CNBC: Ποιες οι συνέπειες της ανεξαρτητοποίησης για Ισπανία και Καταλονία – Τι σημαίνει για την Ε.Ε.

Η απόσχιση της Καταλονίας από την Ισπανία θα έχει όχι μόνο πολιτικές αλλά και οικονομικές συνέπειες και μάλιστα μεγάλης κλίμακας για τις δύο πλευρές αλλά και για την ΕΕ, όπως αναφέρει εκτενής ανάλυση του CNBC.

Οι Καταλανοί καλούνται την Κυριακή 1η Οκτωβρίου να αποφασίσουν εάν θα παραμείνουν «τμήμα» της Ισπανίας ή όχι, σε ένα δημοψήφισμα το οποίο έχει προκαλέσει σειρά συγκρούσεων μεταξύ Μαδρίτης και Βαρκελώνης.

Οι ισπανικές αρχές έχουν ξεκαθαρίσει ότι θα πράξουν ό,τι χρειάζεται προκειμένου το δημοψήφισμα να μην γίνει ποτέ, ανακοινώνοντας ότι θα χρησιμοποιηθούν ακόμη και αστυνομικές δυνάμεις προκειμένου να απαγορέψουν την ψηφοφορία.

Μία πλούσια περιφέρεια

Η Καταλονία είναι η πλουσιότερη από τις 17 περιφέρειες της Ισπανίας, αντιστοιχώντας στο 19% του ισπανικού ΑΕΠ και έχοντας ως πηγές εσόδων τον τουρισμό, τις εξαγωγές, τη μεταποίηση αλλά και πληθώρα βιομηχανιών.

Η πρώτη φορά που έγινε λόγος για ανεξαρτητοποίηση ήταν το 1922 –με τη δημιουργία της Estat Catala-, αλλά ακολούθησαν τα 40 χρόνια δικτατορίας στην Ισπανία που «έπνιξαν» τέτοιους είδους διαθέσεις.

Το θέμα επανήλθε στο προσκήνιο πριν από μερικά χρόνια, εξαιτίας των οικονομικών προβλημάτων της Ισπανίας, την απόφαση το 2010 του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας να μειώσει την αυτοδυναμία της περιοχής και φυσικά της προαιώνιας αντιπάθειας προς τη Μαδρίτη, η οποία είναι και έδρα της ισπανικής κυβέρνησης.

Οι άμεσες συνέπειες μετά την ανεξαρτησία

Όπως τονίζει, μιλώντας στο CNBC, ο Alain Cuenca, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Zaragoza, οι βραχυπρόθεσμες συνέπειες της ανεξαρτητοποίησης θα είναι αρνητικές και για τις δύο πλευρές.

«Η δημιουργία συνόρων θα οδηγήσει σε απώλειες θέσεων εργασίας, εισοδήματος και πλούτου για όλους, είτε ζουν στην Καταλονία είτε στην υπόλοιπη Ισπανία.
Αυτές οι ζημίες θα προέλθουν από την εμφάνιση εμποδίων στο εμπόριο, από χρηματοοικονομικά προβλήματα και από την ανάγκη να αυξηθούν οι δαπάνες της νέας χώρας που θα δημιουργηθεί», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Aν και οι Καταλανοί αντιστοιχούν στο 16% του ισπανικού πληθυσμού, συμβάλλουν σε ετήσια βάση το ποσό των 223,6 δισ. ευρώ στην ισπανική οικονομία, σύμφωνα με στοιχεία της τοπικής κυβέρνησης.

Το Business Insider – βασιζόμενο σε στοιχεία τόσο ευρωπαϊκών όσο και καταλανικών θεσμών- υποστηρίζει, από την πλευρά του, ότι θα υπάρξει ένα σημαντικό όφελος για την Καταλονία με την ανεξαρτησία: θα γλιτώσει το ποσό των 16 δισ. ευρώ ετησίως, το οποίο αντιστοιχεί στους φόρους που πληρώνονται στην κεντρική κυβέρνηση της Ισπανίας.Αυτό μεταφράζεται σε ζημία περίπου 2% στην ετήσια αποτίμηση του ισπανικού ΑΕΠ.

Όμως το 35,5% των εξαγωγών της Καταλονίας κατευθύνονται προς την υπόλοιπη Ισπανία, ενώ εάν καταστεί ανεξάρτητο κράτος θα πρέπει να δαπανήσει κεφάλαια για να «φτιάξει» τους θεσμούς της (πρεσβείες, κεντρική τράπεζα κ.α.), κάτι το οποίο σαφώς είναι εξαιρετικά ακριβό.

Πρόσφατα ο Ισπανός υπουργός Οικονομικών προειδοποίησε ότι με την ανεξαρτητοποίηση η Καταλονία θα δει την οικονομία της να συρρικνώνεται μεταξύ 25% και 30% και την ανεργία να διπλασιάζεται.

Υπερχρεωμένη η Καταλονία

Βάσει στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Ισπανίας, το συνολικό χρέος της χώρας έφθασε το 2016 στα 1,18 τρισ. δολάρια.
Η Καταλονία έχει το μεγαλύτερο χρέος μεταξύ των περιφερειών της Ισπανίας, το οποίο έφθασε στα 72,2 δισ. ευρώ (86,9 δισ. δολάρια) το 2016.

Εξ αυτού του ποσού τα έξι δισ. ευρώ αφορούν ομόλογα μακροχρόνιας ωρίμανσης και τα υπόλοιπα δάνεια που έχει λάβει η περιοχή από διάφορους θεσμούς.

Ως εκ τούτου η Καταλονία αντιστοιχεί στο 16,34% του ισπανικού χρέους, κάτι το οποίο σε συνδυασμό με την απώλεια των φορολογικών εσόδων από αυτήν θα πλήξει την ισπανική οικονομία.

Ο Guenca από την πλευρά του εκτιμά ότι είναι πολύ δύσκολο για κάποιον να προβλέψει, αυτή τη στιγμή, τις συνέπειες της ανεξαρτησίας της Καταλονίας στο χρέος.

Η σχέση με την ΕΕ

Ποια θα μπορούσε να είναι η σχέση της Καταλονίας με την Ένωση. Σαφώς σε περίπτωση που θα μπορούσε να παραμείνει, ακόμη και μετά την ανεξαρτησία της, μέλος της ΕΕ δεν θα υπήρχαν επιπτώσεις, καθώς θα διατηρούσε όλα τα προνόμια.
«Σε ό,τι αφορά το εμπόριο εάν η Καταλονία παρέμενε μέλος της ΕΕ, δεν θα υπήρχε καμία καταστροφή», τονίζει ο Albert Banal-Estanol, καθηγητής Οικονομικών στο Universitat Pompeu Fabra.

Και αυτό γιατί θα συνέχιζε να έχει τους ίδιους εμπορικούς εταίρους και φυσικά να χρησιμοποιεί το ευρώ.

Όμως το παραπάνω ενδεχόμενο αποτελεί… όνειρο και η ανεξάρτητη Καταλονία θα πρέπει να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για να ενταχθεί αρχικά στην ΕΕ και πιθανώς αργότερα στην Ευρωζώνη.

Για να γίνει μέλος της ΕΕ θα πρέπει να όλα τα κράτη να δεχθούν την υποψηφιότητα, κάτι που αποκλείεται, καθώς θεωρείται δεδομένη η άρνηση της Ισπανίας.

Αυτό το «όχι» δεν θα είναι κάτι απλό και μπορεί να επιφέρει ακόμη και την καταστροφή στην οικονομία της Καταλονίας, καθώς η ΕΕ αντιστοιχεί στο 65,8% των εξαγωγών της.

Επίσης μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με εμπορικό μποϊκοτάζ από την Ισπανία.Οικονομική αναταραχή θα φέρει και η αναγκαστική εγκατάλειψη του ευρώ, η επιβολή δασμών σε σειρά προϊόντων και υπηρεσιών.

Σύμφωνα, πάντως, με τον Cuenca όλα τα παραπάνω δεν φαίνεται να ανησυχούν όσους είναι υπέρ της ανεξαρτησίας.

«Τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών (σ.σ.: όσων είναι υπέρ και όσων είναι κατά της ανεξαρτησίας) δεν αφορούν την οικονομία, αλλά την ταυτότητα», τονίζει ο Cuenca.