Νέο Πατριάρχη εκλέγει τον Ιούνιο η Μελχίτικη Ελληνική Καθολική Εκκλησία

Ο Πάπας Φραγκίσκος έκανε αποδεκτή την παραίτηση του προκαθήμενου της Μελχίτικης Ελληνικής Καθολικής Εκκλησίας, Πατριάρχη Αντιόχειας, Αλεξάνδρειας και Ιεροσολύμων, Γρηγορίου του Γ΄ Λάχαμ.

Δύο μήνες μετά την ανακοίνωση των επισκόπων της Μελχίτικης Εκκλησίας, ότι συμφιλιώθηκαν μεταξύ τους και συμφώνησαν να προχωρήσουν ενωμένοι, το Βατικανό ανακοίνωσε ότι έκανε αποδεκτή την παραίτηση του Πατριάρχη της Μελχίτικης Ελληνικής Καθολικής Εκκλησίας.

Όπως αναφέρει το Βατικανό, σε επιστολή του με ημερομηνία 6 Μαΐου προς τους επισκόπους της Μελχίτικης Εκκλησίας, τον Φεβρουάριο επισκέφθηκε τον Ποντίφικα ο 84χρονος γεννημένος στη Συρία Πατριάρχης των Μελχιτών και του έθεσε στη διάθεσή του την παραίτησή του, ζητώντας από τον Πάπα να την κάνει αποδεκτή όποια στιγμή έκρινε εκείνος κατάλληλη.

Ο Πάπας Φραγκίσκος δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει τον Πατριάρχη των Μελχιτών για τις προσπάθειές του να φέρει στη δημοσιότητα τις ταλαιπωρίες και τις ανάγκες των ανθρώπων της Συρίας, εξαιτίας του πολέμου που μαίνεται στη χώρα.

Η κρίση ξέσπασε στους κόλπους της Μελχίτικης Ελληνικής Καθολικής Εκκλησίας πριν ένα περίπου χρόνο.

Σε Ιερά Σύνοδο που συγκάλεσε τον Ιούνιο του 2016 ο Πατριάρχης της, οι μισοί του επίσκοποι αρνήθηκαν να παραστούν και ζήτησαν την παραίτησή του. Η Ιερά Σύνοδος αναβλήθηκε.

Όπως έγινε γνωστό οι επίσκοποι είχαν τραβήξει τα… στιλέτα εξαιτίας θεμάτων που αφορούσαν την εκκλησιαστική περιουσία και ηγετικές φιλοδοξίες.

Οχτώ μήνες μετά, τον Φεβρουάριο του 2017, η Ιερά Σύνοδος των Μελχιτών κατάφερε και συναντήθηκε στον Λίβανο. Εκεί συμφιλιώθηκαν μεταξύ τους και συμφωνήθηκε η παραίτηση του Πατριάρχη τους.

Η επόμενη Ιερά Σύνοδος των Μελχιτών, για την εκλογή του νέου Πατριάρχη της Εκκλησίας τους, προγραμματίστηκε τον Ιούνιο 2017.

Μέχρι τότε η Μελχίτικη Ελληνική Καθολική Εκκλησία θα διοικείται από τον μακροβιότερο επίσκοπό της, τον 74χρονο Μελχίτη Αρχιεπίσκοπο Χαλεπίου Ζαν Κλεμάν Ζανμπάρ.

Ποια είναι η Μελχίτικη Ελληνική Καθολική Εκκλησία

Η Μελχίτικη Ελληνική Καθολική Εκκλησία είναι μια Εκκλησία που γεννήθηκε στη Συρία.

Ονομάζονται Μελχίτες, που σημαίνει «βασιλικοί» – «αυτοκρατορικοί», διότι ασπάζονται το δόγμα της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης, που ήταν η πρωτεύουσα του ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους.

Οι Σύροι μονοφυσίτες χριστιανοί, που αποσχίστηκαν από την Εκκλησία Κωνσταντινούπολης το 451 μ.Χ., αποκαλούσαν «Μελχίτες» που στα συριακά σημαίνει «βασιλικοί», δηλαδή «βασιλόφρονες», όσους συμπατριώτες τους ή Ελληνορωμαίους κατοίκους της Συρίας παρέμειναν πιστοί στο αυτοκρατορικό – βασιλικό Ορθόδοξο Δόγμα και μετά την Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας.

Στην πραγματικότητα ο μονοφυσιτισμός ήταν περισσότερο μια «αίρεση» με πολιτικά κίνητρα που αποσκοπούσε στην εθνική ανεξαρτησία των λαών της Ανατολής από τη Νέα Ρώμη – Κωνσταντινούπολη.

Μονοφυσίτες είναι οι Αρμένοι, οι Αιγύπτιοι (Κόπτες), οι Αιθίοπες, οι Σύροι – Αραμαίοι, οι Ασσύριοι.

Όλοι αυτοί έγιναν μονοφυσίτες ώστε να ιδρύσουν εθνικές εκκλησίες που να μην ελέγχονται από τον βασιλικό θρόνο της Πόλης.

Για αυτό και όσοι παρέμειναν Ορθόδοξοι, σύμφωνα με το δόγμα της Κωνσταντινούπολης, αποκαλούνταν από τους σχισματικούς «βασιλόφρονες».

Με τον καιρό και μετά την κατάκτηση της Συρίας από τους Άραβες, οι Ορθόδοξοι έπαψαν να αποκαλούνται «Μελχίτες» και κυριάρχησε να τους λένε «Ρουμ», δηλαδή Ρωμηούς, δηλαδή Ρωμαίους.

Υπόψη ότι και οι μονοφυσίτες, αν και αναγνωρίζουν μόνο τις τρεις πρώτες Οικουμενικές Συνόδους, επίσης αυτοπροσδιορίζονται ως Ορθόδοξοι. Είναι η Συριακή Ορθόδοξη Εκκλησία που είναι άλλη από την Ελληνορθόδοξη (εκεί τη λένε Ρωμαϊκή – Ρωμαίηκη) Εκκλησία που υπάγεται στην Κωνσταντινούπολη.

Μελχίτες, λοιπόν, γιατί παρέμειναν πιστοί στο βασιλικό δόγμα της Κωνσταντινούπολης.

Γιατί και Ελληνική; Η επίσημη απάντηση που δίδεται είναι ότι η εν λόγω Εκκλησία λέγεται και ελληνική επειδή λειτουργεί στα Ελληνικά και όχι στα Συριακά.

Αυτό όμως δεν είναι απόλυτο, διότι σε κάποιες περιπτώσεις λειτουργούν και στα αραβικά. (Να εξηγήσουμε ότι άλλα είναι τα αραβικά από τα Συριακά, τα Συριακά είναι η αραμαϊκή γλώσσα που διατηρούν οι μονοφυσίτες).

Η συγκεκριμένη Εκκλησία λέγεται και Ελληνική επειδή το ποίμνιό της αποτελείται από απογόνους Ελλήνων και Ελληνορωμαίων αποίκων της Συρίας από την αρχαιότητα.

Βεβαίως η Μελχίτικη Εκκλησία στα αραβικά λέγεται Kanīsat ar-Rūm al-Malakiyyīn al-Kāṯūlīk, η λέξη Rūm σημαίνει ρωμαϊκή (βυζαντινή), αλλά οι ίδιοι σκοπίμως στα αγγλικά μεταφράζουν το ρωμηός σε Έλληνας (το όνομα Έλληνας στα αραβικά είναι «γιουνάν», δηλαδή Ίωνας) γιατί θέλουν να τονίσουν ότι έχουν ελληνική και ελληνορωμαϊκή καταγωγή, δεν είναι Σύροι Αραμαίοι ή Ασσύριοι όπως οι μονοφυσίτες, ούτε Άραβες φυσικά.

Λέγεται και Καθολική, διότι αυτοί οι Ορθόδοξοι Έλληνες είναι ουνίτες (ενωτικοί), δηλαδή αναγνωρίζουν ως προκαθήμενό τους τον Πάπα της Ρώμης και όχι τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, ενώ διατηρούν πλήρως το λειτουργικό και το δόγμα της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως.

Οι συγκεκριμένοι χριστιανοί πέρασαν στην πλευρά της Ρώμης το 1729, σχετικά πρόσφατα δηλαδή, εξαιτίας της σύγκρουσης του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμία του Γ΄ και του πατριάρχη Αντιόχειας Κύριλλου ΣΤ΄.

Ο τότε Οικουμενικός Πατριάρχης δεν αναγνώρισε την ενθρόνιση του Κύριλλου στην Αντιόχεια και ξέσπασε μεταξύ τους πόλεμος που έγινε σχίσμα.

Η Κωνσταντινούπολη έστειλε άλλον ιερέα να καθίσει στον θρόνο της Αντιόχειας και ο Κύριλλος κυνηγημένος ακόμα και από τον Σουλτάνο, που με τον Οικουμενικό Πατριάρχη είχαν κοινή γραμμή, κατέφυγε στον Πάπα Βενέδικτο τον XIII, ο οποίος και τον αναγνώρισε στον θρόνο του, με τον όρο να προσχωρήσει στους ενωτικούς (ουνίτες).

Το ποίμνιο που ακολούθησε τον Κύριλλο στο σχίσμα του 1724 και ενώθηκε με τη Ρώμη το 1729 είναι η σημερινή Μελχίτικη Ελληνική Καθολική Εκκλησία, την οποία βεβαίως στην Ελλάδα η συντριπτική πλειονότητα αγνοεί ακόμα και την ύπαρξή της.

Η συγκεκριμένη Εκκλησία, που υπάγεται στη ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, έχει παγκοσμίως 1.614.604 πιστούς, σε σύνολο 18.775.421 ενωτικών Ορθοδόξων σε όλο τον πλανήτη.

Εάν αναλογιστούμε ότι οι Μελχίτες Έλληνες Καθολικοί είναι απόγονοι ελληνικών και ελληνόφωνων πληθυσμών της Μέσης Ανατολής, μιλάμε για 1.614.604 εν δυνάμει -εάν όχι κανονικούς- Έλληνες στην καταγωγή.

Εδώ η επίσημη ιστοσελίδα της Μελχίτικης Ελληνικής Καθολικής Εκκλησίας: Melkite Greek Catholic Church και το σχετικό άρθρο στη Wikipedia: Melkite Greek Catholic Church.