέρες κάλεσε για μια περίοδο προβληματισμού ώστε να καθοριστεί εάν και πότε οι συνθήκες θα ωριμάσουν και πάλι για μια ουσιαστική διαδικασία στο εγγύς μέλλον και πως επαναβεβαίωσε ότι «τα Ηνωμένα Έθνη θα είναι διαθέσιμα για να συνεχίσουν να φιλοξενούν μελλοντικές συζητήσεις, εάν τα μέρη αποφασίσουν να εμπλακούν σε μια τέτοια διαδικασία με την απαραίτητη πολιτική βούληση για να ολοκληρώσουν τη στρατηγική συμφωνία που αναδυόταν Κραν Μοντανά».