Ιστορικές εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο με τον EastMed και την κυπριακή ΑΟΖ

Σε άρθρο του στα “ΝΕΑ” με τίτλο “Νέα στρατηγικά ισοζύγια στην Ανατολική Μεσόγειο”, ο Α. Λυκαύγης αναφέρεται στην ιστορική απόφαση που λήφθηκε τη Δευτέρα στο Τελ Αβίβ του Ισραήλ από τους υπουργούς Ενέργειας Κύπρου, Ισραήλ, Ελλάδας και Ιταλίας, για τον υποθαλάσσιο αγωγό EastMed ενώ η Ουάσιγκτον βάζει τη σφραγίδα της στην κυπριακή ΑΟΖ.

Σημαντικές εξελίξεις που θα αλλάξουν σε καθοριστικό βαθμό τον πολιτικοοικονομικό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου τροχοδρομούνται τις επόμενες ημέρες, στις οποίες Ελλάδα και Κύπρος θα έχουν κρίσιμο ρόλο, γράφει ο Α. Λυκαύγης και συνεχίζει:

Και ανάλογα με το τελικό αποτέλεσμα, θα διαμορφωθούν νέα στρατηγικά ισοζύγια στην περιοχή, όπως εκτιμούν αρμόδιοι παράγοντες τόσο στη Λευκωσία όσο και στην Αθήνα. Με τις δύο πρωτεύουσες να βρίσκονται σε συνεχή επαφή για συντονισμό θέσεων, ενόψει αποφάσεων που θα ληφθούν. Συγκεκριμένα:

1. Χθες συνήλθαν στο Τελ Αβίβ, οι υπουργοί Ενέργειας τεσσάρων ενδιαφερόμενων χωρών, με κύριο άξονα συζήτησης την προαγωγή του σχεδίου για τον γιγαντιαίο Μεσογειακό Αγωγό φυσικού αερίου (Med Stream) με στόχο τη μεταφορά των αποθεμάτων φυσικού αερίου από τα κυπριακά και ισραηλινά κοιτάσματα, μέσω Κρήτης, Πελοποννήσου, Ιταλίας προς ευρωπαϊκούς προορισμούς.

Την Ελλάδα εκπροσώπησε ο Γιώργος Σταθάκης, την Κύπρο ο Γιώργος Λακκοτρύπης και την Ιταλία ο Κάρλο Καλέντα.

Ενώ παρών ήταν και ο επί ενεργειακών ζητημάτων επίτροπος της EE Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε. Με τις Βρυξέλλες να υιοθετούν απόλυτα τους σχεδιασμούς.

Κι αυτό εμφαίνεται στην απόφαση που συνυπέγραψαν και που αφορά, συν άλλοις, τεχνικά ζητήματα και τη χρηματοδότηση με συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Θεωρείται βέβαιο πως εφόσον το φιλόδοξο σχέδιο ενεργοποιηθεί, θα εμπλακεί και η Αίγυπτος, τα τεράστια κοιτάσματα της οποίας θα δώσουν άλλη διάσταση στο εγχείρημα.

Όπως βεβαίως και αυτά του Ισραήλ, το οποίο όμως, ανεξαρτήτως της εμπλοκής του στο σχέδιο του αγωγού μέσω Κρήτης, βρίσκεται ήδη στο τελικό στάδιο και για χωριστή συμφωνία με την Άγκυρα, για την κατασκευή αγωγού προς Βορράν, για μεταφορά του μεγαλύτερου μέρους από το τεράστιο κοίτασμα Λεβιάθαν στην Τουρκία.

Τόσο για την ίδια όσο και για παροχέτευση του υπολοίπου προς ευρωπαϊκές αγορές, μέσω αγωγών που διέρχονται από το τουρκικό έδαφος.

2. Η Ουάσιγκτον θέτει αύριο επίσημα τη δική της σφραγίδα στην κυπριακή ΑΟΖ, αποστέλλοντας την υφυπουργό της των Εξωτερικών για θέματα Ενέργειας Ρόμπιν Ντάνιγκαν, τόσο για συνομιλίες όσο και κυρίως για να παραστεί στην υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Κύπρου Exxon Mobil και Qatar Petroleum για την εκμετάλλευση νέου μεγάλου κοιτάσματος στα Οικόπεδα 3 και 4 της κυπριακής ΑΟΖ.

Ενώ την επόμενη εβδομάδα θα υπογραφούν άλλες συμφωνίες με τους κολοσσούς TOTAL και ENI.

Να σημειωθεί ότι η Ουάσιγκτον διαβίβασε ήδη μηνύματα, τόσο προς τη Λευκωσία όσο και προς την Άγκυρα, για επιτάχυνση της επίλυσης του Κυπριακού προκειμένου να διευκολυνθούν οι ενεργειακοί σχεδιασμοί στην περιοχή.

Σε ό,τι αφορά τόσο τη νομή όσο και τη διανομή των αποθεμάτων φυσικού αερίου. Ευνοώντας αγωγούς μέσω Τουρκίας, εφόσον το Κυπριακό δεν θα αποτελεί αγκάθι στην περιοχή.

Οπότε και οι εξελίξεις που τροχοδρομούνται, δεν θα είναι άσχετες και με παράλληλες παρεμβάσεις ως προς το πρόβλημα της Κύπρου. Κάτι που θα επενεργήσει τις αμέσως επόμενες εβδομάδες στις προσπάθειες που καταβάλλονται από τον OHE.

3. Ενώ το δείπνο Αναστασιάδη – Ακιντζί δεν απέφερε άμεσους καρπούς, εντούτοις τα Ηνωμένα Έθνη προάγουν σχεδιασμούς για νέες παρεμβάσεις.

Και στο πλαίσιο τους, ο γενικός γραμματέας του διεθνούς Οργανισμού Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε τον κατοχικό ηγέτη σήμερα στις Βρυξέλλες, όπου και θα συναντηθούν.

Και όπου με τη συνδρομή στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα γίνει προσπάθεια επανενεργοποίησης και επιτάχυνσης του διαλόγου για λύση του προβλήματος.

Ο Μουσταφά Ακιντζί θα επιστρέψει μέσω Άγκυρας, όπου τον περιμένει ο Τούρκος πρωθυπουργός για οδηγίες ως προς τα περαιτέρω.

Και ενώ δεν αναμένονται ουσιαστικές εξελίξεις πριν από το δημοψήφισμα στην Τουρκία, στο παρασκήνιο προάγονται σοβαρές πρωτοβουλίες. Στις οποίες πρώτο ρόλο διαδραματίζει αυτή τη φορά το Λονδίνο.

Και όπως αποκαλύπτουν καλά πληροφορημένοι κύκλοι, με άμεση βρετανική στήριξη προάγεται υιοθέτηση άτυπης πρότασης των Ηνωμένων Εθνών για ικανοποίηση της Άγκυρας σε ό,τι αφορά την εφαρμογή (ως προς την ίδια) των λεγόμενων τεσσάρων ελευθεριών ως μέρος λύσης του Κυπριακού. Και ήδη φαίνεται ότι κύκλοι των Βρυξελλών αποδέχονται κατ’ αρχήν «ειδική φόρμουλα» για τη ρύθμιση του ζητήματος, ώστε να ικανοποιηθεί ο sine qua non τουρκικός όρος.

Εξέλιξη που αποτελεί τομή ραγδαίων εξελίξεων, για τις οποίες και η Λευκωσία και η Αθήνα δεν αποκρύπτουν τις ανησυχίες τους.

ΚΛΕΙΔΙ TO BREXIT. Να σημειωθεί ότι καθοριστική επίδραση σε αυτές τις εξελίξεις ασκεί εν προκειμένω η έξοδος της Βρετανίας από την EE, με το Λονδίνο να θέλει απόλυτη διασφάλιση των κυριάρχων βρετανικών εδαφών στη Μεγαλόνησο.

Με την επανεπικύρωση της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης του 1960.

Και αφού σημειωθεί ότι μπαίνοντας στην EE η Βρετανία είχε φροντίσει να εξαιρεθούν από την ένταξη τόσο τα κυπριακά της εδάφη (!) όσο και το Γιβραλτάρ.

Ώστε να μην υπεισέρχονται άλλες δυνάμεις στην επικράτειά τους. Εκείνα μάλιστα της Κύπρου, ειδικότερα, συνιστούν την αιχμή του στρατηγικού της δόρατος για ολόκληρη την περιοχή, μέχρι βαθιά στις ευρασιατικές ζώνες.

Διαθέτοντας τα πλέον εκσυγχρονισμένα συστήματα (και εκτεταμένης εμβελείας) παρακολουθήσεων.