Ευρωπαϊκό “έμφραγμα” με τους πρόσφυγες – Η Σερβία έτοιμη να στείλει στρατό στα σύνορα

Οι υπουργοί Εσωτερικών των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέτυχαν να λύσουν το αδιέξοδο στο θέμα κατανομής των εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων που έχουν αναζητήσει άσυλο στην Ευρώπη φέτος, καθιστώντας αμφίβολη μια τελική συμφωνία.

Η αμετάκλητη αρνητικότητα από έναν πυρήνα πρώην κομμουνιστικών ανατολικών χωρών εμπόδισε τις προσπάθειες της Γερμανίας και της Γαλλίας να εξασφαλίσουν συμφωνία στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την μετεγκατάσταση 120.000 ατόμων από χώρες που βρίσκονται στα σύνορα της ΕΕ βάσει υποχρεωτικών εθνικών ποσοστώσεων.

Μετά από έξι ώρες διαφωνίας, οι υπουργοί ανέβαλαν την τελική τους απόφαση, λέγοντας ότι ήλπιζαν να συμφωνήσουν στην προγραμματισμένη συνάντησή τους στις 8 Οκτωβρίου.

Αξιωματούχοι είπαν ότι μετά από την τελική νομική έγκριση ενός προηγούμενου σχεδίου να μετεγκατασταθούν 40.000 άτομα σε χώρες που δέχονται εθελοντικά να τους φιλοξενήσουν, η Ουγγαρία και η Σλοβακία ήταν οι πρώτες που αντιστάθηκαν στις εκκλήσεις να αποδεχθούν ένα σύστημα ποσόστωσης για τον υψηλότερο, νέο αριθμό προσφύγων.

Οι διαφωνούντες ισχυρίζονται ότι τέτοια σχέδια θα ελκύσουν περισσότερους μετανάστες και θα οδηγήσουν σε περαιτέρω μαζικά κύματα που θα θέσουν σε κίνδυνο το σύστημα ανοιχτών συνόρων της Ευρώπης.

“Δεν βρήκαμε τη συμφωνία που θέλαμε,” είπε ο επίτροπος Μετανάστευσης της ΕΕ Δημήτρης Αβραμόπουλος σε δημοσιογράφους. “Τα περισσότερα μέλη-κράτη είναι έτοιμα να προχωρήσουν. Όχι όμως όλα,” πρόσθεσε.

Οι αξιωματούχοι προσπάθησαν να ελαχιστοποιήσουν τις διαφωνίες μια μέρα μετά από τα γεγονότα που ξεκίνησαν από τη γερμανική απόφαση να επαναφέρει τον έλεγχο στα σύνορά της με την Αυστρία για να μειώσει τις προσφυγικές ροές, μια απόφαση που απειλεί την προσφιλή στην Ευρώπη συμφωνία Σένγκεν για ανοιχτά σύνορα.

Οι υπουργοί συμφώνησαν να αυξήσουν το προσωπικό και τους πόρους για την προστασία των εξωτερικών συνόρων καθώς και να αυξήσουν την βοήθεια στην Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, τη Τουρκία και άλλες χώρες που φιλοξενούν εκατομμύρια Σύρων οι οποίοι έχουν τραπεί σε φυγή από τον εμφύλιο στη χώρα τους.

Περισσότεροι πρόσφυγες θα πρέπει να μεταφέρονται άμεσα από τη Μέση Ανατολή, είπαν οι αξιωματούχοι, για να γλυτώσουν από τους θανάσιμους ταξιδιωτικούς κινδύνους και να δώσουν τέλος στους διακινητές που τους εκμεταλλεύονται.

Οι υπουργοί συμφώνησαν επίσης να επισημοποιήσουν σύντομα μια λίστα “ασφαλών κρατών” των οποίων οι υπήκοοι δεν θα δικαιούνται να αιτηθούν για άσυλο κάτω από συνήθεις καταστάσεις.

Αλλά σε μία κίνηση προσβολής προς την Άγκυρα, η προεδρία της ΕΕ είπε ότι η Τουρκία δεν θα συμπεριληφθεί στις “ασφαλείς” χώρες τώρα, λόγω της τρέχουσας στρατιωτικής δραστηριότητας εναντίον των Κούρδων μαχητών.

Οι κριτικοί της ΕΕ έχουν αξιοποιήσει τον έντονο διχασμό, ιδιαίτερα μεταξύ των πλούσιων δυτικών και φτωχών ανατολικών χωρών, με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, επί κεφαλής της δεύτερης, να έχει υψώσει τείχος στα σύνορα με την Σερβία.

“Ο κόσμος μας παρακολουθεί,” είπε ο Αβραμόπουλος, “ήρθε η στιγμή να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους”.

Ο Όρμπαν έχει αρνηθεί να συμμετάσχει στο μεγαλύτερο πρόγραμμα μετεγκατάστασης παρότι η πρόταση της Κομισιόν θα ωφελούσε κατά μέγιστο τρόπο τη χώρα του αν απάλασσε την πρώτη από 54.000 αιτούντες άσυλο, και οι οποίοι θα συμπεριλάμβαναν άτομα από την Ιταλία και την Ελλάδα.

“Το σύστημα ποσόστωσης δεν είναι λύση,” είπε ο Σλοβάκος υπουργός Εσωτερικών Ρόμπερτ Κάλινακ ενώ ερχόταν στη συνάντηση.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τούσκ είπε την Παρασκευή ότι θα καλούσε τους ηγέτες της ΕΕ σε επείγουσα σύνοδο κορυφής αν οι υπουργοί τους δεν μπορούσαν να φτάσουν σε συμφωνία. Πολλές κυβερνήσεις όμως αμφισβήτησαν την αξία μιας τέτοιας συνόδου προτού ξανασυναντηθούν οι υπουργοί εσωτερικών στην προγραμματισμένη τους συνάντηση στο Λουξεμβούργο στις 8 Οκτωβρίου.

Η Σερβία δεν θα δεχθεί την αντίστροφη ροή μεταναστών από την Ουγγαρία, και θα μπορούσε να στείλει στρατό στα σύνορα για να αποτρέψει κάτι τέτοιο, δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής Νενάντ Ιβανίσεβιτς.

“Αν θέλουν [οι Ούγγροι] να τους στείλουν πίσω, θα χρειαστεί να τους ξαναστείλουν στην Ελλάδα. Είναι η πρώτη χώρα εισόδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εμείς δεν θα τους δεχθούμε, ακόμα και αν χρειαστεί να στείλει η Σερβία το στρατό της στα σύνορα,” φέρεται να είπε ο Ιβανίσεβιτς στο Β92, ένα ραδιοτηλεοπτικό και διαδικτυακό μέσο με έδρα το Βελιγράδι.

Η Βουδαπέστη έθεσε σε εφαρμογή μια σειρά νόμων τα μεσάνυχτα προς Τρίτη για μεγαλύτερο έλεγχο στα σύνορα στο μέσον της μεταναστευτικής κρίσης, θέτοντας ποινές φυλάκισης για παράνομη είσοδο στη χώρα.

Η νέα νομοθεσία εισαγάγει τριετή φυλάκιση για παράνομη διέλευση συνόρων και μέχρι πέντε χρόνια για καταστροφή συνοριακών εγκαταστάσεων, συμπεριλαμβανομένου και του πρόσφατα ανεγερμένου φράχτη στα σύνορα με την Ουγγαρία.

Πολλοί μετανάστες έμπαιναν στη χώρα από τρύπες στον φράχτη.

Η νομοθεσία επίσης θέτει ειδικές διαδικασίες που επιτρέπουν σε μετανάστες να αιτηθούν άσυλο στα σύνορα, για γρηγορότερη διαδικασία.

Σήμερα αναμένεται ότι η κυβέρνηση του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν μπορεί να ανακοινώσει κατάσταση κρίσης, πράγμα το οποίο θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για την αποστολή στρατού στα σύνορα.

Η Ουγγαρία βρίσκεται στο επίκεντρο μιας πρωτοφανούς κρίσης, με περισσότερους από 156.000 παράτυπους μετανάστες να έχουν μπει στη χώρα φέτος.

Η πλειοψηφία των προσφύγων που εγκαταλείπουν τις εστίες τους στη Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική ταξιδεύουν μέσω της Σερβίας και της Ουγγαρίας με την ελπίδα να πάρουν άσυλο σε πιό πλούσιες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι δηλώσεις του Ιβανίσεβιτς αποτελούν την πρώτη δήλωση Σέρβου κυβερνητικού αξιωματούχου για την ετοιμότητα της χώρας να στείλει στρατό στα σύνορα για να αποτρέψει την αντίστροφή ροή μεταναστών.

Σύμφωνα με δηλώσεις στο Β92, ο υπουργός Εργασίας Αλεκσάνταρ Βούλιν είπε στον σερβικό ραδιοσταθμό RTS χθες ότι θα στηθούν κέντρα υποδοχής μεταναστών σε τέσσερις πόλεις γιατί αναμένεται ότι μετά τα μέτρα που μπήκαν σε εφαρμογή από την Ουγγαρία, οι μετανάστες θα ξοδέψουν περισσότερο χρόνο στη Σερβία.

Ήδη, είπε, λόγω των αυστηρότερων μέτρων της Ουγγαρίας ο αριθμός των μεταναστών που διασχίζει την Σερβία έχει αυξηθεί κατά περίπου 20%.

“Η Σερβία ελέγχει την κατάσταση στα σύνορά της και όλοι οι μετανάστες θα χρειαστεί, όπως και πριν, να περάσουν τις διαδικασίες, από ιατρικές μέχρι νομικές,” είπε ο Βούλιν, προσθέτοντας ότι αντιπρόσωποι της ΕΕ και της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες θα συναντιώνταν χθες “για να συζητήσουν το άνοιγμα ενός μεγαλύτερου κέντρου υποδοχής στο Βελιγράδι”.

“Δεν θα επιτρέψουμε να πεθάνει κανείς από το κρύο,” είπε ο Βούλιν.

Σύμφωνα με τον υπουργό, η μόνη λύση για την μεταναστευτική κρίση θα ήταν για την ΕΕ “να παρουσιάσει ξεκάθαρα το σχέδιό της, γιατί οι ατομικές λύσεις κάνουν την κατάσταση δυσκολότερη σε άλλες χώρες”.

“Από την αρχή, η Σερβία πρότεινε: Καλέστε μας, συμπεριλάβετέ μας, παρότι δεν είμαστε μέλος της ΕΕ – αντιμετωπίζουμε το ίδιο πρόβλημα, ίσως αυτό θα μπορούσε να λυθεί, ή ακόμα [να λυθεί] εκτός συνόρων της ΕΕ,” είπε ο Βούλιν.