Οι Τούρκοι στην Κύπρο επιτρέπουν στους Καθολικούς Μαρωνίτες να γυρίσουν σπίτια τους υπό κατοχική διοίκηση

Με τη συγκατάθεση της Άγκυρας, η ψευδοκυβέρνηση στα κατεχόμενα της Κύπρου αποφάσισε να καλέσει τους Μαρωνίτες να επιστρέψουν στα χωριά τους.

Πρόκειται για τα χωριά Κορμακίτης (στη φωτογραφία), Ασώματος, Αγία Μαρίνα και Καρπάσια.

Η σχετική απόφαση για επιστροφή των Μαρωνιτών, λήφθηκε σε σύσκεψη, που συγκάλεσε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, και στην οποία συμμετείχαν ο Τούρκος «πρέσβης», ανώτατοι αξιωματικοί του στρατού, και ο λεγόμενος πρωθυπουργός της παράνομης «Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου – ΤΔΒΚ», Χουσεΐν Οζγκιουργκιούν.

Σύμφωνα με ανάρτηση στην ιστοσελίδα της λεγόμενης «προεδρίας» της «ΤΔΒΚ», η επιστροφή των Μαρωνιτών στα χωριά τους, ήταν θέμα που συζητιόταν από καιρό.

Όπως αναφέρεται, θα αρχίσουν προετοιμασίες ανάμεσα στους διάφορους φορείς που εμπλέκονται, ενώ θα προετοιμαστεί ένας καθοδηγητικός χάρτης, που θα διασφαλίζει ότι «η απόφαση θα εφαρμοστεί το συντομότερο».

Ποιοι είναι οι Μαρωνίτες

Οι Μαρωνίτες υπολογίζονται περίπου στις επτά χιλιάδες.

Περίπου 200 ζουν εγκλωβισμένοι στον Κορμακίτη και γύρω στους δέκα στον Ασώματο.

Εκτός από τους εγκλωβισμένους, οι υπόλοιποι ζουν στις περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Οι Μαρωνίτες της Κύπρου υπάγονται σε ανατολικό χριστιανικό δόγμα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Έχουν Μαρωνίτη Αρχιεπίσκοπο, ο οποίος εκλέγεται από την Ιερά Σύνοδο της Μαρωνιτικής Εκκλησίας στο Λίβανο και επικυρώνεται από τον Πάπα της Ρώμης.

Ερευνητές οι οποίοι μελέτησαν την ιστορία των Μαρωνιτών της Κύπρου, έχουν χωρίσει την μαρωνιτική άφιξη στο νησί σε τέσσερα κύματα μετανάστευσης, μεταξύ του 8ου και του 13ου αιώνα μ.Χ.

Το σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960 αναγνωρίζει τρεις (Αρμένιοι, Μαρωνίτες, Λατίνοι) θρησκευτικές ομάδες (άρθρο 2), στις οποίες παρέχει το δικαίωμα εκπροσώπησης στην ελληνική κοινοτική συνέλευση (άρθρο 109), ως αποτέλεσμα της απόφασής τους να ανήκουν στην ελληνοκυπριακή κοινότητα.

Μετά την κατάργηση της ελληνικής κοινοτικής συνέλευσης το 1965, η κυπριακή κυβέρνηση επικαλούμενη το δίκαιο της ανάγκης, δημιούργησε το υπουργείο Παιδείας.

Έκτοτε, οι εκπρόσωποι των θρησκευτικών ομάδων αποτελούν μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Ο εκπρόσωπος κάθε ομάδας εκλέγεται την ημέρα των βουλευτικών εκλογών και η θητεία του είναι πενταετής.

Ο ρόλος του είναι να αποτελεί τον σύνδεσμο της ομάδας του και της κυβέρνησης, και έχει το δικαίωμα να θέτει τις απόψεις της σε οποιοδήποτε θέμα την αφορά, ενώπιον οποιουδήποτε οργάνου ή επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων, ή οργάνου, ή αρχής της Δημοκρατίας. Δεν έχει όμως το δικαίωμα λόγου και ψήφου στη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Φήμες και για τα Βαρώσια της Αμμοχώστου

Σύμφωνα με τον τουρκοκυπριακό Τύπο, επίκειται και άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής Αμμοχώστου, όπου θα μπορούν να επιστρέψουν γύρω στις 16 χιλιάδες Ελληνοκύπριοι, οι οποίοι όμως θα υπάγονται στην «ΤΔΒΚ».-

Πρόβα για το άνοιγμα της κατεχόμενης κλειστής πόλης των Βαρωσίων, στην Αμμόχωστο, αποτελεί η απόφαση για επιστροφή των Μαρωνιτών στα χωριά τους σύμφωνα με την εφημερίδα Μιλιέτ, η οποία κάνει λόγο για “βήματα έκπληξη”.

Πηγές της τουρκικής εφημερίδας αναφέρουν ότι ξεκίνησε η πρωτοβουλία για άνοιγμα μονομερώς της κλειστής πόλης των Βαρωσίων.

Οι Ελληνοκύπριοι που ζούσαν στην πόλη πριν το 1974 θα μπορούν να επιστρέψουν υπό τουρκοκύπριακή διοίκηση, αναφέρει, και προσθέτει ότι το άνοιγμα των Βαρωσίων συζητήθηκε με Αμερικανούς αξιωματούχους και πως τους είπαν πως στην περίπτωση που αποτελέσει ένα βήμα προς τη λύση τότε θα το στηρίξουν.

Σύμφωνα με τη Μιλιέτ, θα είναι μια κίνηση παρόμοια με εκείνη του ανοίγματος μονομερώς των οδοφραγμάτων το 2003.

Η εφημερίδα αναφέρει ότι το θέμα είχε συζητηθεί στην Άγκυρα και το 2012.

Ο τότε Τουρκοκύρπιος ηγέτης Ντερβίς Έρογλου είχε ετοιμάσει πακέτο για άνοιγμα της κλειστής πόλης των Βαρωσίων αλλά επειδή ξέσπασε η κρίση της Συρίας δεν υλοποιήθηκε.

Σύμφωνα με τη Μιλιέτ η πρόταση συζητήθηκε και στη επίσκεψη του Τούρκου ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου στα κατεχόμενα, η Άγκυρα αντέδρασε θετικά στην πρόταση των Τουρκοκυπρίων και δόθηκαν οδηγίες να ξεκινήσουν εργασίες.

Σύμφωνα με την εφημερίδα το πρώτο βήμα αφορά την επιστροφή των Μαρωνιτών στα χωριά τους.

Ανώτατη πηγή είπε στην Μιλιέτ ότι “το άνοιγμα των χωριών αυτών είναι το πρώτο βήμα. Θα δούμε τί θα αντιμετωπίσουμε με τη διαδικασία επιστροφής στα χωριά και θα έχουμε εμπειρία. Το άνοιγμα των τριών χωριών θα είναι προετοιμασία για το άνοιγμα των Βαρωσίων, θα είναι πρόβα. Μετά θα έρθει η σειρά των Βαρωσίων”, είπε.

Η εφημερίδα αναφέρει ότι εκτιμάται πως στα τρία Μαρωνιτικά χωριά θα επιστρέψουν 500 άτομα.

Εκτιμάται ακόμη πως για να επανέλθει στην παλιά της κατάσταση η πόλη χρειάζεται να ξοδευτούν περίπου 5 δισ. δολάρια. Η διαδικασία επιστροφής μπορεί να κρατήσει και πέντε χρόνια, αναφέρεται.

Τα Βαρώσια ή το Βαρώσι, είναι πόλη φάντασμα στο νότιο τμήμα της Κυπριακής πόλης της Αμμοχώστου.

Πριν την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, ήταν η σύγχρονη τουριστική περιοχή της Αμμοχώστου.

Οι κάτοικοί της έφυγαν κατά την εισβολή, όπου και τέθηκε υπό τουρκικό έλεγχο και παρέμεινε εγκαταλειμμένη υπό την κατοχή των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων από τότε. Η είσοδος απαγορεύεται για το κοινό.

Το ψήφισμα 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών του 1984 παραχώρησε την διαχείριση των Βαρωσίων στα Ηνωμένα Έθνη με σκοπό να γίνει επανεγκατάσταση των κατοίκων των Βαρωσίων και μόνο, που είχαν εκδιωχθεί.

Το Τουρκικό κράτος δεν συμμορφώθηκε, αλλά κράτησε τα Βαρώσια ως «διαπραγματευτικό χαρτί», με την ελπίδα να πείσει τους κατοίκους της Κύπρου να αποδεχτούν μια επίλυση του Κυπριακού ζητήματος με τους δικούς τους όρους.

Τι απαντά η κυπριακή κυβέρνηση

Για βήμα υλοποίησης των σχεδιασμών της Τουρκίας, μέρος των οποίων ήταν η αιτία πρόκλησης του αδιεξόδου στο Κραν Μοντανά, έκανε λόγο ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης σε γραπτή δήλωσή του με αφορμή την απόφαση του τουρκικού στρατού σε σχέση με τα υπό κατοχή μαρωνίτικα χωριά.

«Στόχο έχει τη διαιώνιση του απαράδεκτου status quo που προκλήθηκε από την Τουρκική Εισβολή του 1974» σημειώνει ο κ. Χριστοδουλίδης, προσθέτοντας ότι η απόφαση των κατοχικών «Αρχών» εντάσσεται στο πλαίσιο επιβολής της τουρκικής θέσης όπως εκφράστηκε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για μη επιστροφή των μαρωνιτικών χωριών υπό τη διοίκηση της ελληνοκυπριακής συνιστώσας πολιτείας μέσα στο πλαίσιο συνολικής λύσης του Κυπριακού.

Η απόφαση, τονίζει ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, δεν αποσκοπεί παρά στην πρόκληση νέων τετελεσμένων και στη δημιουργία εντυπώσεων, ενώ αποτελεί και προσπάθεια να προκαλέσει αντιπαράθεση ανάμεσα στον προσφυγικό κόσμο.

«Καλούμε την Τουρκία να αφήσει κατά μέρος τα όποια επικοινωνιακά παιχνίδια και να εργαστεί εποικοδομητικά, και μακριά από ακραίες και αναχρονιστικές θέσεις, για τερματισμό της κατοχής και επανένωση της πατρίδας μας», καταλήγει ο κ. Χριστοδουλίδης σε γραπτή δήλωσή του.

Αναλυτικά για τους Μαρωνίτες

Οι Μαρωνίτες αποτελούν εθνοτικοθρησκευτική κοινότητα που ανήκει στο ανατολικό χριστιανικό δόγμα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Πήραν το όνομά τους από τον ερημίτη Ιωάννη Μάρωνα και μετέπειτα Άγιο Μάρωνα (350-410 μ.Χ.), ο οποίος έζησε κοντά στο Όρος Ταύρος που βρίσκεται στην περιοχή της Απάμειας στη Συρία, τότε τμήμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

O Άγιος Μάρωνας προσέλκυσε ένα μεγάλο πλήθος κάτω από τη δική του πνευματική καθοδήγηση, και οι μαθητές του σχημάτισαν τον πυρήνα της Μαρωνιτικής Εκκλησίας.

Πνευματική κεφαλή της Εκκλησίας αυτής, μετά τον Πάπα, είναι ο Πατριάρχης (ο Λατίνος Πατριάρχης) Αντιοχείας και πάσης Ανατολής. Η λειτουργία της γίνεται στη συριακή γλώσσα, αν και η δημώδης γλώσσα των Μαρωνιτών είναι η Αραβική. Υπάρχουν ενδείξεις πως για αρκετούς αιώνες ανήκαν στους μονοθελήτες.

Οι Μαρωνίτες της Κύπρου είναι μία από τις θρησκευτικές ομάδες του νησιού, η τρίτη μεγαλύτερη μετά τους ορθόδοξους και τους μουσουλμάνους.

Πιστεύεται ότι κατοίκησαν για πρώτη φορά στην Κύπρο στα τέλη του 7ου αιώνα όταν ο Ιουστινιανός Β´ μετακίνησε τους Μαρδαΐτες από τις ακριτικές περιοχές της Συρίας στην περιοχή της Αττάλειας όπου η γειτονική απόσταση με την Κύπρο ώθησε αρκετούς να μετακινηθούν και να κατοικήσουν στα βορειοδυτικά της νήσου.

Νέο κύμα Μαρωνιτών κατέφθασε στην Κύπρο στα τέλη του 8ου αιώνα μετά τις αιματηρές καταστροφές που δέχθηκε η Συρία από τους μουσουλμάνους.

Μεταναστεύσεις υπήρξαν και στη διάρκεια των επόμενων αιώνων με αποκορύφωμα την μαζική μετανάστευση του 12ου αιώνα.

Το 1316 ιδρύθηκε στη Λευκωσία η Μαρωνίτικη αρχιεπισκοπή, με πρώτο επίσκοπο τον Ανανία.

Από το 1840 ακολουθούν το λατινικό ημερολόγιο. Πριν την τουρκική εισβολή του 1974, οι Μαρωνίτες κατοικούσαν σε τρία χωριά της επαρχίας Κερύνειας, τα Μαρωνίτικα χωριά όπως λέγονταν, ο Κορμακίτης, ο Ασώματος και η Καρπάσια, και ένα χωριό στην επαρχία Λευκωσίας, την Αγία Μαρίνα.

Σήμερα οι Μαρωνίτες υπολογίζονται στους 7.000 και είναι διασκορπισμένοι σε όλη τη νήσο εκτός από ελάχιστους εγκλωβισμένους μεγάλης ηλικίας, ενώ διαθέτουν δικούς της συλλόγους, σχολεία, αλλά και γλώσσα. Έχουν δικές τους εκκλησίες, μοναστήρια και νεκροταφεία.

Στη πολιτική, οι Μαρωνίτες, με την ανεξαρτησία το 1960 βάση του άρθρου 9 περί θρησκευτικών ομάδων μπορούν να εκλέγουν έναν εκπρόσωπο στη Βουλή των Αντιπροσώπων, χωρίς όμως δικαίωμα ψήφου.

Οι Μαρωνίτες της Κύπρου έχουν τη δική τους γλώσσα, την Κυπριακή Μαρωνιτική Αραβική, η οποία πλέον δεν ομιλείται και γίνεται προσπάθεια αναβίωσής της, μέσω της μη Κυβερνητικής οργάνωσης, Χκι Φι Σάννα.