25 χρόνια από το πέσιμο του τείχους του Βερολίνου και τη γερμανική επανένωση

25 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το πέσιμο του τείχους του Βερολίνου και την επανένωση των δύο Γερμανιών.

Ξεκίνησε από μια μη επιβεβαιωμένη πληροφορία από μέλος του πολίτμπυρο της Αν. Γερμανίας. Σταθμοί ενός γεγονότος που άλλαξε τους συσχετισμούς δυνάμεων.

Όσοι δημοσιογράφοι έζησαν από κοντά τα γεγονότα αυτού του κοσμοϊστορικού γεγονότος δεν μπορούν να μη θυμηθούν τη φράση, που απετέλεσε την απαρχή του ανοίγματος του μισητού τείχους.

Ήταν απόγευμα της 9ης Νοεμβρίου 1989, όταν ο Γκίντερ Σαμπόφσκι, μέλος του πολίτμπυρο της Αν. Γερμανίας, ανακοινώνοντας τη νέα ταξιδιωτική οδηγία, ανέφερε χωρίς ουσιαστικά να το έχει επιβεβαιώσει ότι η ισχύ της ήταν άμεση.

Λεπτά της ώρας αργότερα χιλιάδες Ανατολικογερμανοί συνέρρευσαν στο τείχος και ζητούσαν από τους μεθοριακούς φρουρούς να ανοίξουν διόδους. Ως από θαύμα οι φρουροί κράτησαν τη ψυχραιμία τους και δεν έπεσε πυροβολισμός.

«Πάνω από εκατομμύριο Ανατολικογερμανοί»

Οι εξελίξεις ήταν καταιγιστικές. Λίγες μέρες αργότερα η Λαϊκή Βουλή (Volkskammer) ψηφίζει τον Χανς Μόντρο ως νέο πρωθυπουργό της χώρας. Ενώ στη Βόννη η δυτικογερμανική βουλή συζητούσε ανοιχτά το ενδεχόμενο επανένωσης, στη Λειψία ένα εκατομμύριο άνθρωποι φώναζαν στους δρόμους «Γερμανία Ενωμένη Πατρίδα».

Τέλος Νοεμβρίου του 1989 ο καγκελάριος Χέλμουτ Κολ καταθέτει σχέδιο εκ 10 σημείων με στόχο την επανένωση έχοντας ως χρονικό ορίζοντα από 5 έως 10 χρόνια.

Η είδηση έσκασε σαν βόμβα. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ρολάν Ντιμά καταγγέλλει τη Γερμανία για «διογκούμενη αλαζονεία». Στις 3 Δεκεμβρίου υπό την πίεση των διαδηλωτών παραιτείται σύσσωμο το πολίτμπυρο. Δέκα μέρες αργότερα ο καγκελάριος Χέλμουτ Κολ μιλά στους Ανατολικογερμανούς με φόντο τα ερείπια της εκκλησίας Φράουενκιρχε στη Δρέσδη σε πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους. Ακόμη και σήμερα αποτελεί για τον καγκελάριο της ενότητας μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές στον μακρύ πολιτικό του βίο.

Η νέα χρονιά 1990 ξεκινά με ταραχές. Διαδηλωτές με επικεφαλής το λεγόμενο «Στρογγυλό Τραπέζι», στο οποίο μετέχουν εκπρόσωποι του παλαιού καθεστώτος μαζί με ηγέτες του κινήματος πολιτών, εισβάλουν στα κεντρικά γραφεία της μυστικής υπηρεσίας Στάζι. Αποκαλύπτεται το πραγματικό πρόσωπο του ανατολικογερμανικού καθεστώτος με 85.000 κατασκόπους και άλλους 110.000 «ανεπίσημους πληροφοριοδότες», όπως ονομάστηκαν. Οι φάκελοι παρακολούθησης με υλικό και προσωπικές λεπτομέρειες από τη ζωή και τη δράση πολιτών με αντικαθεστωτική δράση γίνονται ακόμη και σήμερα αντικείμενο επεξεργασίας.

Προσχώρηση στη Δ. Γερμανία

Στις 18 Μαρτίου του 1990 οι κάτοικοι της Α. Γερμανίας βρίσκονται ενώπιον ιστορικού γεγονότος: προσέρχονται στις κάλπες για τις πρώτες ελεύθερες βουλευτικές εκλογές. Φαβορί είναι το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Αλλά το βράδυ γίνεται γνωστό το αποτέλεσμα ο συνασπισμός δυνάμεων υπό τον Χέλμουτ Καλ επικρατεί κατά κράτος.

Η γερμανική επανένωση θεωρείται δεδομένη και στη Βόννη προετοιμάζεται καταρχήν η συμφωνία προσχώρησης της Αν. Γερμανίας, σε μια οικονομική, νομισματική και κοινωνική ένωση που τίθεται σε ισχύ την 1η Ιουνίου. Το δυτικό μάρκο μπαίνει στα σπίτια και στην τσέπη των Ανατολικογερμανών και έτσι ξεκινά η αναδιάρθρωση της οικονομίας της χώρας. Το επόμενο κρίσιμο ραντεβού είναι ένταξη της ενωμένης Γερμανία στο ΝΑΤΟ.

Εμφανίστηκαν πολλά εμπόδια, αλλά ο Χέλμουτ Κολ εξασφάλισε καταρχήν να νώτα του τότε αμερικανού προέδρου Τζορτζ Μπους και στη συνέχεια του σοβιετικού προέδρου Γκορμπατσόφ, στην ιστορική συνάντηση στον Καύκασο. Τίποτα πια δεν μπορούσε να σταματήσει την ιστορική πορεία προς την επανένωση. Στις 23 Αυγούστου του 1990 οι βουλευτές της Λαϊκής Βουλής αποφασίζουν την προσχώρηση της χώρας στην Δ. Γερμανία. Αρχή ισχύος η 3η Οκτωβρίου.

Για να ερμηνεύσει κανείς τις αιτίες που οδήγησαν στην κατάρρευση του τείχους, θα πρέπει να επιστρέψει πίσω στην ιστορία και να ρίξει φως στους λόγους που οδήγησαν στην οικοδόμησή του. Αποτελεί έργο του σκαπανέα της ιστορίας να κατευθύνει τις δικές του αναζητήσεις.

ΠΗΓΗ: dw.com