Ο Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στο αναστάσιμο μήνυμά του καταδίκασε τη μισαλλοδοξία, τον φανατισμό, τον διωγμό της διαφορετικότητας, αναφερόμενος εμμέσως πλην σαφώς και στον τζιχαντισμό, δίχως όμως να τον κατανομάζει, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι:
“…ἐν τῷ κόσμῳ ἀκούομεν τάς κραυγάς καί τάς ἀπειλάς τοῦ θανάτου, τάς ὁποίας ἐκτοξεύουν ἐκ πολλῶν σημείων τῆς γῆς ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι πιστεύουν ὅτι δύνανται νά λύσουν τάς διαφοράς τῶν ἀνθρώπων διά τῆς θανατώσεως τῶν ἀντιπάλων, γεγονός τό ὁποῖον καί ἀποτελεῖ τήν μεγαλυτέραν ἀπόδειξιν τῆς ἀδυναμίας των. Διότι, διά τῆς προκλήσεως τοῦ θανάτου τοῦ συνανθρώπου, διά τῆς ἐκδικητικότητος κατά τοῦ ἑτέρου, τοῦ διαφορετικοῦ, δέν βελτιώνεται ὁ κόσμος, οὔτε ἐπιλύονται τά προβλήματα τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι, ἄλλωστε, ὑπό πάντων παραδεκτόν καί ἀναγνωριζόμενον, ἰδιαιτέρως δέ ὑπό τῶν σκεπτομένων ἀνθρώπων πάσης ἐποχῆς, ὅτι τό κακόν νικᾶται διά τοῦ ἀγαθοῦ καί οὐδέποτε διά τοῦ κακοῦ”.
Και συνέχισε υπογραμμίζοντας ότι:
“Τά προβλήματα ἐπιλύονται ἀληθῶς διά τῆς ἀναγνωρίσεως καί τῆς τιμῆς τῆς ἀξίας τοῦ προσώπου καί διά τοῦ σεβασμοῦ τῶν δικαιωμάτων του. Καί ἀντιστρόφως, τά παντός εἴδους προβλήματα δημιουργοῦνται καί ὀξύνονται ἐκ τῆς περιφρονήσεως τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου καί τῆς καταπατήσεως τῶν δικαίων αὐτοῦ, ἰδιαιτέρως τοῦ ἀδυνάτου, ὁ ὁποῖος πρέπει νά δύναται νά αἰσθάνεται ἀσφαλής καί ὁ ἰσχυρός νά εἶναι δίκαιος διά νά ὑπάρξῃ εἰρήνη”.
Αναλυτικά, το αναστάσιμο μήνυμά του έχει ως εξής:
Ἀδελφοί συλλειτουργοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Χριστός Ἀνέστη!
Ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι πιστοί ἑορτάζομεν καί ἐφέτος χαρμοσύνως τήν Ἀνάστασιν
τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ψάλλομεν: «Θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν, Ἅδου τήν καθαίρεσιν, ἄλλης βιοτῆς τῆς αἰωνίου ἀπαρχήν∙ καί σκιρτῶντες ὑμνοῦμεν τόν Αἴτιον» (τροπάριον τοῦ Κανόνος τῆς Ἀναστάσεως).
Καί ἐνῷ ἡμεῖς χαρμοσύνως ἑορτάζομεν τήν Ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου, ὡς πραγματικότητα ζωῆς καί ἐλπίδος, πέριξ ἡμῶν, ἐν τῷ κόσμῳ ἀκούομεν τάς κραυγάς καί τάς ἀπειλάς τοῦ θανάτου, τάς ὁποίας ἐκτοξεύουν ἐκ πολλῶν σημείων τῆς γῆς ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι πιστεύουν ὅτι δύνανται νά λύσουν τάς διαφοράς τῶν ἀνθρώπων διά τῆς θανατώσεως τῶν ἀντιπάλων, γεγονός τό ὁποῖον καί ἀποτελεῖ τήν μεγαλυτέραν ἀπόδειξιν τῆς ἀδυναμίας των. Διότι, διά τῆς προκλήσεως τοῦ θανάτου τοῦ συνανθρώπου, διά τῆς ἐκδικητικότητος κατά τοῦ ἑτέρου, τοῦ διαφορετικοῦ, δέν βελτιώνεται ὁ κόσμος, οὔτε ἐπιλύονται τά προβλήματα τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι, ἄλλωστε, ὑπό πάντων παραδεκτόν καί ἀναγνωριζόμενον, ἰδιαιτέρως δέ ὑπό τῶν σκεπτομένων ἀνθρώπων πάσης ἐποχῆς, ὅτι τό κακόν νικᾶται διά τοῦ ἀγαθοῦ καί οὐδέποτε διά τοῦ κακοῦ.
Τά προβλήματα ἐπιλύονται ἀληθῶς διά τῆς ἀναγνωρίσεως καί τῆς τιμῆς τῆς ἀξίας τοῦ προσώπου καί διά τοῦ σεβασμοῦ τῶν δικαιωμάτων του. Καί ἀντιστρόφως, τά παντός εἴδους προβλήματα δημιουργοῦνται καί ὀξύνονται ἐκ τῆς περιφρονήσεως τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου καί τῆς καταπατήσεως τῶν δικαίων αὐτοῦ, ἰδιαιτέρως τοῦ ἀδυνάτου, ὁ ὁποῖος πρέπει νά δύναται νά αἰσθάνεται ἀσφαλής καί ὁ ἰσχυρός νά εἶναι δίκαιος διά νά ὑπάρξῃ εἰρήνη.
Ἀλλά ὁ Χριστός ἀνέστη ἐκ τῶν νεκρῶν καί ἀπέδειξε καί μέ αὐτόν τόν τρόπον τήν ἀδυναμίαν τοῦ θανάτου νά ἐπικρατήσῃ καί νά ἐπιφέρῃ σταθεράν μεταβολήν εἰς τόν κόσμον. Αἱ δημιουργούμεναι διά τοῦ θανάτου καταστάσεις εἶναι ἀναστρέψιμοι, διότι, παρά τά φαινόμενα, εἶναι προσωριναί, δέν ἔχουν ρίζαν καί ἰκμάδα, ἐνῷ ἀοράτως παρών εἶναι ὁ πάντοτε νικήσας τόν θάνατον Χριστός.
Ἡμεῖς, οἱ ἔχοντες τήν ἐλπίδα μας εἰς Αὐτόν, πιστεύομεν ὅτι τό δικαίωμα τῆς ζωῆς ἀνήκει εἰς ὅλους τούς ἀνθρώπους. Ἡ Ζωή καί ἡ Ἀνάστασις προσφέρονται ὑπό τοῦ πατήσαντος τόν θάνατον καί τήν ἰσχύν αὐτοῦ ἐπί τῶν ἀνθρώπων, Ἰησοῦ Χριστοῦ καί εἰς Αὐτόν μόνον καί εἰς τήν διδασκαλίαν Του ὁ ἄνθρωπος πρέπει νά ἐλπίζῃ. Ἡ πίστις εἰς τόν Χριστόν ὁδηγεῖ εἰς τήν Ἀνάστασιν, εἰς τήν Ἀνάστασιν πάντων ἡμῶν, ἡ πίστις καί ἡ ἐφαρμογή τῆς διδασκαλίας Του εἰς τήν ζωήν μας ὁδηγοῦν εἰς τήν σωτηρίαν πάντων ἡμῶν, ἀλλά καί εἰς τήν ἀντιμετώπισιν τῶν προβλημάτων μας ἐν τῷ κόσμῳ.
Ἀδελφοί καί τέκνα,
Τό μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως, ἡ ὑπέρβασις αὕτη τῆς ἀνθρωπίνης ἀδυναμίας, εἶναι τό κήρυγμα τῆς ζωῆς ἔναντι τῆς φθορᾶς τοῦ κόσμου καί τῆς περιπετείας τῶν ἀνθρωπίνων, καί εἰς αὐτό προσκαλοῦμεν ἀπό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἡμεῖς ὁ ἐλέῳ Θεοῦ Προκαθήμενος τῆς ἐν ἀληθείᾳ Ὀρθοδόξου ἀγάπης, πάντα ἄνθρωπον εἰς γνῶσιν καί βίωσιν, φρονοῦντες ὅτι μόνον δι’ αὐτοῦ θά ἐπανευρεθῇ ἡ «κλαπεῖσα» ὑπό τῆς ἀνθρωπίνης συγχύσεως «ἐλπίς ἡμῶν» καί τοῦ κόσμου παντός.
Εἴθε τό φῶς τῆς Ἀναστάσεως νά φωτίζῃ τάς καρδίας ὅλων διά νά χαίρωνται ὁμοῦ μετά τῶν συνανθρώπων των ἐν ἀγάπῃ, εἰρήνῃ καί ὁμονοίᾳ ἐν τῷ Υἱῷ καί Λόγῳ τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος εἶναι τό Φῶς τοῦ κόσμου, ἡ Ἀλήθεια καί ἡ Ζωή.
Αὐτῷ μόνῳ, τῷ Ἀναστάντι ἐκ νεκρῶν Κυρίῳ τῆς δόξης, τῷ «ζωῆς κυριεύοντι καί θανάτου δεσπόζοντι», τῷ ζῶντι εἰς τούς αἰῶνας καί τοῖς «ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαριζομένῳ», ἡ δόξα καί ἡ τιμή καί ἡ εὐχαριστία. Ἀμήν.
Φανάριον, Ἅγιον Πάσχα, βιε΄
† ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρός Χριστόν Ἀναστάντα
εὐχέτης πάντων ὑμῶν