Σύροι Ρωμηοί ζητάνε την αναβίωση της Βυζαντινής Συρίας

Η “Επιχείριση Αντιόχεια”, μια ομάδα ακτιβιστών, ζητάνε την αναβίωση της ρωμαίικης (ανατολικορωμαϊκής – βυζαντινής) Συρίας.

Με το hashtag #SyrianNotArab, δηλαδή “Σύρος όχι Άραβας”, αναφέρονται στην Coele Syria (Κοίλη Συρία), έναν γεωγραφικό όρο της κλασικής αρχαιότητας που περιλαμβάνει τα εδάφη του σημερινού Λιβάνου και Συρίας.

Οι ίδιοι μάλιστα επιμένουν ότι η Αντιόχεια, που σήμερα βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή, είναι και πάντα θα είναι η πραγματική πρωτεύουσα της Συρίας.

Με σύνθημα “Ζήτω η Ενωμένη και Ρωμαϊκή Συρία” και το “Ρωμιός γεννήθηκα, Ρωμιός θα πεθάνω – Rûm Doğdum, Rûm Öleceğim”, υπενθυμίζουν ότι το ρωμαίικο στοιχείο στη χώρα δεν έχει σβήσει.

Να επισημάνουμε εδώ ότι οι Ρωμηοί δεν είναι Έλληνες. Ρωμαίοι – Ρωμηοί – Ρουμ θεωρήθηκαν όλοι οι κάτοικοι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με διάταγμα του αυτοκράτορα Καρακάλλα το 212 μ.Χ.

Αργότερα, όταν το ρωμαϊκό κράτος υιοθέτησε τον χριστιανισμό και ως επίσημο κρατικό θρησκευτικό δόγμα την Ορθοδοξία (380 μ.Χ. διάταγμα Θεοδοσίου), η ιδιότητα του Ρωμαίου πολίτη ταυτίστηκε με εκείνη του Ορθόδοξου χριστιανού.

Όσοι ήταν νομοταγείς και πιστοί στη Ρώμη ήταν Ορθόδοξοι, Έλληνες και αιρετικοί που αρνούνταν να ασπαστούν τη νέα ρωμαϊκή θρησκεία κυνηγήθηκαν κυρίως ως αντικαθεστωτικοί και ύποπτοι για εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα.

Αυτός είναι ο λόγος που τους Ορθόδοξους χριστιανούς τους ονόμαζαν οι άλλοι χριστιανοί (μονοφυσίτες, μονοθελήτες, κ.α.) “μελχίτες”, δηλαδή “βασιλικούς”, επειδή ήταν πιστοί μέσω της Ορθοδοξίας και στον ρωμαϊκό θρόνο.

Ρωμηοί επί τουρκοκρατίας συνέχισαν να ονομάζονται όλοι οι Ορθόδοξοι χριστιανοί και όχι μόνο οι Έλληνες. Βεβαίως, η κυριαρχία της ελληνικής γλώσσας και των ελληνικών στοιχείων μέσα στην Ορθοδοξία έκανε πολλούς να θεωρούν ότι όλοι όσοι ήταν Ρωμηοί είναι και Έλληνες. Αυτό δεν είναι αληθές.

Αργότερα, μετά την απελευθέρωση του ελληνικού κράτους, αντικαταστάθηκε στην Ελλάδα η έννοια της ρωμηοσύνης με την ελληνορθοδοξία, κάτι όμως που το λένε μόνο οι Έλληνες.

Ένας μεσανατολίτης Ορθόδοξος, για παράδειγμα, δεν θα συστηθεί ποτέ ως Ελληνορθόδοξος αλλά ως Ρωμηός. Ακόμα και τα Πατριαρχεία που εμείς ονομάζουμε Ελληνορθόδοξα, οι ντόπιοι τα λένε ρωμαίικα, δηλαδή ρωμαϊκά, δηλαδή τα Πατριαρχεία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Εκκλησίας (Ορθοδοξίας).

Αυτό δεν σημαίνει ότι μεταξύ αυτών των ρωμαίικων πληθυσμών της Μέσης Ανατολής αποκλείεται να υπάρχουν και απόγονοι Ελλήνων αποίκων της αρχαιότητας ή εξελληνισμένων πληθυσμών των ελληνιστών χρόνων, που εκρωμαΐστηκαν μέσω της Ορθοδοξίας, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρούμε συλλήβδην όλους τους Ορθόδοξους και Έλληνες.