The Telegraph: Ο Ερντογάν θέλει να κάνει την Αγία Σοφία τζαμί για να ενισχυθεί από τους σκληροπυρηνικούς

Η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη –ένας ορθόδοξος χριστιανικός καθεδρικός ναός που έγινε αυτοκρατορικό τζαμί και στη συνέχεια κοσμικό μουσείο για εκατομμύρια τουρίστες– σύντομα θα μπορούσε να μετατραπεί πάλι σε τζαμί, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος επιδιώκει να ενισχύσει την υποστήριξη από σκληροπυρηνικούς συντηρητικούς.

Τα παραπάνω γράφει η βρετανική εφημερίδα «The Telegraph», με αφορμή την απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε τζαμί, ελπίζοντας ότι «η κίνηση αποκατάστασης του ισλαμικού παρελθόντος του ναού θα κερδίσει την υποστήριξη από τους σκληροπυρηνικούς», στην Τουρκία< Σε μια κίνηση, που έχει θορυβήσει Αμερικανούς αξιωματούχους και την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία (σ.σ. μάλλον εννοεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο), η οποία έχτισε τον καθεδρικό ναό πρoτού καταληφθεί από την Οθωμανική Αυτοκρατορία τον 15ο αιώνα (σ.σ. την Αγία Σοφία έχτισε η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, όχι η «Ελληνική Εκκλησία»), ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξερευνά νομικές οδούς για να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Χτισμένη το 537 μ.Χ., η Αγία Σοφία ήταν ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα της Βυζαντινής Εποχής, αλλά με την πάροδο των αιώνων η κυριότητά της μετακινήθηκε μεταξύ του Χριστιανισμού και του Ισλάμ. Λειτούργησε αρχικά ως Καθεδρικός Ναός του Ανατολικού Ορθόδοξου Χριστιανισμού και για σύντομο διάστημα ως Εκκλησία των σταυροφόρων μέχρι το 1453, όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία μετέτρεψε το μεγάλο οικοδόμημα σε τζαμί. Στη συνέχεια, το 1935, ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, μετέτρεψε την Αγία Σοφία, η οποία είναι σήμερα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco, σε μουσείο καθώς εισήγαγε ένα κοσμικό κεφάλαιο στην ιστορία της χώρας.

O Ερντογάν, ευσεβής μουσουλμάνος o ίδιος, ελπίζει να μετατρέψει την Αγ. Σοφία από μουσείο σε τζαμί, ώστε να μπορέσει να διατηρήσει την υποστήριξη σκληροπυρηνικών συντηρητικών και ίσως επίσης να αποσπάσει την προσοχή από τα οικονομικά δεινά της Τουρκίας λόγω του κορωνοϊού.

Ο τουρισμός ειδικότερα, που αντιστοιχεί στο 12% του τουρκικού ΑΕΠ, έχει αφανιστεί από την εμφάνιση του Covid-19.

Και σύμφωνα με μια δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα, η δημοτικότητα του Ερντογάν μειώθηκε από 48 σε 43%, κάτι που έχει σημάνει συναγερμό στα κεντρικά γραφεία του κόμματος του «ΑΚ» (Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης).

Η μείωση της δημοτικότητας του Τούρκου προέδρου έχει συνδεθεί με τις στρατιωτικές του επιθέσεις στη Συρία και στο βόρειο Ιράκ, όπου δεκάδες Τούρκοι στρατιώτες έχουν πεθάνει μόνο φέτος.

Αν και η μετατροπή της Αγίας Σοφίας μπορεί να κερδίσει την επιδοκιμασία στο εσωτερικό, τόσο το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ όσο και η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία (σ.σ. δεν υπάρχει «Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία», υπάρχει Εκκλησία της Ελλάδας, ενώ το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι οικουμενικό, δεν είναι «ελληνικό») πιέζουν τον Ερντογάν να αναθεωρήσει το σχέδιο.

Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας αποτελεί μακροχρόνια φιλοδοξία του Ερντογάν, ο οποίος πέρυσι διάβασε μια προσευχή από το Κοράνιο κάτω από το θολωτό τρούλο της.

Μέχρι στιγμής δεν κατάφερε να κερδίσει την υποστήριξη των τουρκικών δικαστηρίων, αλλά αυτό θα μπορούσε να αλλάξει στις 2 Ιουλίου, όταν το Ανώτατο Δικαστήριο πρόκειται να εκδώσει απόφαση επί του θέματος.

Οι επικριτές του σχεδίου επισημαίνουν ότι υπάρχει ήδη χώρος προσευχής για τους μουσουλμάνους στο ναό, πράγμα που σημαίνει ότι ο μετατροπή θα είχε σε μεγάλο βαθμό συμβολικό χαρακτήρα.

«Η Αγία Σοφία έχει τεράστια πνευματική και πολιτιστική σημασία για δισεκατομμύρια πιστούς διαφορετικών θρησκειών σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ο Σαμ Μπράουνμπακ, πρεσβευτής για τη θρησκευτική ελευθερία του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, σε ένα tweet την Πέμπτη.

«Καλούμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να τη διατηρήσει ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO και να διατηρήσει την προσβασιμότητα σε όλους υπό την σημερινή μορφή της ως μουσείου».

Εν τω μεταξύ, ο Οικουμενικός Πατριάρχης της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (σ.σ. δεν υπάρχει «Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία», προφανώς ο δημοσιογράφος της Telegraph είναι ανίδεος, ο δε πατριάρχης είναι Οικουμενικός, δηλαδή όλης της Ορθοδοξίας), Βαρθολομαίος της Κωνσταντινούπολης, είπε στην «Washington Post» αυτήν την εβδομάδα ότι «θλίβεται και είναι συγκλονισμένος» από τις προτάσεις.

Αλλά ο Ερντογάν και άλλοι ανώτεροι αξιωματούχοι του κόμματος AKP πιστεύουν ότι η τιμή της Τουρκίας εξαρτάται από την αναγνώριση της Αγίας Σοφίας ως ισλαμικού θρησκευτικού τεμένους.

«Η Αγία Σοφία είναι η απόδειξη της αξίωσής μας σε αυτήν την περιοχή.

»Είναι το δικαίωμα του σπαθιού της κατάκτησης», δήλωσε ο Νουμάν Κουρτουλμούς, αναφερόμενος σε μια αρχαία παράδοση, σύμφωνα με την οποία ο μεγαλύτερος ναός σε μια πόλη μετατρέπεται σε τζαμί μετά την κατάκτησή της.

Σχόλιο TRIBUNE: Ο δημοσιογράφος Τζέιμς Ρόθγουελ (James Rothwell) της «Τέλεγκραφ», που υπογράφει το παραπάνω άρθρο, ανταποκριτής Μέσης Ανατολής της εφημερίδας, είναι ανίδεος στα θρησκευτικά ζητήματα και παρουσιάζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, δηλαδή τη μητέρα Εκκλησία όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών παγκοσμίως, σε όλα τα κράτη και σε όλα τα έθνη, ως κάποια δήθεν «Ελληνική Εκκλησία». Το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν είναι «Ελληνική Εκκλησία». Η αυτοκέφαλη ελλαδική εκκλησία, από την άλλη, τιτλοφορείται «Εκκλησία της Ελλάδος», όχι Ελληνική Εκκλησία ή Εκκλησία των Ελλήνων, για λόγους γνωστούς στους γνωρίζοντες. Σε κάθε περίπτωση, «Ελληνική Εκκλησία» δεν υπάρχει. Υπάρχει η λεγόμενη «Ελληνορθοδοξία», ή Ρωμαϊκή Ορθοδοξία (Ρουμ Ορντοντόξ), αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.