Η κρίση στις σχέσεις Γερμανίας-Ισραήλ ξυπνά τις φρικιαστικές μνήμες του ολοκαυτώματος

Η κρίση στις σχέσεις μεταξύ Γερμανίας και Ισραήλ σοβούσε επί μήνες και πλέον έχει φτάσει σε άνευ προηγουμένου επίπεδο, έπειτα από περισσότερο από μισό αιώνα ιδιαίτερα στενών δεσμών εξαιτίας της ευθύνης του Βερολίνου για το Ολοκαύτωμα.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου ακύρωσε την Τρίτη συνάντηση με τον αντικαγκελάριο της Γερμανίας και υπουργό Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, διότι ο δεύτερος συναντήθηκε με εκπροσώπους δύο ισραηλινών μη κυβερνητικών οργανώσεων που επικρίνουν την κυβέρνηση.

«Λυπάμαι πολύ γι’ αυτό», σχολίασε ο κ. Γκάμπριελ.

Το διπλωματικό «φάλτσο» θα αμαυρώσει «την ειδική σχέση» που συνδέει τη Γερμανία με το Ισραήλ περισσότερα από 70 χρόνια, μετά τη γενοκτονία περισσότερων από έξι εκατομμυρίων Εβραίων από τους Γερμανούς.

Η κρίση ενδέχεται να προκαλέσει στροφή 180 μοιρών σε μια σχέση η οποία πλέον δεν καθορίζεται μόνο από τις τύψεις των Γερμανών.

«Η ειδική αντιμετώπιση του Ισραήλ για ιστορικούς λόγους έχει φτάσει στα όριά της με την κυβέρνηση Νετανιάχου», σχολιάζει το περιοδικό Der Spiegel.

«Το ιστορικό μας λάθος δεν μπορεί να αναγκάσει τη Γερμανία να δεχθεί το γεγονός ότι η ισραηλινή κυβέρνηση απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από τις αξίες που μέχρι τώρα ήταν κοινές», προσθέτει.

Στην πραγματικότητα «εδώ και περίπου 20 χρόνια υπάρχει η τάση στη Γερμανία να “εξομαλυνθούν” οι σχέσεις με το Ισραήλ. Γενικά το “εξομαλύνω” έχει θετική χροιά, όμως εδώ ισχύει το αντίθετο. Πρόκειται για τον τερματισμό της ειδικής σχέσης με το Ισραήλ», εκτιμά ο Έλνταντ Μπεκ, συγγραφέας του βιβλίου: «Η Μέρκελ, το Ισραήλ και οι Εβραίοι».

Η αλλαγή

Σύμφωνα με τον ερευνητή των γερμανοϊσραηλινών σχέσεων, πρόκειται για μια βαθιά αλλαγή στη γερμανική κοινωνία και κυρίως μεταξύ των νέων «που θέλουν να διώξουν αυτή τη σκιά που εμποδίζει τη Γερμανία να είναι ένα κράτος όπως τα άλλα».

Μετά τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, το νέο εβραϊκό κράτος αποφάσισε να μποϊκοτάρει τη Δυτική Γερμανία μέχρι την υπογραφή το 1952 μιας «συμφωνίας οικονομικής αποζημίωσης», ενώ το 1965 οι δύο χώρες απέκτησαν διπλωματικές σχέσεις.

Τα 50 χρόνια αυτής της φιλίας γιορτάστηκαν το 2015 στο Βερολίνο και την Ιερουσαλήμ.

Ήταν μια ευκαιρία για τη Γερμανία να επαναλάβει τη σταθερή της στήριξη στο εβραϊκό κράτος, για το οποίο η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ είχε πει το 2008 ότι η ύπαρξή του είναι «προς το εθνικό συμφέρον της Γερμανίας».

Τα πρώτα σύννεφα στις διμερείς σχέσεις εμφανίστηκαν τον Ιανουάριο όταν το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών είχε ανακοινώσει για πρώτη φορά ότι «αμφιβάλλει» για την επιθυμία του Μπενιαμίν Νετανιάχου να υπάρξει μια λύση δύο κρατών με τους Παλαιστίνιους, μετά την επικύρωση στο ισραηλινό κοινοβούλιο νομοσχεδίου που επέτρεπε στο Ισραήλ να οικειοποιηθεί εδάφη Παλαιστινίων στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.

Η κρίση

Αμέσως μετά τον Φεβρουάριο η κ. Μέρκελ ακύρωσε επισήμως, «εξαιτίας προβλημάτων στο πρόγραμμά της», τις ετήσιες διαβουλεύσεις μεταξύ των κυβερνήσεων των δύο χωρών.

Για διπλωματικούς λόγους «η ακύρωση των κυβερνητικών διαβουλεύσεων παρουσιάστηκε ως τεχνικό πρόβλημα.

Υπήρξε επιθυμία να μην κλιμακωθεί αυτό το θέμα», επεσήμανε ο Φόλκερ Μπεκ πρόεδρος επιτροπής του γερμανικού κοινοβουλίου που είναι αρμόδια για τις σχέσεις με το Ισραήλ.

«Η Μέρκελ προσπάθησε να είναι ευγενική, όμως η ισραηλινή κυβέρνηση κατάλαβε τα υπονοούμενα», εκτίμησε ο Μοσέ Τσίμερμαν, ειδικός σε θέματα Γερμανίας στο εβραϊκό πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ.

Ωστόσο, η συνάντηση του Ζίγκμαρ Γκάμπριελ με εκπροσώπους επικριτικών προς την κυβέρνηση ισραηλινών ΜΚΟ αντιμετωπίστηκε επικριτικά από τον γερμανικό Τύπο.

«Συναντάμε τις ΜΚΟ της αντιπολίτευσης σε ένα απολυταρχικό καθεστώς, όχι σε μια δημοκρατία, σύμμαχό μας», σχολίασε η Frankfurter Allgemeine.