“Δεν υπάρχουν ενδείξεις εποικοδομητικής στάσης του Ερντογάν στο Κυπριακό”

“Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι μετά το δημοψήφισμα στην Τουρκία ο πρόεδρος Ερντογάν, εφόσον κερδίσει, θα ακολουθήσει εποικοδομητική στάση στο Κυπριακό“, δηλώνει ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης.

Σε συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κύπριος Πρόεδρος επισημαίνει ότι από πλευράς Ερντογάν «υπάρχει μόνον η ρητορική, που δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει αποδειχθεί στην πράξη, ότι η επιθυμία της Τουρκίας είναι η λύση».

“Το μέγα ερώτημα”, σημειώνει, “είναι τί είδους λύση θέλει”.

«Αν είναι λύση στα μέτρα τουρκικών προδιαγραφών, δεν μπορεί να αποτελέσει λύση για τους Ελληνοκυπρίους», τονίζει ο πρόεδρος Αναστασιάδης.

Για την αποχώρηση του Τουρκοκύπριου ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, από την συνάντηση της περασμένης Πέμπτης στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θεωρεί ότι «οι υπερβολές και ιδιαίτερα οι αιτιάσεις για αποχώρηση από τις συνομιλίες δεν είναι παρά τα προβλήματα, που ενδεχομένως δημιουργούνται στο εσωτερικό της Τουρκίας για όποια κίνηση μπορεί να παραβλάψει τις επιδιώξεις του Προέδρου Ερντογάν σε σχέση με το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου».

Στην συνέντευξη του, ο Ν. Αναστασιάδης εξηγεί ότι ο χάρτης Ακιντζί για το εδαφικό δεν είναι ικανοποιητικός, γιατί «δεν περιλαμβάνει περιοχές ζωτικής σημασίας, περιοχές οι οποίες να δίνουν την δυνατότητα σε μεγαλύτερο αριθμό Ελληνοκυπρίων να επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση».

Επίσης, ο πρόεδρος Αναστασιάδης δηλώνει ότι:

Οι τουρκικές εγγυήσεις και η παραμονή τουρκικού στρατού, μετά τη λύση του Κυπριακού, δημιουργούν από την μια ένα είδος εξάρτησης της υπό εγγύηση πολιτείας και από την άλλη σαφή απειλή κατά της ελληνοκυπριακής πολιτείας.

Η παραχώρηση των τεσσάρων βασικών ελευθεριών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε Τούρκους υπηκόους θα θέσει σε κίνδυνο την ύπαρξη του κυπριακού Ελληνισμού.

Στο ερώτημα, αν μετά τον Οκτώβριο του 2017 θα είναι κατάλληλο το κλίμα για να γίνει δημοψήφισμα για το Κυπριακό ενόψει των προεδρικών εκλογών στις αρχές του επόμενου έτους, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απαντά:

«Δεν βλέπω χρονικό ορίζοντα, εάν και εφ’ όσον η λύση θα είναι τέτοια που θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της ελληνοκυπριακής κοινότητας, χωρίς να παραγνωρίζει και εκείνες της τουρκοκυπριακής». Συναφώς, προσθέτει ότι δεν συσχετίζει τη λύση του Κυπριακού με της προεδρικές εκλογές ή τις όποιες εκλογές.

Τέλος, ο Κύπριος πρόεδρος υπογραμμίζει ότι με την ελληνική κυβέρνηση «υπάρχει πλήρης συνεργασία, χωρίς την παραμικρή διαφωνία, και στους στόχους και στους χειρισμούς».

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη Αναστασιάδη

Με τα σημερινά δεδομένα υπάρχουν προοπτικές σύγκλησης νέας διάσκεψης εντός του Μαρτίου;

Εμείς είμαστε πανέτοιμοι. Το θέμα είναι η αποχώρηση του Τουρκοκύπριου ηγέτη από την συνάντηση της περασμένης Πέμπτης (16/2/2017) για ένα θέμα, το οποίο θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί με ψυχραιμία και ιδιαίτερα να ληφθούν υπόψη κάποιοι σημαντικοί παράγοντες, που ήδη έχουν εκτεθεί. Όπως η ομόφωνη απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου, με εξαίρεση το ΕΛΑΜ, η οποία επαναβεβαιώνει την προσήλωση στην επιδιωκόμενη λύση. Συνεπώς, η απόφαση αυτή θα έπρεπε να καθησυχάσει τους Τουρκοκυπρίους ότι ουδείς μιλά για Ένωση. Επίσης, παρά το γεγονός ότι εορτάζεται η πρώτη Απριλίου, επέτειος του απελευθερωτικού αγώνα των Ελληνοκυπρίων κατά της Αγγλοκρατίας με απώτερο στόχο την Ένωση, ουδείς διανοήθηκε να πει ότι συνεχίζουμε την πολιτική της Ένωσης. Επομένως, θεωρώ ότι οι υπερβολές και ιδιαίτερα οι αιτιάσεις για αποχώρηση από τις συνομιλίες δεν είναι παρά τα προβλήματα, που ενδεχομένως δημιουργούνται στο εσωτερικό της Τουρκίας για όποια κίνηση μπορεί να παραβλάψει τις επιδιώξεις του προέδρου Ερντογάν σε σχέση με το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου.

Άρα το ενωτικό δημοψήφισμα είναι ένα πρόσχημα για το επικείμενο δημοψήφισμα στην Τουρκία;

Χωρίς αμφιβολία. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τώρα ήταν η κατάλληλη ώρα ή η οποιαδήποτε ώρα να τεθεί από την Βουλή το θέμα του ενωτικού δημοψηφίσματος. Συνεπώς, από πλευράς Βουλής ήταν μια ατυχέστατη και αναίτια λαϊκίστικη προσέγγιση για κάτι το οποίο είναι σεβαστό από όλους τους Ελληνοκυπρίους και την ίδια ώρα θεωρώ ότι ήτο τόσο μικρής σημασίας, που δεν δικαιολογείτο αυτός ο θόρυβος και η διακοπή του διαλόγου, που στόχο έχει την διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, με αποτελεσματική συμμετοχή στην διακυβέρνηση, με ρητή συμφωνία ότι απαγορεύεται η Ένωση ή η απόσχιση. Αυτό είναι δεδομένο από τις 11 Φεβρουαρίου του 2014. Μάλιστα, έχει συμφωνηθεί ότι θα είναι ένα εκ των αμεταβλήτων άρθρων του Συντάγματος.

Είχε λεχθεί ότι επρόκειτο να έλθει στην Κύπρο για συνομιλίες ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας. Ισχύει αυτό και πότε να αναμένουμε την επίσκεψη του;

Αυτή την ώρα δεν κρίνεται ότι είναι σκόπιμο. Έχουμε καθημερινή επαφή με τον πρωθυπουργό, τον οποίο ενημερώνω , με ενημερώνει, διαβουλευόμεθα από κοινού. Επομένως, κατά την άποψη μου, δεν θα εξυπηρετούσε κάθοδος του πρωθυπουργού αυτή την περίοδο στην Κύπρο. Δεν υπάρχουν τα δεδομένα, που να δικαιολογούν την επίσκεψη. Ιδιαίτερα, με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα με το Eurogroup (Ευρωομάδα), θεωρώ ότι ο χρόνος του πρωθυπουργού πρέπει να αναλώνεται σε κάτι ωφέλιμο.

Τι αναμένετε εσείς* από την Ευρωομάδα αναφορικά με την υπόθεση της Ελλάδος;

Η Ελλάδα έχει κάνει βήματα προόδου. Θεωρώ ότι και μόνο η αντίδραση των εταίρων στα όσα ζητά το ΔΝΤ καταδεικνύουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται στον σωστό δρόμο. Συνεπώς, ελπίζω ότι θα υπάρξει μια θετική κατάληξη.

Λέχθηκαν πολλά κατά το Μον Πελερέν και τη Γενεύη για πρόβλημα στις σχέσεις Αθηνών-Λευκωσίας. Υπήρξε όντως πρόβλημα;

Οι σχέσεις με την ελληνική κυβέρνηση είναι περισσότερο από άριστες. Υπάρχει πλήρης συνεργασία, χωρίς την παραμικρή διαφωνία, και στους στόχους και στους χειρισμούς.

Είχατε δηλώσει ότι δεν είσαστε ικανοποιημένος από τον χάρτη τον οποίο παρουσίασε στην Γενεύη ο κ. Ακιντζί και καταθέσατε και επιστολή. Τί δεν σας ικανοποίησε , δεν περιλαμβάνει ο χάρτης την Μόρφου;

Δεν περιλαμβάνει περιοχές ζωτικής σημασίας, περιοχές οι οποίες να δίνουν την δυνατότητα σε μεγαλύτερο αριθμό Ελληνοκυπρίων να επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση. Η διαφορά για την εδαφική έκταση των δύο πολιτειών δεν είναι μεγάλη, αλλά υπάρχει μεγάλη διαφορά σε σχέση με τους Ελληνοκύπριους πρόσφυγες, που θα έχουν δικαίωμα επιστροφής υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση.

Την μέρα της αναχώρησης σας από την Γενεύη ο κ. Ερντογάν σε δηλώσεις του ανέφερε ότι για να επιστραφεί η Αμμόχωστος πρέπει να ενωθούν τα Κόκκινα με την περιοχή Μόρφου. Δηλαδή, έναντι απόδοσης της Αμμοχώστου θέλει να εκχωρήσετε ελεύθερη περιοχή. Επί πλέον υπονοεί σαφώς ότι η Μόρφου δεν επιστρέφεται. Τί θεωρείτε ότι έχει ποιο μεγάλη σημασία, ο χάρτης Ακιντζί ή οι θέσεις του κ. Ερντογάν για το εδαφικό; Πώς απαντάτε στην πιο πάνω απαίτηση που γίνεται για πρώτη φορά;

Αυτό δεν περιλαμβάνεται στον χάρτη, το οποίο κατέθεσε η τουρκοκυπριακή πλευρά. Ενδεχομένως, να μην ήταν απολύτως ενήμερος ο Πρόεδρος Ερντογάν. Ωστόσο, δεν παύει η δήλωση του να ήταν εκτός πλαισίου και οπωσδήποτε προκλητική.

Πού μπορούν να συναντηθούν δύο θέσεις εκ διαμέτρου αντίθετες, όπως αυτή της Αθήνας και της Λευκωσίας για λύση χωρίς εγγυήσεις και παρουσία τουρκικού στρατού και, από την άλλη, της Άγκυρας για λύση με διατήρηση τουρκικού στρατού και εγγυήσεων με μονομερές δικαίωμα επέμβασης;

Έχουμε καταθέσει μια ολοκληρωμένη πρόταση, που αντιμετωπίζει όλες τις ανησυχίες και των δύο κοινοτήτων, χωρίς να απαιτείται παρουσία τουρκικού στρατού, εγγυητικών, ή επεμβατικών δικαιωμάτων της όποιας τρίτης χώρας. Θεωρώ ότι οποιοσδήποτε καλόπιστος -και σε αυτό βρίσκομαι κατανόηση του διεθνούς παράγοντα- αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι δυνατόν μια κατοχική δύναμη να αξιώνει να διατηρήσει εγγυητικά δικαιώματα σε μια άλλη χώρα, η οποία μάλιστα είναι κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό πλήττει την κυριαρχία της χώρας, ακόμη και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, δημιουργεί μια εξάρτηση της μιας εκ των δύο πολιτειών από μια τρίτη χώρα, η οποία από πλευράς αποστάσεως εγγύτατα προς την Κύπρο και με ισχυρότατο στρατό. Συνεπώς, δημιουργεί από την μια ένα είδος εξάρτησης της υπό εγγύηση τουρκοκυπριακής πολιτείας και από την άλλη σαφή απειλή κατά της ελληνοκυπριακής πολιτείας.

Πώς κρίνετε το γεγονός ότι ο κ. Γιούνγκερ δεν έχει απαντήσει ακόμη στην επιστολή σας, ημερομηνίας 30 Ιανουαρίου για την τουρκική αξίωση να παραχωρηθούν οι τέσσερις βασικές (ελεύθερη διακίνηση προσώπων, ελεύθερη διακίνηση αγαθών, ελεύθερη διακίνηση υπηρεσιών και ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων) ελευθερίες της ΕΕ στους Τούρκους υπηκόους, μετά τη λύση του Κυπριακού;

Αυτό δεν σημαίνει ότι θα αποτελέσει προηγούμενο η Κύπρος , ώστε κάθε κράτος-μέλος της Ένωσης να συνάπτει χωριστές Συνθήκες, που να παραχωρούν τις τέσσερις ελευθερίες σε πολίτες μη κρατών-μελών. Αλλά το πιο σημαντικό δεν είναι μόνον από πλευράς Ευρώπης, αν και κατά πόσον η Κύπρος θα χρησιμοποιείται έμμεσα για κατοχύρωση των τεσσάρων ελευθεριών των Τούρκων υπηκόων και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Είναι και θέμα ύπαρξης του κυπριακού Ελληνισμού με τα πληθυσμιακά δεδομένα ως έχουν. Να δοθούν οι τέσσερις ελευθερίες σε 75 εκ. Τούρκους πολίτες έναντι ενός πληθυσμού που δεν υπερβαίνει, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, το ένα εκατομμύριο. Είναι αδιανόητο να απαιτούνται ανάλογα προνόμια και ιδιαίτερα για ένα θέμα, που οι ίδιοι οι Τουρκοκύπριοι, προκειμένου να προστατευθούν από την πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων έχουν ζητήσει, ενώ αναγνωρίζουν το δικαίωμα περιουσίας, να ρυθμίζεται όσον αφορά την έκταση του για να προστατευθεί η δικοινοτικότητα και η διζωνικότητα. Συνεπώς, κατ΄ αντίστοιχο και ανάλογο τρόπο μέτρα προστατευτικά για την ελληνοκυπριακή κοινότητα θα πρέπει να ληφθούν και θα πρέπει να κατανοήσει η Τουρκία ότι δεν είναι δυνατόν από την μια να ζητά την προστασία της τουρκοκυπριακής κοινότητας και από την άλλη να παραγνωρίζει τις ανησυχίες της άλλης κοινότητας.

Γιατί όμως ο κ. Γιούνκερ και οι άλλοι θεσμοί δεν έχουν κλείσει το ζήτημα και δεν έχουν απαντήσει στην επιστολή σας;

Η μη απάντηση στην επιστολή δεν σημαίνει και αποδοχή της τουρκικής αξίωσης. Άλλωστε, έκανα σαφές ότι δεν έχω δικαίωμα να διαπραγματεύομαι εκ μέρους της Ένωσης κάτι για το οποίο θα πρέπει συλλογικά οι χώρες -μέλη να αποφασίσουν. Το θέμα αφορά την Ευρώπη, δεν αφορά μόνο την Κύπρο.

Υπάρχει το ενδεχόμενο να προωθηθεί κάποια φόρμουλα ως προς την ελεύθερη διακίνηση και εγκατάσταση Τούρκων πολιτών, η οποία να ανατρέπει την συμφωνία για την δημογραφική ισορροπία Ελληνοκυπρίων-Τουρκοκυπρίων 4 προς 1;

Είναι θέμα δικής μας βούλησης. Δεν θα αποφασίσουν άλλοι για μας.

Δεδομένου ότι οι προκάτοχοι σας είχαν αποδεχθεί την εκ περιτροπής προεδρία, εσείς γιατί δεν συμφωνείτε προκειμένου να εξασφαλίσετε ικανοποιητική ρύθμιση στο εδαφικό;

Δεν επιθυμώ να μπω σε θέματα διαπραγμάτευσης.

Από τις επαφές του γγ του ΟΗΕ, της καγκελαρίου της Γερμανίας και της πρωθυπουργού της Βρετανίας με τον κ. Ερντογάν τί προκύπτει αναφορικά με το Κυπριακό;

Η γενική διαπίστωση είναι ότι υπάρχει μια κρίσιμη περίοδος στην Τουρκία και ο Πρόεδρος Ερντογάν θέλει να αποφύγει την όποια εσωτερική διαφωνία, η οποία θα του αποστερήσει ψήφους ή θα απέτρεπε ένα θετικό γι’ αυτόν αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα.

Έχετε συγκεκριμένες ενδείξεις ή απλώς ελπίζετε ότι, αν ο Ταγίπ Ερντογάν κερδίσει το δημοψήφισμα, θα υπάρξουν περιθώρια συνεννόησης και εποικοδομητικής διαπραγμάτευσης;

Δεν υπάρχουν. Υπάρχει μόνον η ρητορική, που δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει αποδειχθεί στην πράξη, ότι η επιθυμία της Τουρκίας είναι η λύση. Το μέγα ερώτημα είναι τί είδους λύση θέλει. Αν είναι λύση στα μέτρα τουρκικών προδιαγραφών, δεν μπορεί να αποτελέσει λύση για τους Ελληνοκυπρίους. Η λύση πρέπει να είναι ισοζυγισμένη, να λαμβάνει υπόψη τις ανησυχίες και των δύο κοινοτήτων, να μην είναι ετεροβαρής, να μην δημιουργεί νικητές, να μην αφήνει ηττημένους. Διαφορετικά δεν θα γίνει αποδεκτή είτε από την μια είτε από την άλλη κοινότητα.

Έχετε κάποιες ενδείξεις ή πληροφορίες για την πολιτική στο Κυπριακό του νέου Αμερικανού Προέδρου;

Είναι πρόωρο ακόμη να διαφανούν οι προθέσεις της νέας αμερικανικής κυβέρνησης. Έχουμε έλθει σε επαφή και προσπαθούμε να δημιουργήσουμε κανάλια για να συνεχιστεί η στενή σχέση με τις ΗΠΑ. Ελπίζω ότι σύντομα θα έχουμε κάποια αποτελέσματα για να μπορούμε να διαπιστώσουμε από την μια ποιες είναι οι προθέσεις και από την άλλη, πράγμα σημαντικότερο, να πείσουμε μέσα από τα επιχειρήματα γιατί πρέπει η εμπλοκή της αμερικανικής κυβέρνησης να είναι προς την ορθή κατεύθυνση, δηλαδή για την επίτευξη λύσης του Κυπριακού στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ, των συμφωνιών υψηλού επιπέδου και των αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δεδομένου ότι η διαδικασία της διάσκεψης της Γενεύης είναι «ανοικτού τέλους», ο στόχος είναι μια πολιτική συμφωνία ή το πλαίσιο μιας συμφωνίας, όπως το είχε ονομάσει ο κ. Άιντε;

Δεν είναι δυνατό τέτοιο ενδεχόμενο, γιατί θα παραβιασθεί η αρχή ότι «τίποτε δεν έχει συμφωνηθεί, αν δεν συμφωνηθούν όλα». Εάν μιλούμε για την πολιτική να συμφωνηθούν όλα, αλλά απλώς να παραμείνει η νομοτεχνική επεξεργασία για την συμφωνία ή τα συντάγματα, αυτό είναι εντελώς διαφορετικό. Και είναι προαπαιτούμενο. Εξ άλλου, πώς μπορείς να καταλήξεις σε μια συμφωνία, δηλαδή ν’ αρχίσεις να την αποτυπώνεις επί χάρτου, αν δεν υπάρχει συμφωνία εκ των προτέρων στα διάφορα κεφάλαια. Όπως επίσης, πώς μπορεί να συνταχθεί ένα Σύνταγμα, αν δεν υπάρχει συμφωνία, δηλαδή συμφωνία στα θέματα διακυβέρνησης, αρμοδιοτήτων της κεντρικής κυβέρνησης, δικαιοσύνης, νομοθετικής εξουσίας, οικονομίας και ούτω καθ’ εξής..

Μετά τον Οκτώβριο του 2017 θα είναι κατάλληλο το κλίμα για να γίνει δημοψήφισμα για το Κυπριακό;

Εγώ δεν βλέπω χρονικό ορίζοντα, εάν και εφ’ όσον η λύση θα είναι τέτοια που θα ανταποκρίνεται και στις προσδοκίες της ελληνοκυπριακής κοινότητας, χωρίς να παραγνωρίζει και εκείνες της τουρκοκυπριακής.

Σας ρώτησα, γιατί τίθεται το θέμα των προεδρικών εκλογών.

Δεν συσχετίζω τη λύση του Κυπριακού με της προεδρικές εκλογές ή τις όποιες εκλογές και το απέδειξα. Και στις βουλευτικές εκλογές συνέχισα να διαπραγματεύομαι, κατ’ αντίθεση με το παρελθόν, οπότε οσάκις υπήρχε εκλογική αναμέτρηση είτε στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα είτε για τα παράνομα όργανα της Τουρκοκυπριακής κοινότητας αναστέλλονταν οι διαπραγματεύσεις. Επομένως, και τώρα επαναλαμβάνω και λέγω ότι αυτό που επείγει είναι η επάνοδος του κ. Ακιντζί στις συνομιλίες, να συνεχισθεί με αποφασιστικότητα ο διάλογος το συντομότερο δυνατό, αν είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν οι διαπραγματεύσεις για την Κύπρο, ώστε να υπάρξει μια ξεκάθαρη εικόνα ως προς το πώς αντιμετωπίζονται οι ανησυχίες της ελληνοκυπριακής κοινότητας και πώς απαντούμε στις προβαλλόμενες ανησυχίες της τουρκοκυπριακής κοινότητας.

Αυτή η σαφής θέση σας δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να είσθε και πάλι υποψήφιος…

DΑυτά δεν τα συζητώ καν αυτή την ώρα.-