Stratfor: Τι βλέπουν οι Αμερικανοί για την ένταση Τουρκίας – Ρωσίας

Στην δική του ανάλυση για την ένταση που προκλήθηκε στις σχέσεις Τουρκίας – Ρωσίας, μετά την κατάρριψη του ρώσικου μαχητικού προβαίνει το αμερικανικό Ινστιτούτο Stratfor (Strategic Forecasting).

«Η κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού δεν προμηνύει κάποια άμεση στρατιωτική κλιμάκωση ανάμεσα στην Τουρκία και στην Ρωσία» τονίζει και προσθέτει: «Οι δύο πλευρές αναμένεται να διαχειριστούν την κρίση που θα προκύψει από το περιστατικό μέσω της διπλωματικής οδού και μέσω επιπρόσθετων επαφών σε στρατιωτικό επίπεδο για να ορίσουν καλύτερα τις περιοχές που επιχειρούν». Για την ακρίβεια, «η Τουρκία ελπίζει ότι η Ρωσία θα επιδείξει περισσότερη προσοχή στο μέλλον, ιδιαίτερα τώρα που η Άγκυρα αποφάσισε να εμβαθύνει την στρατιωτική της εμπλοκή στη βόρεια Συρία».

Όπως υποστηρίζει, το θερμό επεισόδιο δεν θα πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις και αυτό γιατί όπως εξηγεί: Το ΝΑΤΟ συγκαλεί έκτακτη Σύνοδο μετά από αίτημα της Αγκυρας, ενώ η Μόσχα προειδοποιεί: «Δεν θα περάσει έτσι». Ο ίδιος ο Πούτιν χαρακτήρισε την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους ως «πισώπλατη μαχαιριά» και κατηγόρησε την Τουρκία ως συνεργό των τζιχαντιστών καθώς βοηθά οικονομικά το Ισλαμικό Κράτος αγοράζοντας πετρέλαιο, ενώ ο Τούρκος Πρωθυπουργός Αχμέντ Νταβούτογλου, υποστήριξε ότι η «Τουρκία έχει δικαίωμα να απαντήσει σε παραβίαση του εθνικού εναέριου χώρου της».

Το Stratfor, σημειώνει ακόμη ότι από την αρχή της πιο ενεργούς εμπλοκής της Ρωσίας στη Συρία, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Τουρκία όπως και άλλοι σύμμαχοι, είχαν εκφράσει ανησυχίες για ένα παρόμοιο επεισόδιο. Μάλιστα τονίζει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις «οι προσβολές στόχων από τη Ρωσία πραγματοποιούνται σε περιοχές που επιχειρούν γαλλικά και αμερικανικά αεροσκάφη  αυξάνοντας κατακόρυφα τον κίνδυνο ενός ατυχήματος που θα οδηγούσε σε μια σύγκρουση».

Η ανάλυση του Stratfor

Ρωσικό μαχητικό τύπου Su-24 Fencer καταρρίφθηκε κοντά στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας σήμερα.

Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε το Τουρκικό Γενικό Επιτελείο το αεροσκάφος είχε προειδοποιηθεί 10 φορές σε διάστημα 5 λεπτών από δυο F-16, ενώ πετούσε πάνω από μια τουρκική επαρχία. Το τουρκικό πρακτορείο Αναντολού, επικαλούμενο ανώνυμες πηγές από την Προεδρία μετέδωσε ότι το αεροσκάφος παραβίασε τον τουρκικό εναέριο χώρο, δέχθηκε προειδοποιήσεις πριν καταρριφθεί, ενώ ακολουθήθηκαν όλοι οι κανόνες εμπλοκής.

Αντίθετα το ρωσικό υπουργείο Άμυνας υποστήριξε αρχικά ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το αεροσκάφος πετούσε αποκλειστικά σε συριακό εναέριο χώρο σε ύψος 6.000 μέτρων.Οι Ρώσοι είπαν ότι το αεροσκάφος καταρρίφθηκε από αντιαεροπορικές συστοιχίες στο έδαφος και πως οι δυο πιλότοι πρόλαβαν και εκτινάχθηκαν.

Τουρκμένιοι αντάρτες ισχυρίζονται ότι «συνέλαβαν» τους δυο πιλότους, ένας εκ των οποίων είναι σε καλή κατάσταση και ο άλλος τραυματισμένος.Bίντεο του Ελεύθερου Συριακού Στρατού δείχνει ομάδα ατόμων να περπατούν σε δασώδη περιοχή στην οποία εμφανίζεται ένα κίτρινο αλεξίπτωτο.

Ενώ είναι σαφές ότι το Su-24 καταρρίφθηκε από τους Τούρκους, η περιγραφή του γεγονότος από την πλευρά τους προέρχεται από τα δυο F-16 που ενεπλάκησαν. Αντίθετα οι Ρώσοι προσπαθούν να ενώσουν τα κομμάτια του παζλ με βάση την τελευταία επικοινωνία με τον πιλότο.

Το σημαντικό σε κάθε περίπτωση είναι πως η Τουρκία παραδέχεται ότι ευθύνεται για την κατάρριψη του αεροσκάφους, ανεξαρτήτως αν οι δυο πλευρές διαφωνούν για το που και με ποιον τρόπο το Su-24 κατερρίφθη.

Από τις πρώτες ημέρες της ενεργότερης ρωσικής εμπλοκής στην Συρία, η Τουρκία, οι ΗΠΑ και άλλοι «σύμμαχοι» εξέφραζαν τον προβληματισμό τους για την πιθανότητα να συμβεί αυτό ακριβώς. Τα ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη έχουν αυξήσει την ένταση των επιχειρήσεων στη Συρία στοχεύοντας τόσο το Ισλαμικό Κράτος όσο και τους αντάρτες που μάχονται τον Άσαντ.

Σε ορισμένες περιπτώσεις οι προσβολές στόχων από τη Ρωσία πραγματοποιούνται σε περιοχές που επιχειρούν γαλλικά και αμερικανικά αεροσκάφη ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος , αυξάνοντας κατακόρυφα τον κίνδυνο ενός ατυχήματος που θα οδηγούσε σε μια σύγκρουση.

Η Τουρκία έχει προειδοποιήσει ότι ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη παραβιάζουν τον εναέριο χώρο της, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που οι ένοπλες δυνάμεις πραγματοποίησαν κατάρριψη.

Μόσχα και Άγκυρα διεξάγουν συζητήσεις σε στρατιωτικό επίπεδο για τον καλύτερο συντονισμό των επιχειρήσεων τους στην Συρία και έχουν διατηρήσει μια στενή διπλωματική σχέση. Η κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού δεν προμηνύει κάποια άμεση στρατιωτική κλιμάκωση ανάμεσα στην Τουρκία και στην Ρωσία. Οι δύο πλευρές αναμένεται να διαχειριστούν την κρίση που θα προκύψει από το περιστατικό μέσω της διπλωματικής οδού και μέσω επιπρόσθετων επαφών σε στρατιωτικό επίπεδο για να ορίσουν καλύτερα τις περιοχές που επιχειρούν.

Η Τουρκία ελπίζει ότι η Ρωσία θα επιδείξει περισσότερη προσοχή στο μέλλον, ιδιαίτερα τώρα που η Άγκυρα αποφάσισε να εμβαθύνει την στρατιωτική της εμπλοκή στη βόρεια Συρία.

Τουρκμένιοι αντικυβερνητικοί που σχετίζονται με τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό και στηρίζονται από την Άγκυρα είχαν πρόσφατα κάποιες στρατιωτικές επιτυχίες καθώς κατέλαβαν δυο περιοχές που ελέγχονταν από το ISIS κοντά στην τουρκοσυριακή μεθόριο. Είναι το πρώτο βήμα που πραγματοποιεί η Τουρκία (σε συνεργασία με τις ΗΠΑ) για να απομακρύνει το ISIS από τα σύνορα με την Συρία.

Η επιχείρηση απαιτεί εκτεταμένες αεροπορικές επιχειρήσεις με την συμμετοχή τουρκικών και αμερικάνικων μαχητικών στην Βόρεια Συρία, με την δυνατότητα η Τουρκία να ενισχύσει τους αντάρτες με χερσαίες δυνάμεις για να κρατήσουν την περιοχή και να εγκαθιδρύσουν μια «ζώνη ασφαλείας» στα σύνορα.

Για να νιώσει άνετα η Τουρκία να προχωρήσει σε μια τέτοια επιχείρηση, θα πρέπει να υπάρξει μια συνεννόηση με την Μόσχα, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα ρωσικά αεροπλάνα δεν θα μπουν στην μέση.

Οι πτήσεις ρωσικών μαχητικών κοντά στον τουρκικό εναέριο χώρο μπορεί να είχαν σαν στόχο να παγώσουν τους στρατιωτικούς σχεδιασμούς στην Άγκυρα, αλλά η κατάρριψη του μαχητικού μπορεί να ρίξει το βάρος της ευθύνης στην Μόσχα για να μείνει μακριά από τις τουρκικές επιχειρήσεις κοντά στα σύνορα.

Αναλυτής: Δεν θέλουν σύγκρουση Μόσχα – Αγκυρα

Στο ίδιο συμπέρασμα με το Stratfor καταλήγει και ο αναλυτής Μαρκ Γκαλεότι, καθητητής στο New York University, που θεωρείται ειδικός στα ζητήματα ρωσικής ασφάλειας.

Οπως επισημαίνει, παρά στη σκληρή ρητορική του Βλαντιμίρ Πούτιν, «υποπτεύομαι πως ούτε η Μόσχα ούτε, τουλάχιστον οι ευρωπαϊκές, δυνάμεις του ΝΑΤΟ θα θελήσουν να επιτρέψουν να πάει μακριά αυτή η υπόθεση».

Ο αναλυτής επισημαίνει ότι «η Ρωσία δεν μπορεί να δίνει διπλωματικούς »πολέμους» σε πολλά μέτωπα και η Ευρώπη ξεκάθαρα θέλει τη Μόσχα ως μέρος της λύσης στη Συρία, ίσως και στην Ουκρανία. Και υπάρχουν πολλές ανησυχίες για την Τουρκία, την ατζέντα της και το ρόλο της στην περιοχή». Γράφει ακόμη ότι πολλά βέβαια θα εξαρτηθούν από τη στάση που θα υιοθετήσει η Ουάσιγκτον. «Ομως, αν η Μόσχα πάρει έστω και ένα »ψίχουλο» μεταμέλειας από την Αγκυρα, ή συμπάθειας από την Ευρώπη, τότε μπορούμε να περιμένουμε ότι το Κρεμλίνο θα επιτρέψει να περάσει».

Ωστόσο, ακόμη και σε αυτό το καλύτερο σενάριο υπόθεσης, ο Γκαλεότι τονίζει ότι δεν θα τελειώσει έτσι απλά το θέμα, σημειώνοντας ότι ήδη η Μόσχα έχει δείξει προθυμία να λειτουργεί κρυφά μέσα στην Τουρκία και ασχολείται με πολιτικές διαμάχες για την επιρροή στον νότιο Καύκασο αλλά και τη Μέση Ανατολή. Ανάμεσα στις κινήσεις που ο ίδιος εκτιμά ότι θα μπορούσαν να γίνουν από τη Μόσχα είναι ίσως η υποστήριξη σε Κούρδους ή σε άλλα ακραία κινήματα, ή και μία πιο ενδελεχής καμπάνια για να περιοριστούν οι τουρκικές φιλοδοξίες στην περιοχή.

«Συχνά λέγεται, και δικαιολογημένα, ότι ο Πούτιν θέλει πραγματικά μία επιστροφή στη γεωοπολιτική του 19ου αιώνα. Ας μην ξεχνάμε ότι μία από τις πιο καθοριστικές συγκρούσεις εκείνου του αιώνα ήταν ανάμεσα στη Ρωσία και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι οποίες κάποιες στιγμές ήταν σε ανοιχτό πόλεμο, άλλες φαινομενικά σε ειρήνη, αλλά ποτέ τίποτα άλλο από εχθροί. Αντε πάλι…», καταλήγει ο Γκαλεότι.