Οι τουρκικές αεροπορικές επιδρομές εναντίον των Κούρδων ανταρτών του PKK στο ιρακινό Κουρδιστάν ασκούν πίεση στον Κούρδο πρόεδρο του νότιου Κουρδιστάν, Μασούντ Μπαρζανί, το πολιτικό μέλλον του οποίου παραμένει αβέβαιο δύο εβδομάδες πριν από τη λήξη της θητείας του.
Ηλικίας 68 ετών, ο επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PDK) είναι πρόεδρος αυτής της αυτόνομης περιοχής του βόρειου Ιράκ εδώ και δέκα χρόνια.
Η τελευταία θητεία του, που παρατάθηκε για δύο χρόνια το 2013, λήγει στις 19 Αυγούστου.
Θέλοντας να παραμείνει στην εξουσία, ο Μασούντ Μπαρζανί καυχάται πως είναι ένα απαραίτητο στοιχείο στη μάχη ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος, όμως τα άλλα κόμματα του ιρακινού Κουρδιστάν δεν φαίνονται διατεθειμένα να του αφήσουν τον δρόμο ελεύθερο.
“Το PDK μάς ζήτησε να παρατείνουμε εκ νέου τη θητεία του προέδρου, αλλά απορρίψαμε το αίτημα αυτό και πρέπει τώρα να βρούμε μία λύση”, εξηγεί ο Ιμάντ Άχμεντ, μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Πατριωτικής Ένωσης του Κουρδιστάν (UPK).
Ιστορικός αντίπαλος του PDK, η UPK υπερκεράσθηκε από το νέο κόμμα Gorran (Αλλαγή) που διαθέτει έξι επιπλέον έδρες στο περιφερειακό κοινοβούλιο.
Μαζί με τους ισλαμικούς σχηματισμούς, τα κόμματα αυτά ελέγχουν συνολικά 59 από τις 111 έδρες στο σώμα αυτό που εκλέγει τον πρόεδρο.
“Σε ένα σταθερό δημοκρατικό καθεστώς, θα ψήφιζαν για το τέλος της θητείας του Μπαρζανί, αλλά δεν υπάρχει αυτή η συνθήκη”, υπογραμμίζει ο Κιρκ Σοούελ, πολιτικός αναλυτής με έδρα την Ιορδανία και συντάκτης του ενημερωτικού δελτίου “Inside Iraqi Poltics”.
Ο Μασούντ Μπαρζανί και η φατρία του εξακολουθούν να ελέγχουν σημαντικούς τομείς στους κόλπους της εξουσίας που τους επιτρέπουν να ασκούν έλεγχο ανάμεσα σε άλλα στις υπηρεσίες πληροφοριών και στα κυριότερα μέσα ενημέρωσης.
Καθώς πλησιάζει το τέλος της θητείας του Μπαρζανί και λύση δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα, οι κυριότερες παρατάξεις του Κουρδιστάν έχουν εισέλθει σε μία φάση εντατικών διαπραγματεύσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, η εκστρατεία αεροπορικών επιδρομών που ξεκίνησε η Άγκυρα εναντίον των Κούρδων ανταρτών του Εργατικού Κόμματος του Κoυρδιστάν (PKK) τον περασμένο μήνα έχει φέρει τον Μπαρζανί σε δύσκολη θέση.
Παράνομο στην Τουρκία, το PKK επιχειρεί εδώ και χρόνια από τα βουνά του ιρακινού Κουρδιστάν, όμως η πρόσφατη αύξηση των εντάσεων οδήγησε τον Μπαρζανί να τους συμβουλεύσει να αναζητήσουν βάσεις αλλού.
“Αυτές οι επιδρομές συμβαίνουν σε μία πολύ άσχημη στιγμή. Ο Μπαρζανί είναι σε πολύ δύσκολη θέση επειδή οι απλοί Κούρδοι υποστηρίζουν όλοι το PKK και δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι εναντίον αυτού του κόμματος”, εκτιμά ο Σόουελ.
Την ίδια στιγμή, η περιφερειακή κυβέρνηση του PDK συνδέεται με έναν μπερδεμένο τρόπο με την Τουρκία, η οποία έχει επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στην περιοχή.
Το ιρακινό Κουρδιστάν εξαρτάται επίσης από τους Τούρκους προκειμένου να εξάγει το πετρέλαιό του –σχεδόν τη μοναδική πηγή εσόδων που διαθέτει– από το λιμάνι του Τσεϊχάν.
“Η περιοχή είναι σαν μια οικονομική αποικία της Τουρκίας”, εκτιμά ο Σόουελ.
Αν και οι εσωτερικοί αντίπαλοι του Μπαρζανί προσπάθησαν να επωφεληθούν από αυτές τις αντιφάσεις, ο αναλυτής Μάικλ Νάιτς, από το κέντρο σκέψης Washington Institute, υπενθυμίζει πως τα κουρδικά κόμματα είναι ικανά να διαχωρίσουν τα διάφορα θέματα των συζητήσεων.
“Η σύγκρουση της Τουρκίας με το PKK χρησιμοποιήθηκε από την UDK προκειμένου να επικρίνει τη φατρία του Μπαρζανί, αλλά μόνο με τακτικό και καιροσκοπικό τρόπο”, προσθέτει.
Η UPK τάσσεται έτσι υπέρ μία συναίνεσης προκειμένου να διευθετηθεί η διαδοχή στην προεδρία ώστε να μην προστεθούν επιπλέον εντάσεις σε μία περίοδο κρίσης.
“Λόγω της επιμονής του PDK να μην ανταποκρίνεται στα αιτήματά μας, υπάρχει κίνδυνος να μην υπάρξει συναίνεση”, προειδοποιεί ο εκπρόσωπος του κόμματος Gorran, Αμπντελραζάκ Άλι.
Και προσθέτει: “Νομίζω πως όταν λήξει η θητεία του Μπαρζανί, θα εισέλθει σε μία φάση μεταβατικής προεδρίας μέχρις ότου το Σύνταγμα τροποποιηθεί ή διεξαχθούν πρόωρες εκλογές για την αντικατάστασή του”.