Π. Βασιλειάδης: Τα συντηρητικά αντανακλαστικά της ιεραρχίας πρώτα καταδικάζουν, αφορίζουν και μετά αναγνωρίζουν

Με το “ιερό μέτωπο” κυβέρνησης και Εκκλησίας να βαίνει προς αποκλιμάκωση μετά και τη συνάντηση των δύο αντιπροσωπειών στο Μέγαρο Μαξίμου, το TRIBUNE λίγο μετά τη…λήξη συναγερμού απευθύνθηκε για απαντήσεις στον Ομότιμο καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Πέτρο Βασιλειάδη.

Πρόκειται για έναν από τους πανεπιστημιακούς οι οποίοι έχουν επιμεληθεί τα νέα προγράμματα σπουδών και οι οποίοι έχουν βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα για τις θέσεις τους από ορισμένους κύκλους της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Κύριε Βασιλειάδη, ήσασταν από τους πανεπιστημιακούς που επιμεληθήκατε τα νέα προγράμματα του λυκείου. Πώς κρίνετε αυτή την προσπάθεια, για την οποία σας κατηγορεί ευθέως η εκκλησία;

Η θεσμική έκφραση της Εκκλησίας της Ελλάδος θέλετε να πείτε. Ναι όντως πριν από δυο και πλέον χρόνια ανέλαβα, μαζί με άλλους συναδέλφους στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) του Υπουργείου Παιδείας, τη σύνταξη του θεωρητικού πλαισίου, πάνω στο οποίο κλήθηκαν θεολόγοι από την δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, ειδικά επιλεγμένοι με αυστηρά αξιοκρατικά κριτήρια, και συνέταξαν το νέο πρόγραμμα για το μάθημα των θρησκευτικών στο λύκειο.

Το αποτέλεσμα ήταν απόλυτα ικανοποιητικό, και συμφωνώ με την παρέμβασή τους, όπως παρουσιάζεται άλλωστε και σε μια νηφάλια και αντικειμενική παρουσίαση του θέματος, χωρίς βέβαια τις πολιτικές του προεκτάσεις από πολλούς δημοσιογράφους.

Όσο για την κατηγορία και μένα με εξέπληξε, και μάλιστα με βαριά λόγια και υπαινιγμούς. Έτσι όμως γίνεται πάντα.

Τα συντηρητικά αντανακλαστικά της ιεραρχίας πρώτα καταδικάζουν, μερικές φορές και αφορίζουν, και έπειτα αναγνωρίζουν. Να δείτε πως το ίδιο θα γίνει και τώρα.

Έτυχε να ζήσω και άλλες δυο παρόμοιες περιπτώσεις προοδευτικών πρωτοβουλιών που αρχικά συνοδεύτηκαν και με… “συνοδικές” καταδίκες: την ιστορία με την μετάφραση της Κ.Δ. στη δημοτική και την γνωστή ιστορία με την μεταρρύθμιση Τρίτση.

Έπρεπε να τριτώσει το κακό: για τη μετάφραση και τη μεταρρύθμιση Τρίτση, επί Σεραφείμ, και τώρα για τα θρησκευτικά επί Ιερωνύμου. Τελικά, μόνο από τον Χριστόδουλο.. γλίτωσα!

Τελικά γιατί, εκτός από την κυβέρνηση και ιδιαίτερα τον κ. Φίλη, δεχθήκατε κι εσείς τόσο σκληρή κριτική από τον αρχιεπίσκοπο; Σε πολλούς δημοσιογράφους αυτό ήταν σα να πυροβολούσε τα πόδια του.

Όντως αυτό έκανε. Πιστεύω μάλιστα πως η κρίση μεταξύ της Ιεραρχίας (του αρχιεπισκόπου;) και ημών, και όχι μόνον, αλλά και της μεγάλης πλειοψηφίας των θεολόγων είναι πολύ πιο σοβαρή από εκείνη μεταξύ κράτους-Εκκλησίας.

Εγώ μάλιστα από τότε που αναλάβαμε αυτό το έργο δημοσιοποίησα τις θέσεις μου, κοινοποιώντας τες μάλιστα και στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος και τον Αρχιεπίσκοπο, όταν συσκεφτόταν για το μάθημα των θρησκευτικών.

Άλλωστε, το είχα πράξει και παλαιότερα, πάντοτε προς τους ίδιους αποδέκτες: την θεσμική έκφραση της Εκκλησίας και τους μαχόμενους θεολόγους της δημόσιας εκπαίδευσης, μήπως και συνειδητοποιήσουν το πρόβλημα.

Πώς είδατε την έκτακτη συνάντηση κυβέρνησης-Εκκλησίας; Γιατί όλοι μας φάνηκαν ικανοποιημένοι.

Έτσι δεν συμβαίνει πάντα; Έτσι δεν έγραψε…ιστορία και ο αείμνηστος ο Τρίτσης; Οι δηλώσεις του υπουργού Παιδείας, αλλά και του αρχιεπισκόπου δείχνουν πως μάλλον διευθετήθηκε προς το παρόν το πρόβλημα της μεταξύ τους διένεξης.

Η διαφαινόμενη σφοδρή σύγκρουση Εκκλησίας και πολιτείας αναβλήθηκε επ’ αόριστον.

Εκτός κι αν αύριο οι προς καιρόν καινούργιοι σύμμαχοι του αρχιεπισκόπου από Πειραιά και Καλάβρυτα μεριά (επικοινωνιακά τουλάχιστον άστοχη ενέργεια για την υστεροφημία του) πάρουν πάλι τα καριοφίλια.

Γιατί ακούγεται κι αυτό. Και κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει αν δυναμιτίσει κάποιος το κλίμα. Υπάρχει άλλωστε και η εκλογή του νέου μητροπολίτη Άρτης, που κι αυτή μπορεί να συμβάλει στην επιδείνωση της κατάστασης.

Το πρόβλημα όμως της κατασυκοφάντησης της μεγάλης πλειοψηφίας των θεολόγων (ακόμη και των πανεπιστημιακών) παραμένει.

Και όπως λέει η θυμόσοφη παράδοσή μας «ο τρώσας και ιάσεται».

Γιατί ο Αρχιεπίσκοπος ή θα πρέπει δημόσια να μας αποκαταστήσει ή πρέπει να μας…αφορίσει. Γιατί υπάρχει και αυτή η πρόσφατα….δοκιμασμένη λύση επί Τρίτση, για τον αείμνηστο π. Γεώργιο Πυρουνάκη και άλλους συναδέλφους πανεπιστημιακούς καθηγητές.

Τελικά όλη αυτή η κινητικότητα τις τελευταίες μέρες μήπως αλλού στόχευε; Γιατί σαν πολύ ήρεμα φαίνεται πως έληξε το όλο ζήτημα.

Και μένα με προβληματίζει αυτό το γεγονός. Και μάλιστα όταν το ανώτατο όργανο της Εκκλησίας της Ελλάδος αγνοεί το μείζον ζήτημα των ημερών, δηλαδή την επικαιροποίηση των αποφάσεων της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας, την ευθύνη της δηλαδή να γνωστοποιήσει της αποφάσεις της μεγάλης αυτής συνόδου στο λαό, και ασχολείται – σε σύγκρουση μάλιστα με το θεολογικό δυναμικό της – με ένα θέμα, που όπως είδαμε μάλλον επιλύθηκε ανώδυνα και για τις δύο πλευρές.

Αν αληθεύει η πληροφορία ότι η κυβέρνηση ετοιμάζει να παρουσιάσει το σχέδιό της για την αναθεώρηση του συντάγματος, στο οποίο σκοπεύει να συμπεριλάβει και το θέμα του χωρισμού κράτους-εκκλησίας, τότε είναι πολύ πιθανό η ιεραρχία (ο αρχιεπίσκοπος;) να αποβλέπαν στην αποτροπή ενός τέτοιου ενδεχόμενου.

Ο Αρχιεπίσκοπος βέβαια διαβεβαίωσε ότι η συνταγματική αναθεώρηση ΔΕΝ συζητήθηκε. Έσπευσε όμως να συναντήσει τον πρωθυπουργό, με την συμμετοχή μάλιστα και του κ. Φίλη. Θα δούμε…

*Ο Πέτρος Βασιλειάδης είναι Ομότιμος Καθηγητής του ΑΠΘ, όπου δίδαξε τα μαθήματα της Κ.Δ. και του Διαθρησκειακού Διαλόγου. Είναι επίτιμος πρόεδρος της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας Θεολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (WOCATI), μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας Επιστημών της Θρησκείας (AISR), και ένας εκ των μεταφραστών της Καινής Διαθήκης στη δημοτική. Διετέλεσε μέχρι το 2005 Ορθόδοξος επίτροπος της Παγκόσμιας Ιεραποστολής (CWME) του ΠΣΕ και εκ των συντακτών της έκκλησης για δράση και της νέας χριστιανικής δήλωσης, που μοιάζει ως προς τις ριζοσπαστικές κοινωνικές θέσεις με την τελευταία εγκύκλιο του Πάπα Φραγκίσκου «Η χαρά του Ευαγγελίου». Είναι μέλος του κινήματος Relational Thinking των Ευρωπαίων πολιτικών και επιστημόνων, και του χριστιανικού οικουμενικού forum για μια εναλλακτική λύση για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Έχει διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής σε διάφορα πανεπιστήμια των Η.Π.Α, της Κορέας, της Ελβετίας, της Δανίας, της Σουηδίας, της Νορβηγίας, της Εσθονίας, της Φιλανδίας, της Ιταλίας της Ισλανδίας, του Λιβάνου, της Ρωσίας, της Ρουμανίας και της Σερβίας.