“Μπαρούτι” στη Βάρνα: Ο Τσίπρας με το βλέμμα στη “μάχη” με τον Ερντογάν

Κόκκινο χτυπά το θερμόμετρο στη Βάρνα με τις ευρωτουρκικές σχέσεις να ισορροπούν σε μία κλωστή.

Η πρωτοφανώς σκληρή καταδίκη της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την περασμένη παρασκευή για τις παραβιάσεις στο Αιγαίο με ρητή αναφορά και στο ζήτημα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών και η απάντηση από την πλευρά της Άγκυρας με “πολεμική” διάθεση από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχουν πυροδοτήσει στο ζενίθ το διπλωματικό θερμόμετρο, προϊδεάζοντας για “μπαρούτι” στη σημερινή συνάνηση στη Βάρνα.

Της σημερινής συνάντησης είχε προηγηθεί η μεγάλη διπλωματική επιτυχία της ελληνικής διπλωματίας, με τον Έλληνα Πρωθυπουργό να χρησιμοποιεί ως μοχλό πίεσης την υπόθεση Σκριπάλ και τη στάση της Ευρώπης έναντι της Ρωσίας, προκειμένου να “στριμώξει” τους 27 για τη στάση τους απέναντι στην Άγκυρα.

Διαβάστε αναλυτικά εδώ όλο το διπλωματικό σκάκι και τις “χειρουργικές” διπλωματικές κινήσεις μεταξύ Αλέξη Τσίπρα, Βλαντιμίρ Πούτιν και Ντόναλντ Τραμπ.

Σε αυτό το φόντο θα γίνει η συνάντηση των Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και Ντόναλντ Τουσκ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Την ίδια ώρα ενώ οι ευρωπαίοι ιθύνοντες θα κινηθούν λίγο πολύ στη γραμμή των αποφάσεων της προχθεσινής Συνόδου Κορυφής, ουδείς είναι σε θέση να προβλέψει τις θέσεις με τις οποίες θα προσέλθει ο τούρκος πρόεδρος.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έστειλε αυστηρή προειδοποίηση στην Άγκυρα ότι για να υπάρξει πρόοδος στις σχέσεις της με την ΕΕ θα πρέπει πρωτίστως να αποδείξει ότι σέβεται το διεθνές δίκαιο. Οι ευρωπαίοι ηγέτες εξέφρασαν την ανησυχία τους για την τουρκική εισβολή στο Αφρίν της Συρίας, καταδίκασαν τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Κύπρο και στο Αιγαίο, ενώ έκαναν ρητή αναφορά στην κράτηση των δύο Ελλήνων στρατιωτών, ζητώντας την απελευθέρωσή τους.

«Η γλώσσα με την οποία διατυπώθηκαν τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής για την Τουρκία, την Πέμπτη το βράδυ είναι από τις πιο επιθετικές και αιχμηρές στην ιστορία των ευρωτουρκικών σχέσεων», σχολίασε ευρωπαίος αξιωματούχος μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Όμως παρόλο που πολλοί πίστευαν ότι τα συμπεράσματα αυτά θα μπορούσαν να τινάξουν στον αέρα τη Σύνοδο της Βάρνας, η Άγκυρα το απέφυγε. Ο τούρκος Πρόεδρος, Ερντογάν αντέδρασε με εξίσου σκληρή γλώσσα, κατηγορώντας την Ευρώπη ότι συντάσσεται με τους Έλληνες και τους Κύπριους, αλλά απέφυγε να διακόψει την προοπτική του διαλόγου με την ΕΕ που ανοίγεται στη συνάντηση της Βάρνας.

Το ίδιο ωστόσο ισχύει και για την ΕΕ. «Παρά τα προβλήματα και τις δυσκολίες η Σύνοδος στη Βάρνας έπρεπε να γίνει, γιατί θέτει το μοναδικό πλαίσιο για να μην διαρραγούν εντελώς οι σχέσεις με την Τουρκία», σχολίαζε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ Ευρωπαίος αξιωματούχος. Κι αυτό γιατί όπως εξηγούσε, η Ευρώπη μόνο μέσω του διαλόγου με την Άγκυρα μπορεί να εξυπηρετήσει δυο από τα βασικά στρατηγικά της συμφέροντα: τη συνεργασία της Τουρκίας στο προσφυγικό και στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.

Δεν θα πρέπει επίσης να λησμονηθεί ότι η ΕΕ θα προσφέρει στη Βάρνα άλλα 3 δισ. ευρώ για τους Σύρους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Τουρκία. Πρόκειται για το δεύτερο πακέτο 3 δισ. ευρώ, όπως προβλέπεται στη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, ποσό το οποίο δεν δίνεται απευθείας στην Άγκυρα, αλλά σε οργανισμούς όπως ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (IOM) και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) που διαχειρίζονται τη διατροφή, τη στέγαση και την ιατρική περίθαλψη των προσφύγων.

Εντούτοις δεν είναι ακόμα σαφές τί θα γίνει στη Βάρνα. Η συνάντηση «δεν θα είναι εύκολη» προέβλεψε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ενώ ο κ. Γιούνκερ δήλωσε ότι πηγαίνει στη Βάρνα με «ανάμεικτα συναισθήματα». Ο πρόεδρος της Επιτροπής εξήγησε ότι τα προβλήματα με την Τουρκία μεγαλώνουν, ωστόσο, υπάρχει ένας «ειλικρινής» και «ανοιχτός» διάλογος μεταξύ των δύο πλευρών, ο οποίος πρέπει να συνεχιστεί. Το γεγονός πάντως και μόνο ότι η συνάντηση αυτή πραγματοποιείται σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο είναι θετικό και έχει μεγάλη σημασία, σχολιάζουν πολιτικοί αναλυτές.

Διπλωματικό σκάκι της Ελλάδας  στις Βρυξέλλες

Το διπλωματικό παρασκήνιο της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, που είχε ως αποτέλεσμα την καταδίκη της Τουρκίας για τις «συνεχιζόμενες παράνομες προκλήσεις» της στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως και τη ρητή αναφορά στην απελευθέρωση των Ελλήνων στρατιωτικών Άγγελου Μητρετώδη και Δημήτρη Κούκλατζη, είχε αποκαλύψει από την Παρασκευή το TRIBUNE.

Το πρωί της Πέμπτης, όπως είναι γνωστό, ο Αλέξης Τσίπρας είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος όχι μόνο επέλεξε να μιλήσει μαζί του λίγο πριν το φορτισμένο Συμβούλιο Κορυφής (όπως αναμενόταν εξαιτίας της υπόθεσης Σκριπάλ), αλλά φρόντισε κιόλας μέσω της επικοινωνίας του με τον Έλληνα Πρωθυπουργό να στείλει μήνυμα στους «28» αναφορικά με το περιεχόμενο της επικοινωνίας του με τον Ντόναλντ Τραμπ την προηγούμενη ημέρα.

Το περιεχόμενο αυτό αφορούσε την πρωτοβουλία του Αμερικανού Προέδρου να ξεκινήσει διάλογο με τη Μόσχα για την παγκόσμια ασφάλεια και τον έλεγχο της ισορροπίας των εξοπλισμών με επίκεντρο της Β. Κορέα, την Ουκρανία και τη Συρία.

Απόδειξη του αναβαθμισμένου διπλωματικού και γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας είναι ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός ήταν εκείνος που ανέλαβε να ενημερώσει τους Ευρωπαίους ηγέτες για τις εξελίξεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας, τονίζοντάς τους ρητορικά πώς είναι δυνατόν οι ΗΠΑ να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες διαλόγου με τη Ρωσία για την παγκόσμια ασφάλεια και την ίδια ώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση να παρασύρεται σε τροχιά ψυχροπολεμικής κλιμάκωσης με αφορμή την υπόθεση Σκριπάλ.

Συνεχίζοντας ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε στους εταίρους πως η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο ευθύνης στις παγκόσμιες γεωπολιτικές εξελίξεις και να υπερασπίζεται αποφασιστικά την κυριαρχία της, αλλά ταυτόχρονα να μη σύρεται πίσω από τα γεγονότα και μάλιστα δίχως στρατηγική.

Στην ουσία ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε από τους «28» να μην παρασυρθούν σε μία σύγκρουση με τη Ρωσία χωρίς στρατηγική στόχευση.

Η συζήτηση που ακολούθησε ήταν μία σκληρή παρτίδα πόκερ με τον Έλληνα Πρωθυπουργό να μπλοκάρει την επί το σκληρότερο αλλαγή του λεκτικού της απόφασης που ζητούσε η Τερέζα Μέι για τη Ρωσία με αφορμή την υπόθεση Σκριπάλ, με τους Πρωθυπουργούς της Ιταλίας και της Αυστρίας να συντάσσονται μαζί του.

Η συζήτηση έδειχνε να φθάνει σε αδιέξοδο όταν πια μετά τα μεσάνυχτα και ενώ ακολουθούσε και το θέμα της Τουρκίας, κάποιες χώρες μεταξύ των οποίων και η Βρετανία, είχαν παρασκηνιακά εκφράσει επιφυλάξεις στο σκληρό κείμενο κατά της Τουρκίας, ήρθαν προ των ευθυνών τους όταν ο Έλληνας Πρωθυπουργός τόνισε ότι επειδή εκείνος δεν θα διασπάσει την ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένει το ίδιο να συμβεί και με την καταδίκη της Τουρκίας.

Τόνισε δε πως στο επόμενο θέμα, δηλαδή στο ζήτημα της Τουρκίας, δεν υπάρχουν απλά «υψηλές πιθανότητες», όπως στη φερόμενη ευθύνη της Ρωσίας στη δηλητηρίαση του Σκριπάλ, αλλά βεβαιότητα σε ό,τι αφορά στις παραβιάσεις της κυριαρχίας μας.

Με αυτόν τον τρόπο, αντί τελικά η απόφαση για την Τουρκία να μαλακώσει έγινε ακόμα πιο σκληρή, με την προσθήκη σαφούς αναφοράς στους δύο Έλληνες στρατιωτικούς.

Αποτέλεσμα ήταν η Σύνοδος να διακόψει τελικά τις εργασίες της στις 3.00 τα ξημερώματα με μία ιστορική νίκη της ελληνικής διπλωματίας να έχει καταγραφεί.